Υπάρχει μία και μοναδική Κύπρος και υπάρχει παράνομη κατοχή μέρους του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατοχή την οποία εμείς δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ ως νόμιμη, δήλωσε σε συνέντευξή της στο ΚΥΠΕ η νέα Πρέσβειρα της Σερβίας στη Λευκωσία Suzana Bošković-Prodanović.

Τόνισε ότι οι δύο χώρες αλληλοϋποστηρίζονται ειδικά όταν πρόκειται για την προστασία των κύριων εθνικών συμφερόντων τους και είπε ότι αναμένεται διμερής συνάντηση των δύο Προέδρων στο περιθώριο της Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.

«Ελπίζουμε ειλικρινά ότι οι προσπάθειες του Προέδρου Χριστοδουλίδη και άλλων Κύπριων πολιτικών θα καρποφορήσουν και ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων θα συνεχιστούν αυτό το φθινόπωρο» είπε.

Η Πρέσβειρα είπε στο ΚΥΠΕ ότι η πλήρης ένταξη της χώρας της στην ΕΕ παραμένει η κύρια προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής, προσθέτοντας ότι η Σερβία έχει την πλήρη υποστήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στον στόχο αυτό.

Ανέφερε ακόμη ότι υπάρχει επιδείνωση της κατάστασης στο Κόσοβο και Μετόχια και εξέφρασε ευγνωμοσύνη προς την Λευκωσία για τη στήριξη προς το Βελιγράδι σε όλα τα διεθνή φόρα για το θέμα.

Σερβία και Κύπρος έχουν αξίες που βασίζονται στην ορθόδοξη παράδοση

Ερωτηθείσα για τις διμερείς σχέσεις, επισήμανε ότι οι  δύο λαοί συνδέονται με ειλικρινή φιλία, αίσθημα αλληλεγγύης και βαθύ σεβασμό προσθέτοντας ότι οι ιστορικές εμπειρίες είναι παρόμοιες και ακόμα και σήμερα μοιραζόμαστε τα ίδια προβλήματα και προκλήσεις.

“Οι παραδοσιακές αξίες στις κοινωνίες μας βασίζονται και στην κοινή ορθόδοξη παράδοση. Οι πολιτικοί ηγέτες καλλιεργούν τη στενή επαφή και την αμοιβαία εμπιστοσύνη, εμφανίζονται μαζί σε περιφερειακά και διεθνή φόρα» είπε και πρόσθεσε ότι « αναμένουμε ότι οι Πρόεδροί μας θα έχουν διμερή συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη».

“Αλληλοϋποστηριζόμαστε ειδικά όταν πρόκειται για την προστασία των κύριων εθνικών συμφερόντων. Σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα της Σερβίας δεν μπορεί να βρεθεί ούτε ένας παράφωνος τόνος όσον αφορά τη στάση απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία. Έχω την πεποίθηση ότι η κατάσταση είναι ίδια και εδώ όσον αφορά τη Δημοκρατία της Σερβίας» είπε η Πρέσβειρα στο ΚΥΠΕ.

Για αυτούς τους λόγους, είπε, «αποτελεί εξαιρετικό προνόμιο να είμαι Πρέσβης της Σερβίας στην Κυπριακή Δημοκρατία. Ελάχιστες είναι οι χώρες όπου ένας Σέρβος διπλωμάτης αισθάνεται τόσο ευπρόσδεκτος. Κι εμείς προσπαθούμε να κρατήσουμε όλες τις πόρτες ορθάνοιχτες για τον Πρέσβη Ανδρέα Φωτίου στο Βελιγράδι».

Σημειώνοντας ότι υπάρχει πάντα περιθώριο για βελτίωση της συνεργασίας, είπε ότι υπάρχει η επιθυμία των δύο πλευρών να υλοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα συγκεκριμένα έργα που θα είναι ορατά και χρήσιμα στους πολίτες – στον τομέα του εμπορίου και της οικονομίας μέσω άμεσων επενδύσεων, στον τομέα του πολιτισμού, της παιδείας, της επιστημονικής έρευνας και της άμυνας και ασφάλειας.

