Για ανακοινώσεις που αναμένει από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης εντός του 2024 σε σχέση με το Κυπριακό αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά την άφιξή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το πρωί της Πέμπτης στις Βρυξέλλες, κάνοντας λόγο για συνομιλία που είχε με την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής συνόδου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Όπως είπε θα πρόκειται για ανακοινώσεις «που θα δείχνουν και το αυξημένο ενδιαφέρον που υπάρχει», χωρίς ωστόσο να αναφερθεί σε συγκεκριμένες λεπτομέρειες, και εκτιμώντας πως οι ανακοινώσεις αυτές θα έρθουν μετά την έγκριση των νέων μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σημειώνεται πως η εν λόγω διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη Νοεμβρίου.

Ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε ακόμα στο άτυπο δείπνο που είχε με τον Τ/κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ και τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στη Νέα Υόρκη το βράδυ της Τρίτης, και σημείωσε πως θα ενημερώσει σχετικά τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, και τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ο ΠτΔ εκτίμησε ακόμα πως κατά τη σημερινή σύνοδο το κύριο ζήτημα που θα απασχολήσει τους 27 θα είναι η μετανάστευση, αναφερόμενος στην προπαρασκευαστική συζήτηση στην οποία συμμετείχε στη συνέχεια στο περιθώριο της συνόδου με ομάδα κρατών μελών με πρωτοβουλία της Ιταλίας, και όπου όπως είπε επρόκειτο να συζητηθεί και το θέμα της Συρίας.

Κυπριακό και τριμερής

Στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε πως επρόκειτο να ενημερώσει τους Σολτς και Μητσοτάκη για την άτυπη συνάντηση στη Νέα Υόρκη για το Κυπριακό, η οποία όπως είπε «κρατά ζωντανή την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών».

«Χαίρομαι για την δέσμευση του Γενικού Γραμματέα για την επιμονή του και είμαστε εδώ για να ενισχύσουμε αυτή την προσπάθεια, μαζί και με την Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει καθοριστικό ρόλο να διαδραματίσει» τόνισε.

Ο ΠτΔ σημείωσε πως τα επόμενα βήματα στην προσπάθεια περιλαμβάνουν τα βήματα που θα κάνει ο ΓΓ του ΟΗΕ για «να καλέσει μια άτυπη διευρυμένη συνάντηση, έτσι ώστε να εξεταστούν συγκεκριμένα οι προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών», καθώς και τη συνάντηση που θα έχει ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης με τον Ερσίν Τατάρ στη Λευκωσία «για να διερευνήσουμε την προοπτική, το ενδεχόμενο να έχουμε κάποια συγκεκριμένα περισσότερα σημεία διέλευσης». Πρόσθεσε πως «υπάρχουν πολλές προτάσεις από δικής μας πλευράς για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, προτάσεις που έθεσα και στο Γενικό Γραμματέα – δυστυχώς δεν υπήρξε η ανταπόκριση που αναμέναμε».

Ο ΠτΔ τόνισε, αναφερόμενος σε χθεσινές δηλώσεις εκπροσώπου της Κομισιόν, πως το Κυπριακό είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα και η ΕΕ «έχει ρόλο να διαδραματίσει».

Έκανε λόγο για συζήτηση που είχε με την κ. Φον ντερ Λάιεν στο πλαίσιο της συνόδου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος πριν την έναρξη της συνόδου κορυφής. «Θα πρέπει σύντομα να αναμένουμε κάποιες συγκεκριμένες ανακοινώσεις από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα δείχνουν και το αυξημένο ενδιαφέρον που υπάρχει, γιατί υπάρχει, σε σχέση με την επανέναρξη των συνομιλιών», πρόσθεσε.

Ερωτηθείς πότε αναμένει αυτές τις ανακοινώσεις, ο ΠτΔ απάντησε «εντός του 2024», αφού «περάσουν οι παρουσιάσεις των υποψήφιων Επιτρόπων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». 

«Ακολούθως ευελπιστώ ότι θα γίνουν και οι συγκεκριμένες ανακοινώσεις από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα δείχνουν αυτόν τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει» πρόσθεσε.

Μετανάστευση

Αναφερόμενος στην ατζέντα της συνόδου, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εκτίμησε πως, πέρα από τη συζήτηση που θα γίνει με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι «η παρουσία του οποίου είναι σημαντική και για λόγους ουσιαστικούς αλλά και για συμβολικούς» όπως είπε, το θέμα που θα κυριαρχήσει θα είναι η διαχείριση της μετανάστευσης.

