Η παρούσα κατάσταση, δεν μπορεί να αποτελεί λύση του Κυπριακού, τόνισε για άλλη μία φορά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε ομιλία του στο Εθνικό Μνημόσυνο Πεσόντων Οπλιτών 398 ΤΠ και δέηση για ανεύρεση των Αγνοουμένων της Κοινότητας Ποταμιάς.

Αυτούσια η ομιλία του:

Όπως έχω πληροφορηθεί η σημερινή είναι η δεύτερη φορά που Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας επισκέπτεται την κοινότητα.

Να μου επιτρέψετε μια αναφορά που είναι πολύ χαρακτηριστικά χαραγμένη στη μνήμη μου. Επισκέφθηκα για πρώτη φορά την Ποταμιά το1985 σε ηλικία 12 χρόνων. Και ο λόγος που επισκέφθηκα μαζί με τους μακαριστούς γονείς μου την Ποταμιά, μια Κυριακή, ήταν η πρώτη φορά, ακολούθησαν και άλλες, ήταν γιατί ο αδελφός μου υπηρετούσε εδώ στρατιώτης, στα φυλάκια της Ποταμιάς. Και θυμάμαι χαρακτηριστικά, ήταν από τα πρώτα πράγματα που θυμάμαι στη ζωή μου, το γεγονός ότι η μητέρα μου πήρε τη στολή του αδελφού μου να την πλύνει διότι ήρθαμε από την Πάφο και θυμάμαι μια βρύση στην πλατεία του χωριού να πλένει τα ρούχα του αδελφού μου και αυτό ήταν παράξενο για μένα σε εκείνη την ηλικία και θυμάμαι μια κυρία, Τουρκοκύπρια, να φωνάζει στη μητέρα μου να πάμε στο σπίτι της για να στεγνώσει τη στολή του αδελφού μου.

Ήταν η πρώτη επαφή που είχα με Τουρκοκύπριους και είναι ένα χαρακτηριστικό της κοινότητας σας, το οποίο αξίζει περισσότερης προσοχής από την Πολιτεία.

Σήμερα βρισκόμαστε, όμως, εδώ για μια άλλη εκδήλωση. Μια τελετή μνήμης και τιμής ηρώων της πατρίδας μας, απλών συμπολιτών μας που έδωσαν ό,τι πιο πολύτιμο είχαν, την ίδια τους τη ζωή, για να υπερασπιστούν την ελευθερία, τη δημοκρατία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και ειλικρινά νιώθω πραγματικά να με διαπερνά ρίγος εθνικής υπερηφάνειας για αυτά που ανέφερε ο Αντιδήμαρχος για τη μητέρα που είναι σήμερα μαζί μας περιμένοντας καρτερικά τον γιο της, αλλά την ίδια στιγμή, και αυτό είναι το πιο σημαντικό θεωρώ,  το αίσθημα της ευθύνης που πρέπει να διακατέχει όλους μας για να ανατρέψουμε αυτή την απαράδεκτη κατάσταση πραγμάτων.

Πόσω μάλλον όταν η σημερινή εκδήλωση είναι εκδήλωση τιμής σε ένα  Τάγμα της Εθνικής Φρουράς, το ξακουστό 398 Τάγμα Πεζικού, το οποίο πλήρωσε πολύ βαριά το τίμημα απέναντι στην πατρίδα, ένα τάγμα που όσοι ασχολήθηκαν με την τουρκική εισβολή του 1974 θα βρουν πολλές, πάρα πολλές παραπομπές και αναφορές, λόγω της μεγάλης ανδρείας αλλά και μεγάλης απώλειας στρατιωτών που είχε το συγκεκριμένο τάγμα.

Μετρώντας 28 πεσόντες και άλλους 10 αγνοούμενους, το 398ΤΠ συγκαταλέγεται στα πλέον πληγέντα τάγματα της τουρκικής εισβολής και κάθε χρόνο αυτή η εκδήλωση, η συγκέντρωση των επιζώντων οπλιτών, των συγγενών των αγνοουμένων, καθώς και των συγγενών των δύο αγνοουμένων της Ποταμιάς, αποτελεί τον ελάχιστο φόρο τιμής και προσευχή για ανάπαυση των ψυχών τους και εξεύρεση της τύχης όσων εξακολουθούν να αγνοούνται.

Όλα ξεκίνησαν πριν 50 χρόνια, όταν το 398ΤΠ, με έδρα την Κυθρέα, έλαβε εντολή να κινηθεί προς τον θύλακα του τουρκοκυπριακού χωριού Τζιάους. Οι μάχες ήταν επικές και δυσανάλογες αριθμητικά. Χωρίς υπερβολή, οι οπλίτες του τάγματος φύλαγαν κυριολεκτικά Θερμοπύλες, μέχρι που οι Tούρκοι εισβολείς, άνανδρα και παράνομα αφού δεν τήρησαν την εκεχειρία, συγκέντρωσαν μεγάλη δύναμη αρμάτων, πεζικού και αεροπορίας και εξαπέλυσαν σφοδρότατη επίθεση.

