Την ετοιμότητα της Λευκωσίας για δημιουργία θαλάσσιου διαδρόμου με στόχο την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε συνέντευξή του στη γαλλική Le Monde.

Στο δημοσίευμα γίνεται αναφορά στην παρουσίαση που πραγματοποίησε ο Πρόεδρος κατά τη διάρκεια της ανθρωπιστικής διάσκεψης που διοργάνωσε την Πέμπτη στο Παρίσι ο Εμανουέλ Μακρόν με τον Νίκο Χριστοδουλίδη να εξηγεί εκτενώς τον σχεδιασμό της Κύπρου αλλά και τις επαφές που ο ίδιος είχε με τα εμπλεκόμενα μέρη για υλοποίησή του. 

Αυτούσια η συνέντευξη:

Πού βρίσκεται η πρωτοβουλία που ανέλαβε η Κύπρος για τη διάνοιξη μιας θαλάσσιας διαδρομής για ανθρωπιστικούς σκοπούς μεταξύ των ακτών σας και εκείνων της Γάζας; Θα μπορούσε αυτός ο διάδρομος να δημιουργηθεί αρκετά σύντομα;

Η Κύπρος είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα μέσω αυτού του διαδρόμου. Πρέπει να είμαστε συγκεκριμένοι. Θα ήθελα να επισημάνω ότι συζητήθηκε με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, περιλαμβανομένου φυσικά του Ισραήλ, του οποίου η έγκριση είναι απαραίτητη. Βρέθηκα στο Κάιρο κατά τη διάρκεια της Συνόδου κορυφής που οργάνωσε ο Πρόεδρος Αλ-Σίσι [το Σάββατο 21 Οκτωβρίου]. Από εκεί πήγα την ίδια μέρα στο Τελ Αβίβ, όπου είδα τον Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Μίλησα κατ΄ιδίαν μαζί του για αυτό το θέμα καθώς και με άλλους ευρωπαίους και περιφερειακούς ηγέτες, ιδίως με τον βασιλιά Αμπντάλα Β’ της Ιορδανίας. Και με τους Αμερικάνους. Ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken έκανε σταθμό στην Κύπρο στις 5 Νοεμβρίου για να συζητήσουμε την πρόταση.

Λάβατε λοιπόν την έγκριση του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου, για την υποστήριξη του σχεδίου σας, παρά τον αποκλεισμό του εδάφους;

Κατά τη συνάντησή μου μαζί του, συζητήσαμε την ακριβή τοποθεσία στη Γάζα μέσω της οποίας θα παραδοθεί η βοήθεια. Ήταν αυτός που μου υπέδειξε το καλύτερο σημείο εισόδου στην ακτή, στα νοτιοδυτικά. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η βοήθεια που θα παραδίδεται θα είναι πράγματι ανθρωπιστικής φύσης, με ρώτησε εάν ήταν δυνατόν να σταλεί μια ομάδα Ισραηλινών εμπειρογνωμόνων στην Κύπρο. Το Ισραήλ φοβάται ότι θα μπορούσαν να φτάσουν όπλα στη Χαμάς. Αυτό είναι μια μεγάλη πηγή ανησυχίας για τους Ισραηλινούς, το κατανοούμε απόλυτα. Ως εκ τούτου, συμφωνήσαμε να συνεργαστεί η ομάδα των ειδικών σε θέματα ασφάλειας με τη δική μας. Είμαστε έτοιμοι για το θαλάσσιο δρομολόγιο, η παράδοση μπορεί να ξεκινήσει άμεσα. Τα Ηνωμένα Έθνη θα είναι υπεύθυνα για την παραλαβή και τη διανομή της βοήθειας.

Όλα είναι έτοιμα, μόνο η κατάπαυση του πυρός εκκρεμεί…

Ασφαλώς, αν είχαμε κατάπαυση του πυρός, θα ήταν πολύ καλύτερα. Από την πλευρά μας, μιλάμε για μια ανθρωπιστική παύση, έστω και για πέντε ή έξι ώρες. Οι Αμερικανοί προσπαθούν να εξασφαλίσουν αυτή την παύση, δεν κάνουν λόγο για κατάπαυση του πυρός. Όλα συνδέονται με το λεπτό ζήτημα των ομήρων. Αυτή τη στιγμή, δεν νομίζω ότι είμαστε κοντά σε μια παύση. Ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken, όταν ήταν στην Κύπρο, δεν ήταν πολύ αισιόδοξος για αυτό.

Πώς αντέδρασε η Αίγυπτος στην πρότασή σας;

Ο Πρόεδρος Αλ Σίσι και ο υπουργός Εξωτερικών του, Σάμεχ Σούκρι, συμφώνησαν μόλις οι Ισραηλινοί έδωσαν το πράσινο φως. Οι Αιγύπτιοι είναι υπέρ της αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας επειδή θέλουν οι κάτοικοι της Γάζας να μείνουν εκεί που είναι. Πρέπει να γνωρίζετε ότι το σημείο διέλευσης της Ράφα, μέσω του οποίου μεταφέρεται βοήθεια από την Αίγυπτο, αντιμετωπίζει πρόβλημα συμφόρησης. Οι ροές είναι πολύ αργές, οι όγκοι είναι ανεπαρκείς. Φυσικά, αυτό το μέρος θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται, αλλά το σχέδιό μας θα βοηθήσει στην αποσυμφόρηση.

