Με το διορισμό των δικαστών του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου και την έναρξη λειτουργίας τους, μαζί  με το Εφετείο από την 1η Ιουλίου 2023, ολοκληρώνεται μια θεμελιώδης και εκ βάθρων μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος που παρέμενε προσκολλημένο στις πρακτικές δομές του 1960, είπε το βράδυ της Πέμπτης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης μιλούσε κατά την τελετή διαβεβαίωσης των νέων Προέδρων και μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου, στο Προεδρικό Μέγαρο, παρουσία, μεταξύ άλλων, της Προέδρου της Βουλής Αννίτας Δημητρίου, του Κυβερνητικού Εκπροσώπου Μάριου Πελεκάνου, της Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Στέφης Δράκου, του Γενικού Εισαγγελέα Γιώργου Σαββίδη, του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα Σάββα Αγγελίδη και του Προέδρου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Χρίστου Κληρίδη.

«Η σημαντική για την απονομή της δικαιοσύνης εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας ανάμεσα στην Κυβέρνηση, το Ανώτατο Δικαστήριο, το Γενικό Εισαγγελέα και το Δικηγορικό Σύλλογο, όπως επίσης του υψηλού αισθήματος ευθύνης που επέδειξαν οι πολιτικές δυνάμεις υιοθετώντας στην πλειοψηφία τους τα νομοσχέδια που κατατέθηκαν στην Βουλή», είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχονται από το Σύνταγμα προχωρεί στο διορισμό των Προέδρων και των μελών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Πρόεδρος του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου διορίζεται ο Αντώνης Λιάτσος και μέλη οι Τερέζα Καρακάννα, Μαρίκα Παπαθωμά, Δώρα Σωκράτους, Στάλω Χατζηγιάννη, Τάσια Ψαρά-Μιλτιάδου, Ηλίας Γεωργίου, Τεύκρος Οικονόμου και Νικόλας Σάντης.

Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου διορίζεται η Κατερίνα Σταματίου και μέλη οι Λένα Δημητριάδου-Ανδρέου,  Έλενα Εφραίμ, Γιασεμής Γιασεμή, Άγγελος Δαυίδ, Ιωάννης Ιωαννίδη και Χάρης Μαλαχτός.

Ο Πρόεδρος είπε ότι ως υψίστης σημασίας κριτήρια για τον διορισμό όλων συνεκτιμήθηκαν οι ακαδημαϊκές σπουδές, το άριστο της νομικής τους κατάρτισης και επάρκειας αλλά και η ευρύτητα των γνώσεων και των εμπειριών που αποκόμισαν ως λειτουργοί της δικαιοσύνης.

Επιπλέον, είπε, για την εν λόγω απόφαση προσμετρήθηκε το ήθος, η ακεραιότητα του χαρακτήρα, ως επίσης η αντικειμενικότητα, η αμεροληψία και το υψηλό περί δικαίου αίσθημα που διέκρινε το σύνολο των διορισθέντων στην μακρά και επιτυχημένη υπηρεσία τους στα δικαστικά έδρανα.

Προς την λήψη της απόφασης, συνέχισε, σημαντική ήταν η συμβολή του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου, «το οποίο με αυστηρή προσήλωση στους αξιοκρατικούς κανόνες υπέβαλε προς εμέ κατάλογο με εμπεριστατωμένες εισηγήσεις, διευκολύνοντας έτσι την ενάσκηση των εξουσιών που το σύνταγμα εκχωρεί στον εκάστοτε Πρόεδρο».

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπενθύμισε ότι προς την υλοποίηση των σχεδιασμών και των στόχων τους, προχώρησαν σε μια σειρά νομοθετημάτων αλλά και έργων που οδήγησαν στην αύξηση του αριθμού των επαρχιακών δικαστών, σε πρώτο στάδιο, κατά 40, μια αύξηση της τάξεως του 54% σε σύγκριση με τον αριθμό των δικαστών το 2013, χωρίς να περιλαμβάνεται η αύξηση των δικαστών του Ανωτάτου Συνταγματικού και του Εφετείου, στη σύσταση νέων δικαστηρίων, όπως του Εμπορικού Δικαστηρίου, Ναυτοδικείου, Διοικητικού Δικαστηρίου και του Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας.