Οι οπλίτες του 398 δεν πτοήθηκαν αλλά αγωνίστηκαν με όσα μέσα είχαν και δεν είχαν για να αντικόψουν τον εχθρό. Ήξεραν πολύ καλά την τύχη και τη μοίρα τους. Προσπάθησαν να κάνουν ό,τι μπορούσαν, αλλά, δυστυχώς, πολλοί από αυτούς άφησαν την τελευταία τους πνοή στο πεδίο της μάχης. Άλλοι, αφού έριξαν και την τελευταία τους σφαίρα, πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Από αυτούς, κάποιοι εκτελέστηκαν επί τόπου, και κάποιοι άλλοι εξακολουθούν, 50 χρόνια μετά, να αγνοούνται.

Και είναι πολύ χαρακτηριστική σε όλους μας, είναι κάτι που πρέπει να γνωρίζει και η νέα γενιά, για τη φωτογραφία που έκανε και κάνει μέχρι σήμερα τον γύρο του κόσμου με τους πέντε αιχμαλώτους στο Τζιάος. Ο λόγος που δόθηκε αρχικά αυτή η φωτογραφία ήταν για να παραπλανηθεί η κοινή γνώμη, να παραποιηθεί η αλήθεια και να απαλείψει (η Τουρκία)το έγκλημα. Το αφήγημα της δήθεν καλής μεταχείρισης των αιχμαλώτων που επιχειρήθηκε να δοθεί μέσα από τη συγκεκριμένη φωτογραφία, κατέρρευσε αμέσως με την αποκάλυψη των τεκμηρίων του εγκλήματος. Μια φωτογραφία, χίλιες λέξεις, που συνεχίζει να αποτελεί σύμβολο της τραγικότητας της εισβολής και μάρτυρας της εξακολουθούμενης προσπάθειας για παραποίηση της αλήθειας.

Το 398ΤΠ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια της σύγχρονης κυπριακής Ιστορίας και ταυτόχρονα μια από τις τραγικότερες σελίδες της τουρκικής εισβολής του 1974. Τελετές και ανέγερση μνημείων προς τιμήν όσων έδωσαν τη ζωή τους για χάρη της πατρίδας και όσων η τύχη ακόμα αγνοείται, αποτελούν ύψιστο καθήκον τόσο για την της Πολιτεία, για αυτό βρίσκομαι σήμερα εδώ, όσο και για την κοινωνία, όχι μόνο για την ανάγκη διατήρησης της ιστορικής μνήμης, αλλά και για να αντιληφθούμε όλοι ότι η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση πραγμάτων θα πρέπει να τερματιστεί. Αυτό δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της πατρίδας μας, το μέλλον της νέας γενιάς.  

50 χρόνια, μισός αιώνας μετά, τα 28 ονόματα των πεσόντων προβάλλονται μπροστά μας ως οδοδείκτες της πορείας που πρέπει να ακολουθήσουμε. Πορεία, με μοναδικό στόχο την εξάντληση όλων των δυνατοτήτων για επανένωση της πατρίδας μας, πορεία ανδρείας και μεγαλοψυχίας, παρά τις δυσκολίες και το δυσανάλογο των δυνάμεων.

Ο αγώνας για δικαίωση, ο αγώνας για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της πατρίδας μας είναι ο τελικός και σταθερός μας στόχος, ως Πολιτεία αξιοποιούμε όλα τα διπλωματικά μέσα γιατί μόνο διπλωματικά μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους μας και να φέρουμε ξανά την τουρκική πλευρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την εξεύρεση μιας λύσης που θα είναι βιώσιμη και λειτουργική για όλους τους νόμιμους κατοίκους του τόπου, Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, στη βάση πάντα – θέλω να το επαναλάβω, διότι ακούγονται πολλά το τελευταίο διάστημα – του συμφωνημένου πλαισίου, της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και των αρχών και αξιών της ΕΕ.

Και παρά τις αντίξοες συνθήκες, τις προκλήσεις, τις αμφισβητήσεις, τις παράνομες επισκέψεις, τις εκδηλώσεις, πιστεύω ότι σύντομα θα έχουμε μια ουσιαστική προσπάθεια για να πετύχουμε τον στόχο του τερματισμού της κατοχής και της επανένωσης της πατρίδας μας. Δεν μπορούμε να πράξουμε διαφορετικά, αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση του Κυπριακού και το μέλλον της πατρίδας μας.

Αιωνία να είναι η μνήμη τους.