Συγκεκριμένα, με ποιον τρόπο θα μπορούσε να φτάσει στη Γάζα;

Όλη η βοήθεια θα σταλεί στη Γάζα από το κυπριακό λιμάνι της Λάρνακας. Το διεθνές αεροδρόμιο βρίσκεται ακριβώς δίπλα. Χρειάζονται μόλις δέκα λεπτά για την απόσταση μεταξύ του αεροδρομίου και του λιμανιού, γεγονός που θα διευκολύνει την παράδοση ανθρωπιστικού φορτίου. Επιπλέον, έχουμε, κοντά στη Λάρνακα, ένα κέντρο που ονομάζεται Cyclops (Κυπριακό Κέντρο Ασφάλειας Χερσαίων, Ανοιχτών Θαλασσών και Λιμένων), το οποίο δημιουργήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και ανήκει στην Κύπρο. Το κέντρο αυτό είναι εξοπλισμένο με όλες τις απαραίτητες υποδομές όσον αφορά την ασφάλεια των φορτίων, του εξοπλισμού και των λιμανιών. Στη Γάζα, το πιο σημαντικό θα ήταν να υπάρξει τελικά μια πλατφόρμα μέσω της οποίας θα μπορούσε να φτάσει η ανθρωπιστική βοήθεια επειδή η θάλασσα είναι ρηχή εκεί. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διαθέτουν ειδικά σκάφη, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για μετακίνηση προς την ακτή. Μακροπρόθεσμα, θα πρέπει να έχουμε πρόσβαση σε ένα λιμάνι στη Γάζα, αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ένα άλλο σημείο στο οποίο συμφωνήσαμε: ο θαλάσσιος διάδρομος θα λειτουργεί μόνο προς μία κατεύθυνση, θα στέλνουμε το ανθρωπιστικό υλικό, τα σκάφη θα επιστρέφουν άδεια.

Η Γαλλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς έχουν αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις στην Κύπρο για να επαναπατρίσουν τους υπηκόους τους σε περίπτωση κλιμάκωσης της σύγκρουσης. Περίπου είκοσι χώρες σας έχουν ζητήσει να βοηθήσετε με αυτούς τους επαναπατρισμούς. Πόσοι δυτικοί στρατιώτες βρίσκονται εκεί;

Στο πλαίσιο αυτού του μηχανισμού, 2.000 ξένοι στρατιώτες έχουν φτάσει στην Κύπρο από την έναρξη της κρίσης στις 7 Οκτωβρίου. Ως επί το πλείστον, πρόκειται για Αμερικανούς, Γάλλους, Ολλανδούς και Γερμανούς στρατιώτες. Όσον αφορά τις εκκενώσεις, οι Αμερικανοί μας είπαν ότι εάν η σύγκρουση επεκταθεί, σχεδίαζαν να επαναπατρίσουν 100.000 διπλής ιθαγένειας και επίσης 70.000 Ευρωπαίους, κυρίως από τον Λίβανο. Υπάρχει μεγάλος φόβος να δούμε αυτή τη χώρα να σύρεται σε πόλεμο. Αυτό είναι ανησυχητικό γιατί υπάρχουν 2 εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες εκεί. Και η κοινωνικοοικονομική κατάσταση δεν είναι καλή. Στην Κύπρο φοβόμαστε πιθανή εισροή προσφύγων. Επιπλέον, τις τελευταίες εβδομάδες βρεθήκαμε αντιμέτωποι με την άφιξη πολλών Σύριων από τον Λίβανο, που βρίσκεται πολύ κοντά στην Κύπρο. Χρειάζονται μόνο είκοσι πέντε λεπτά πτήσης για να φτάσετε από τη Βηρυτό στη Λάρνακα. Αυτό το θέμα μας αφορά, το συζητάμε με τους εταίρους μας. Επιπλέον, είμαστε έτοιμοι να περιθάλψουμε τους τραυματίες από τη σύγκρουση στη Γάζα. Πολλές χώρες μας το έχουν ζητήσει, περιλαμβανομένου του Ισραήλ. Είμαστε επίσης έτοιμοι να υποδεχτούμε ένα γαλλικό νοσοκομειακό πλοίο, το οποίο ο Πρόεδρος Μακρόν έχει στείλει στην περιοχή.

Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τόσο απούσα από αυτόν τον πόλεμο;

Ως κράτος μέλος, θα θέλαμε να δούμε την Ένωση να συμμετέχει περισσότερο στην περιοχή, η οποία αποτελεί μέρος της γειτονιάς της ΕΕ. Δεν βλέπουμε όμως ξεκάθαρη στρατηγική. Κατανοώ ότι οι ευρωπαϊκές ανησυχίες επικεντρώνονται στην Ουκρανία. Η Ουκρανία είναι πολύ σημαντική. Κανείς δεν πρόκειται να ξεχάσει την Ουκρανία, αλλά οι Βρυξέλλες πρέπει επίσης να είναι σε θέση να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην τρέχουσα κρίση στη Μέση Ανατολή. Κατά τη γνώμη μου, μέσω της ανθρωπιστικής διάσκεψης για τη Γάζα, ο Εμμανουέλ Μακρόν στέλνει ένα μήνυμα: δείχνει ότι η Ευρώπη είναι εκεί, ότι ενδιαφέρεται για αυτό που συμβαίνει.