Ο ΠτΔ εξέφρασε ικανοποίηση «για το γεγονός ότι φαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πλέον προσεγγίζει με τη σοβαρότητα που πρέπει το συγκεκριμένο θέμα», παραπέμποντας στην επιστολή της κ. Φον ντερ Λάιεν στους 27 όπου καταγράφει «τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν από Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι θετικό που επιτέλους σε αυτό το κάδρο των συζητήσεων για το μεταναστευτικό περιλαμβάνεται και το θέμα της Συρίας».

«Όταν πρωτοξεκίνησα με αυτήν την προσπάθεια ήταν μόνο δύο τρία κράτη μέλη που επέμεναν για την ανάγκη να αγγίξουμε το θέμα της Συρίας. Πλέον είναι διψήφιος αριθμός των κρατών μελών που συμφωνούν με την προσέγγισή μας» σημείωσε, αναφερόμενος στη στάση της Κύπρου και άλλων χωρών για αλλαγή του καθεστώτος μέρους της Συρίας ώστε να θεωρείται ως ασφαλής χώρα για επιστροφές αιτητών ασύλου και προσφύγων.

«Για αυτό το θέμα θα υπάρξει μια προπαρασκευαστική συνάντηση τώρα που έχει οργανώσει η Πρωθυπουργός της Ιταλίας» πρόσθεσε.

Λίγο αργότερα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης ανέφερε σε ανάρτησή του στο X (πρώην Twitter) πως στη συνάντηση συμμετείχαν οι Πρωθυπουργοί της Ιταλίας, των Κάτω Χωρών, της Δανίας, της Ελλάδας, της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Μάλτας και της Ουγγαρίας, ο Καγκελάριος της Αυστρίας και η Πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν.

Στόχος της συνάντησης, σημείωσε, ήταν «ο συντονισμός και η προώθηση κοινής θέσης για τη μετανάστευση, και ιδιαίτερα ως προς την εξωτερική διάσταση, διερευνώντας καινοτόμες λύσεις που μπορούν να εξεταστούν, ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων με χώρες διέλευσης – προέλευσης, αλλά και το ζήτημα δημιουργίας συνθηκών αξιοπρεπών και εθελούσιων επιστροφών Σύριων σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), υπό το φως και της διάχυσης της κρίσης στον Λίβανο».

Μέση Ανατολή και Λίβανος

Σε σχέση με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε στις πρωινές του δηλώσεις πως οι εξελίξεις είναι πολύ ανησυχητικές, και σημείωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, ως το κράτος μέλος της EE στην περιοχή που έχει «άριστες σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη», «μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας πάντα, πράττουμε ότι είναι δυνατόν έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί αυτή η πολύ δύσκολη κατάσταση πραγμάτων».

Σημείωσε ακόμα πως η Κύπρος «αποστέλλει φαρμακευτική βοήθεια στον Λίβανο μετά από αίτημα των λιβανικών αρχών» ενώ βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τον λιβανικό στρατό, ο οποίος είναι «ένας θεσμός της χώρας που τυγχάνει εκτίμησης, προσεγγίζεται θετικά» από «όλο το πολιτικό φάσμα του Λιβάνου».

Όπως είπε, είναι ανάγκη ως ΕΕ να υπάρξει στήριξη στον λιβανικό στρατό καθώς «είναι εκείνος ο θεσμός που μπορεί σε αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο».

Ανταγωνιστικότητα και Μεσόγειος

Ο ΠτΔ είπε ακόμα πως στη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης θα γίνει μια πρώτη συζήτηση για τα θέματα ανταγωνιστικότητας, τα οποία «είναι η μεγάλη αδυναμία» της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας. «Έχουμε προβλήματα, έχουμε δυσκολίες, χρειάζονται συγκεκριμένες λύσεις. Πρέπει να αυξήσουμε την παραγωγικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό» τόνισε, προσθέτοντας πως αναμένει πως οι 27 θα αγγίξουν και το θέμα του πώς η ΕΕ μπορεί να ενισχύσει αυτή την προσπάθεια οικονομικά.

Τόνισε τέλος πως όλα τα πιο πάνω θέματα συζητήθηκαν την περασμένη εβδομάδα και στην Κύπρο στο πλαίσιο Συνόδου των εννέα μεσογειακών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (MED9), στην παρουσία και του βασιλιά της Ιορδανίας. Έκανε λόγο για «μια συζήτηση η οποία ήταν ιδιαίτερα παραγωγική», και πρόσθεσε πως αναμένει τα κράτη της MED9 να έχουν σήμερα μια κοινή προσέγγιση καθώς όσα συμβαίνουν στη Μεσόγειο επηρεάζουν το σύνολο της ΕΕ.