«Δικαστήρια μέσα από τα οποία θα επιτευχθεί η εξειδίκευση αλλά και η ενίσχυση του αισθήματος δικαίου, ενώ θα αποφευχθεί η υπερσυγκέντρωση εξουσιών στην ανώτερη ή στην ανώτατη βαθμίδα, καθιστώντας την πιο ευέλικτη και λειτουργική», συμπλήρωσε.

Ανέφερε, επίσης, ότι ένα άλλο στοιχείο ήταν η ίδρυση της Σχολής Δικαστών.

Ένα τέταρτο στοιχείο, είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ήταν η ψηφιοποίηση των δικαστικών διαδικασιών, που ήδη εφαρμόζεται σε πρώτο στάδιο, το λεγόμενο i-justice και σύντομα θα τεθεί σε εφαρμογή το τελικό σύστημα e-justice.

«Ευελπιστούμε μέχρι το 2025 να εισαχθεί και η Ψηφιακή Καταγραφή Πρακτικών, το Digital Audio Recording, και η ολοκλήρωση αλλά και η εν εξελίξει υλοποίηση σημαντικών έργων κτιριακής υποδομής δικαστικών μεγάρων, με συνολικές δαπάνες πέραν των 100 εκατομμυρίων ευρώ», συμπλήρωσε.

Την ίδια στιγμή, είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, στην προσπάθεια προστασίας και διασφάλισης των δικαιωμάτων του παιδιού, προχώρησαν στη νομοθετική ρύθμιση, με στόχο την πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας και της εγκαθίδρυσης ενός συστήματος ποινικής δικαιοσύνης φιλικής προς τα παιδιά,  στην ενίσχυση της ισότητας μεταξύ των συζύγων τόσο σε θέματα περιουσιακών σχέσεων όσο και σε θέματα που άπτονται της φροντίδας και επιμέλειας των τέκνων, με την εκ βάθρων μεταρρύθμιση του Οικογενειακού Δικαίου, «που θα ολοκληρωθεί ελπίζω και με την ψήφιση των άλλων τεσσάρων εκκρεμούντων νομοσχεδίων από τα οκτώ που κατετέθησαν».

Όπως είπε, «στο επίκεντρο των προτεραιοτήτων και της πολιτικής μας τέθηκε εξαρχής η ισοπολιτεία, η ισονομία, η αύξηση της ταχύτητας απονομής της δικαιοσύνης, η εμπέδωση της χρηστής διοίκησης, ως επίσης η προάσπιση των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του πολίτη από κάθε μορφή αυθαιρεσία και κατάχρηση της εξουσίας».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε σε μια σειρά νομοθετημάτων για την εθνική πολιτική που ακολούθησαν για την πάταξη της διαφθοράς, όπως τη σύσταση της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, τη διασφάλιση της διαφάνειας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, την προστασία μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, την πλήρη στελέχωση των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου των Υπουργείων και Υφυπουργείων, τη σύσταση της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας, τη σύσταση της Μονάδας Καταπολέμησης της Διαφθοράς ως τον κατ’ εξοχήν εξειδικευμένο μηχανισμό διερεύνησης και δίωξης αδικημάτων διαφθοράς, της οποίας ηγείται ο Γενικός και Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, και σωρείας άλλων θεμάτων.

Ανέφερε, επίσης, ότι προχώρησαν και στην εθνική στρατηγική, η οποία περιλαμβάνει 52 δράσεις προκειμένου να πετύχουν αυτό που γενικότερα η κοινωνία άξιή την πάταξη, δηλαδή, της διαφθοράς.   

Όπως είπε, υπάρχει ο δείκτης αντίληψης για τη διαφθορά και τα πραγματικά γεγονότα που αφορούν τη διαφθορά.

«Δεν θα ήθελα στο σημείο αυτό να επεκταθώ. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι με την μεταρρύθμιση της δικαστικής εξουσίας με την θέσπιση των σχετικών νομοθετημάτων διασφαλίζεται, θωρακίζεται η δημοκρατία από όποια κατάχρηση, από όποια πράξη διαφθοράς και κατ΄ αυτόν τον τρόπο μετατρέποντας το κράτος μας σε ένα πραγματικά σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος», πρόσθεσε.