Προς ικανοποίησή μας, σημείωσε, ο αριθμός των Σέρβων τουριστών στην Κύπρο αυξάνεται όλο και περισσότερο και είπε ότι η Σερβία θα ήθελε να δει περισσότερους Κύπριους τουρίστες στα σερβικά ιαματικά λουτρά και στα βουνά της.

Το Βελιγράδι θα φιλοξενήσει τη Διεθνή Έκθεση « 2027» και ελπίζουμε ότι η Κύπρος θα έχει ένα εθνικό περίπτερο άξιο της φήμης που έχει στη Σερβία, ανέφερε η Πρέσβειρα.

Ελπίζουμε να συνεχιστούν το Φθινόπωρο οι συνομιλίες

Σχετικά με το Κυπριακό, η Πρέσβειρα εξέφρασε την ελπίδα να επαναρχίσουν οι συνομιλίες.

«Ελπίζουμε ειλικρινά ότι οι προσπάθειες του Προέδρου Χριστοδουλίδη και άλλων Κύπριων πολιτικών θα καρποφορήσουν και ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων θα συνεχιστούν αυτό το φθινόπωρο. Ένα status quo που διαρκεί για πολύ καιρό δεν ωφελεί κανέναν» τόνισε.

Ερωτηθείσα για τη θέση της χώρας της στο Κυπριακό, είπε «με όλη την ιστορική και πολιτική πολυπλοκότητα του Κυπριακού, για τη χώρα μου αυτή η ερώτηση είναι σχετικά απλή. Για τη Δημοκρατία της Σερβίας υπάρχει μία και μοναδική Κύπρος και υπάρχει παράνομη κατοχή μέρους του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατοχή την οποία εμείς δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ ως νόμιμη».

Υπάρχουν, τόνισε, σαφή πλαίσια που παρέχονται από πολυάριθμα δεσμευτικά ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ, καθώς και από το σχέδιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που αποτελούν τη βάση για τη λύση του Κυπριακού – μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, ως μοναδική διεθνής νομική οντότητα, και, φυσικά, η αποχώρηση των κατοχικών στρατιωτικών δυνάμεων από τα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Κύρια προτεραιότητα η πλήρης ένταξη στην ΕΕ

Η Πρέσβειρα είπε στο ΚΥΠΕ ότι η πλήρης ένταξη στην ΕΕ παραμένει η κύρια προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας προσθέτοντας ότι έχει την πλήρη υποστήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

«Η διοίκησή μας, το νομικό σύστημα, η οικονομία και ο μη κυβερνητικός τομέας εργάζονται εντατικά εδώ και δύο δεκαετίες για συνολικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού κεκτημένου καθώς και την προετοιμασία των θεσμών μας για ισότιμη συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων μέσα στην ΕΕ. Ωστόσο, δεν είναι μυστικό ότι η διαδικασία ένταξης έχει τα πάνω και τα κάτω της και ότι η γενική άποψη της κοινής γνώμης στη Σερβία είναι ότι αργεί πολύ και ότι η ΕΕ δεν είχε τη λεγόμενη απορροφητική ικανότητα για την υποδοχή νέων μελών εδώ και πολλά χρόνια, γεγονός που προκαλεί εξασθένιση του ενθουσιασμού δημοσίως σε όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων» εξήγησε.

Απαιτείται, συνέχισε, «πρόσθετο πολιτικό θάρρος των κρατών μελών της ΕΕ και η συνειδητοποίηση ότι το εγχείρημα της ενωμένης Ευρώπης δεν είναι ολοκληρωμένο χωρίς τα Δυτικά Βαλκάνια».

Ανέφερε ότι η Σερβία είναι μια ευρωπαϊκή χώρα από κάθε άποψη, τόσο γεωγραφικά, ιστορικά όσο και πολιτισμικά.

“Δεν περιμένουμε να πάρουμε κάτι από την ΕΕ, ειδικά όχι κάτι που δεν μας αξίζει, αντίθετα πιστεύουμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε και να συνεισφέρουμε στην ΕΕ στο οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, όπως και στον τομέα της ασφάλειας» επισήμανε.

Επιδείνωση κατάστασης στο Κόσοβο και Μετόχια

Ερωτηθείσα για την κατάσταση στο Κόσοβο και Μετόχια, είπε ότι « από τον Φεβρουάριο του 2021, όταν ο λεγόμενος πρωθυπουργός Άλμπιν Κούρτι  ανέλαβε την εξουσία, χειροτέρεψε ακόμα περισσότερο, και τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μια επιπρόσθετη κλιμάκωση».

Εξήγησε ότι «ο αριθμός των επιθέσεων με εθνοτικά κίνητρα κατά των εναπομεινάντων Σέρβων αυξήθηκε σε 540 περιστατικά τα τελευταία τρία χρόνια» λέγοντας ότι «το καθεστώς Κούρτι προχωρά σε μονομερείς, ασυντόνιστες κινήσεις, οι οποίες ξεφεύγουν εντελώς από το πλαίσιο του διαλόγου των Βρυξελλών και υπονομεύουν πλήρως την αξιοπιστία του».

Συγκεκριμένα, είπε ότι αναστάλθηκε η λειτουργία της τοπικής σερβικής αυτοδιοίκησης, των ιδρυμάτων που παρείχαν ασφάλεια, νομική και αστυνομική προστασία, «καθώς φοβόμαστε και για το τι θα συμβεί με τα συστήματα παιδείας και υγείας». Από τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους οι συναλλαγές σε δηνάρια έχουν καταργηθεί, 70 χιλιάδες Σέρβοι, αλλά και Αλβανοί, δεν μπορούν να λάβουν συντάξεις ή άλλα εισοδήματα στα εδάφη του ΚΜ. Ακόμη και οι ταχυδρομικές υπηρεσίες στον βορρά του Κοσόβου και Μετοχίων, συνέχισε, έχουν διακοπεί, κάτι που δεν συνέβη ούτε κατά τη διάρκεια των ένοπλων συγκρούσεων, όπως ανέφερε. Συνεχίζεται πρόσθεσε ο σφετερισμός της ιδιωτικής περιουσίας των Σέρβων και η βεβήλωση των κτιρίων της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

«Το καθεστώς της Πρίστινα επίμονα αποφεύγει να εφαρμόσει τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί στο πλαίσιο του διαλόγου που διεξάγουμε με τη μεσολάβηση της ΕΕ. Η πλευρά μας δείχνει εξαιρετική υπομονή και πολιτική υπευθυνότητα και δε θέλει να τερματίσει τον διάλογο επειδή πιστεύει ότι μόνο μέσω συμβιβασμού μπορεί να επιτευχθεί μια βιώσιμη λύση» τόνισε.

Δυστυχώς, είπε η Πρέσβειρα, «τα τελευταία χρόνια έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε μόνοι μας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ότι η εποικοδομητική προσέγγισή μας είναι μάταιη και ότι η πλευρά της Πρίστινα, παρά την προφανή πολιτική υποκρισία με την οποία προσεγγίζει αυτές τις συνομιλίες, δεν δέχεται επικρίσεις και ανταμείβεται κιόλας».

Πήραν, συνέχισε, απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για την ΕΕ και την ευκαιρία για περαιτέρω πρόοδο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Είπε ότι πρόσφατα ο Πρόεδρος Αλεξάντρ Βούτσιτς έκανε δημόσια δήλωση και εξήγησε ότι την επόμενη περίοδο η Σερβία αναμένει σοβαρή επαναφορά του διαλόγου και αναστολή μονομερών ασυντόνιστων μέτρων που έλαβε το καθεστώς της Πρίστινα, το οποίο, είπε, εκμεταλλεύεται την ετοιμότητα του Βελιγραδίου για πολιτικό συμβιβασμό.

Μίλησε για την ανάγκη να προκηρυχθούν επειγόντως τοπικές εκλογές στους δήμους με πλειοψηφικό σερβικό πληθυσμό, «όπου παράνομα διορίστηκαν δήμαρχοι για τους οποίους ψήφισε μόνο το 3% του πληθυσμού». Απαιτείται, επίσης, ανέφερε η Πρέσβειρα, η άμεση επιστροφή των Σέρβων αστυνομικών, δικαστών και εισαγγελέων στις θέσεις τους, η επαναφορά πληρωμών σε δηνάρια και όλων των διοικητικών υπηρεσιών για τους πολίτες και η άμεση έναρξη της σύνταξης του καταστατικού της Ένωσης Σερβικών Δήμων, το οποίο αποτελεί υποχρέωση που απορρέει από τη Συμφωνία των Βρυξελλών, την οποία, σημείωσε, η Πρίστινα αρνείται να εφαρμόσει εδώ και 11 χρόνια.

Επιπρόσθετα, η Πρέσβειρα είπε στο ΚΥΠΕ ότι αναμένουν την άμεση εφαρμογή των εγγυήσεων που παρείχαν οι ΗΠΑ και η ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2022 και την άμεση απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων που συνελήφθησαν από τη λεγόμενη αστυνομία του Κοσόβου μετά την ημερομηνία αυτή για τον πολιτικό ακτιβισμό τους.

“Είμαστε βαθύτατα ευγνώμονες στην Κυπριακή Δημοκρατία για τη συνεπή υποστήριξη που μας παρέχει σχετικά με το Κόσοβο και Μετόχια σε όλα τα σχετικά διεθνή φόρα, ειδικά εντός του ΟΗΕ, της ΕΕ και της ΣΕ» υπογράμμισε.

Η θέση της Σερβίας για το θέμα της Ουκρανίας

«Ιστορικά μιλώντας, η Δημοκρατία της Σερβίας και ο λαός μας ανέκαθεν υποστήριζαν τον σεβασμό των διεθνών αρχών και της διεθνούς έννομης τάξης ως των μόνων ασφαλών μέσων για την προστασία των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων και της κυριαρχίας κάθε χώρας» είπε η Πρέσβειρα ερωτηθείσα για τη θέση της χώρας της στο θέμα της Ουκρανίας.

Έχοντας κατά νου τα προβλήματα που έχουμε εμείς οι ίδιοι, είπε, η Σερβία ούτε μπορεί ούτε θέλει να εφαρμόσει δύο μέτρα και δύο σταθμά.

“Αναγνωρίζουμε το δικαίωμα της Ουκρανίας στην κυριαρχία και σεβόμαστε πλήρως την εδαφική της ακεραιότητα. Στέλνουμε συνεχώς ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία και δεχόμαστε πρόσφυγες που ζήτησαν την προστασία μας. Ως έθνος που έχει περάσει από τις καταστροφές του πολέμου, είμαστε βαθιά λυπημένοι για το μέγεθος των δεινών» σημείωσε.

Η Πρέσβειρα είπε στο ΚΥΠΕ ότι η Σερβία υποστηρίζει την άμεση διακοπή των στρατιωτικών επιχειρήσεων και την έναρξη διπλωματικών διαπραγματεύσεων για την εδραίωση της ειρήνης.

Ταυτόχρονα, τόνισε, «η Σερβία δεν επέβαλε ξανά κυρώσεις στη Ρωσική Ομοσπονδία με βάση τη δική της ιστορική εμπειρία, επειδή οι κυρώσεις πλήττουν πάντα αυτούς που έχουν τη μικρότερη ή καθόλου επιρροή στη λήψη πολιτικών αποφάσεων».