Απευθυνόμενος προς τους Προέδρους και τα Μέλη του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «η σημερινή σας διαβεβαίωση, πέραν της ιδιαίτερης τιμής, συνιστά και μια δέσμευσή ότι θα εργασθείτε με την ίδια επιμέλεια που έχετε επιδείξει μέχρι σήμερα, θέτοντας τη δική σας σφραγίδα όσον αφορά τη διαφύλαξη και ενίσχυση του κύρους της Δικαιοσύνης στον τόπο μας».

Εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα εργαστούν άοκνα, με ζήλο και δικαιώνοντας στον μέγιστο βαθμό τις προσδοκίες που απορρέουν από τον διορισμό τους.

Οι τοποθετήσεις των Δικαστών

Ο Πρόεδρος του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου, Αντώνης Λιάτσος,  στην αντιφώνησή του είπε ότι έχοντας πλήρη συναίσθηση της αναμφισβήτητης ιστορικότητας του γεγονότος, αλλά και του θεσμικού βάρους που αναλαμβάνει,  αποδέχθηκε την τιμή όχι ως αναγνώριση της δικής του προσφοράς, αλλά εξ ονόματος του κάθε έντιμου και ευσυνείδητου αδελφού Δικαστή, ο οποίος επιτέλεσε το καθήκον του στο ακέραιο, που ταπεινά και αταλάντευτα τίμησε τον δικαστικό του όρκο, που οραματίστηκε ένα πιο δίκαιο κόσμο και μια δικαιοσύνη χωρίς διακρίσεις.

Όπως ανέφερε, η δημιουργία Συνταγματικού Δικαστηρίου, ως ξεχωριστού δικαιοδοτικού οργάνου, κρίθηκε αναγκαία προκειμένου, μεταξύ άλλων, να διευκολύνει την περιφρούρηση, προώθηση και ασφάλεια του Κράτους Δικαίου, όπως τούτο επισημάνθηκε και από την Επιτροπή Βενετίας.

«Εκφράζοντας το σύνολο των μελών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου, σας διαβεβαιώ ότι θα αναλώσουμε όλες μας τις δυνάμεις προκειμένου να δικαιώσουμε την εμπιστοσύνη σας προς το πρόσωπο μας και να διασφαλίσουμε ότι, κατά τη διάρκεια της θητεία μας, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο θα επιτελέσει στο ακέραιο την αποστολή του, ανταποκρινόμενο στις, δικαιολογημένες, προσδοκίες της κοινωνίας», πρόσθεσε.

H Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Κατερίνα Σταματίου, στη δική της αντιφώνηση είπε, μεταξύ άλλων, ότι ο διορισμός αυτός αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και ταυτόχρονα μεγάλη πρόκληση.

Το έργο, συνέχισε, που ανατίθεται στο Ανώτατο Δικαστήριο είναι ιδιαίτερα δύσκολο κάτω από τις σημερινές συνθήκες, όπου απαιτείται η υλοποίηση της Μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης, που στόχο έχει την αναβάθμιση του συστήματος, με ιδιαίτερη έμφαση στην έγκαιρη απονομή της δικαιοσύνης, τομέας στον οποίο υστερούμε από τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Σημείωσε ότι η πρόκληση της υλοποίησης της μεταρρύθμισης είναι μεγάλη και δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την επιτυχία.

«Το οφείλουμε στην κοινωνία και στον κάθε πολίτη του τόπου μας, ο οποίος αναμένει να επιλύονται οι διαφορές του στα Δικαστήρια σύντομα», ανέφερε.

Διαβεβαίωσε,  εκφράζοντας το σύνολο των μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι θα εργαστούν με όλες τους τις δυνάμεις, για να οδηγήσουν τη δικαιοσύνη της χώρας σε μία νέα εποχή, σεβόμενοι πάντα τη διαχρονική αξία του έργου των δικαστών από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα.