Η Κύπρο/ς αναλαμβάνει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) σε μια κρίσιμη συγκυρία, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων αλλά και των επιπτώσεων των διαδοχικών κρίσεων των προηγούμενων ετών, δήλωσε στο ΚΥΠΕ η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων, Μαριλένα Ραουνά.

Σε συνέντευξή της στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ), η κ. Ραουνά σημείωσε την έμφαση που θα δοθεί από την Κυπριακή Προεδρία στην ανάπτυξη των σχέσεων της ΕΕ με τη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο, εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων και τον στόχο για φιλοξενία ενός Άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε επίπεδο ηγετών γύρω από το θέμα.

Μίλησε, επίσης, για τα δύσκολα ζητήματα που θα κληθεί να χειριστεί η Κυπριακή Προεδρία όπως οι διαπραγματεύσεις για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική. Μεταξύ άλλων, θα δοθεί έμφαση σε θέματα μετανάστευσης, καινοτομίας ανταγωνιστικότητας αλλά και κοινωνικής πολιτικής, ανέφερε.

Σημείωσε, επίσης, τις εντατικές προετοιμασίες, οι οποίες βρίσκονται ήδη υπό εξέλιξη, με επίκεντρο την ανακαίνιση του Συνεδριακού Κέντρου Λευκωσίας και την προετοιμασία για την υποδοχή χιλιάδων επισκεπτών και κρίσιμων συναντήσεων.

Στόχος της Κύπρου, όπως είπε, είναι να λειτουργήσει ως «έντιμος και αμερόληπτος διαμεσολαβητής» κατά την Προεδρία της το 2026.

Σε πλήρη εξέλιξη η προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα

Η κ. Ραουνά σημείωσε ότι βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη εντατική προετοιμασία και προεργασία σε όλα τα επίπεδα τόσο από τη Γραμματεία της Κυπριακής Προεδρίας, αλλά και με όλα τα Υπουργεία, Υφυπουργεία και υπηρεσίες. 

Ανέφερε ότι η Κύπρος κατά τη διάρκεια του εξαμήνου θα προεδρεύσει γύρω στις 180 ομάδες και υποομάδες εργασίας του Συμβουλίου της ΕΕ και γύρω στα 100 Συμβούλια Υπουργών, εκ των οποίων 15 -20 άτυπα θα πραγματοποιηθούν στην Κύπρο, όπως και εκατοντάδες συναντήσεις, συνέδρια και συναντήσεις ομάδων εργασίας.

Η Γραμματεία της Κυπριακής Προεδρίας, πρόσθεσε, έχει καταρτίσει ένα πλάνο με στόχους και χρονοδιαγράμματα που παρακολουθούνται στενά. Είναι επίσης, συμπλήρωσε, σε πλήρη λειτουργία επτά ομάδες εργασίας, οι οποίες ασχολούνται με θέματα όπως υποδομές, μεταφορές, φιλοξενία και σε αυτές συμμετέχουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους.

Όσον αφορά τις υποδομές, ανέφερε ότι έχουν ξεκινήσει οι εργασίες στον χώρο που θα αποτελέσει το κεντρικό σημείο των Άτυπων Συμβουλίων που είναι το Συνεδριακό Κέντρο στη Λευκωσία. Πρόσθεσε ότι έχει αρχίσει και η ανακαίνιση του παρακείμενου πρώην κτηρίου του ΑΞΙΚ που θα λειτουργήσει ως Κέντρο Τύπου. Η ανακαίνιση του ΑΞΙΚ αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2025. Το Συνεδριακό Κέντρο, είπε η Υφυπουργός, θα ανακαινιστεί μερικώς για να φιλοξενήσει τις υψηλού επιπέδου συναντήσεις που έχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές ασφάλειας και διερμηνείας.

Σε σχέση με τις ανάγκες για ανθρώπινο δυναμικό, η κ. Ραουνά ανέφερε ότι η Κύπρος μπορεί να έχει περιορισμένο ανθρώπινο δυναμικό, ωστόσο, όπως είπε, είναι άρτιο, έμπειρο και ικανό. Οι ανάγκες στελέχωσης τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες έχουν χαρτογραφηθεί και είναι γύρω στα 200 άτομα κατανεμημένα σε διάφορα Υπουργεία, υπηρεσίες και διπλωματικές αποστολές. Πρόσθεσε ότι η στελέχωση έχει ήδη ξεκινήσει στη βάση του πλάνου το οποίο έχει περάσει και από το Υπουργικό Συμβούλιο. Είπε, επίσης, ότι ξεκίνησαν οι αποσπάσεις στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη και η διαδικασία συνεντεύξεων για επιστημονικό προσωπικό στην Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες.

Η κ. Ραουνά αναφέρθηκε και στις προετοιμασίες για τη φιλοξενία περισσότερων από 200 εκδηλώσεων και συναντήσεων στο πλαίσιο της Προεδρίας και πέραν 20.000 επισκεπτών. Στόχος, είπε, είναι να αξιοποιηθούν όλες οι επαρχίες και οι τοπικές κοινωνίες, τόσο για διαμονή όσο και για το πολιτιστικό πρόγραμμα της Προεδρίας.

Χαρακτήρισε, επίσης, πρόκληση το θέμα της συνδεσιμότητας της Κύπρου με τις Βρυξέλλες και είπε ότι γίνονται προσπάθειες εξεύρεσης λύσεων σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών, με συζητήσεις με αεροπορικές εταιρείες και με την αρμόδια Γενική Διεύθυνση Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σε προχωρημένο στάδιο το πρόγραμμα προτεραιοτήτων

Η κ. Ραουνά σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε αρκετά προχωρημένο στάδιο η εκπόνηση του προγράμματος του Τρίο της Προεδρίας μαζί με την Πολωνία και τη Δανία, το οποίο θα ανακοινωθεί τον Δεκέμβριο του 2025.

Η Υφυπουργός σημείωσε ότι οι προτεραιότητες και του Τρίο αλλά και οι εθνικές προτεραιότητες είναι άμεσα συνδεδεμένες με τη Στρατηγική Ατζέντα της ΕΕ για το 2024-29 αλλά και με την κληρονομηθείσα ημερήσια διάταξη της ΕΕ, δηλαδή τις προτάσεις που βρίσκονται ήδη στο τραπέζι του Συμβουλίου της ΕΕ. Παράλληλα, ανέφερε  και οι τρέχουσες εξελίξεις θα ληφθούν υπόψη για το πρόγραμμα του Τρίο αλλά και το πρόγραμμα της Κυπριακής Προεδρίας.

«Στο δικό μας πρόγραμμα ο στόχος μας θα είναι να αφήσουμε το δικό μας στίγμα και το δικό μας αποτύπωμα, ως Κύπρος», είπε.

Αναφερόμενη στα βασικά  θέματα τα οποία έχουν ήδη τεθεί στο τραπέζι για το Τρίο και έχουν ενσωματωθεί στα προσχέδια αναφέρθηκε στις σχέσεις της ΕΕ με τη Νότιο Γειτονία, με την Ευρύτερη Μέση Ανατολή και τις χώρες του Κόλπου, με βάση και τις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σε αυτή την περιοχή και επηρεάζουν άμεσα και την ΕΕ.

Επίσης ως προτεραιότητες θα τεθούν η μετανάστευση, η πολιτική της διεύρυνσης, θέματα θαλάσσιας ασφάλειας, διασυνοριακής συνδεσιμότητας, καινοτομίας, στήριξης του πρωτογενούς τομέα και κλιματικής αλλαγής. Τα θέματα αυτά, πρόσθεσε, μέσα και από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και την Κυβέρνηση, η οποία θα αρχίσει τέλος του έτους και θα εντατικοποιηθεί τον Ιανουάριο, θα αποτελέσούν τη βάση για την εκπόνηση και του Εθνικού Προγράμματος της Κύπρου. 

Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και νέα ΚΑΠ τα δύσκολα θέματα

Η κ. Ραουνά τόνισε ότι ο ρόλος της Κύπρου ως προεδρεύουσας  χώρας είναι να προωθήσει ως έντιμος διαμεσολαβητής την ευρωπαϊκή ατζέντα, για μια καλύτερη ΕΕ.

«Αυτό είναι το όραμά μας, καλύτερη ΕΕ, πιο ανταγωνιστική, πιο ανθεκτική, πιο κοντά στους πολίτες της», είπε.

Σημείωσε ότι η πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η Κύπρος είναι ότι θα αναλάβει την Προεδρία σε μια κρίσιμη συγκυρία και λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων αλλά και λόγω των απανωτών κρίσεων που είχε να αντιμετωπίσει η ΕΕ τα προηγούμενα χρόνια. Όλα αυτά, ανέφερε, έφεραν σοβαρές οικονομικές προκλήσεις, προκλήσεις για την ανταγωνιστικότητα και τους πολίτες.

Πρόσθεσε ότι πρόκληση αποτελεί επίσης η ανάληψη της Προεδρίας στην έναρξη ενός νέου θεσμικού και νομοθετικού κύκλου της ΕΕ.

Ανάμεσα στις προκλήσεις της Κυπριακής Προεδρίας, όπως είπε, αναμένεται να είναι οι διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο την επόμενη πενταετία, τονίζοντας ότι υπάρχει η εμπειρία αφού η Κύπρος χειρίστηκε το θέμα και το 2012. Εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η Κύπρος μέσα από συναίνεση και ως έντιμος διαμεσολαβητής θα φέρει εις πέρας αυτό το δύσκολο έργο.

Ακόμα ένα ακανθώδες και πολυσύνθετο θέμα, όπως είπε, είναι η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική που επηρεάζει σημαντική ομάδα πολιτών και συμφέροντα στα κράτη-μέλη, ενώ ο τομέας αντιμετωπίζει έντονες προκλήσεις λόγω οικονομικών εξελίξεων, αλλά και πράσινης μετάβασης. Τόνισε την ανάγκη διαλόγου για την πράσινη μετάβαση με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και την ανάγκη η ΕΕ να επενδύσει στον πρωτογενή τομέα.

Είπε, επίσης, ότι μεγάλο μέρος των φακέλων που θα κληθεί να διαχειριστεί η Κύπρος αφορά κυρίως θέματα γεωργίας, δικαιοσύνης, ανταγωνιστικότητας αλλά και θέματα ECOFIN.

Έμφαση στο ρόλο της Κύπρου ως γέφυρα με την Α. Μεσόγειο

Τονίζοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι η γέφυρα μεταξύ της Α. Μεσογείου και της ΕΕ, η κ. Ραουνά ανέφερε ότι η Κύπρος τονίζει όχι μόνη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή η περιοχή αλλά και τις τεράστιες ευκαιρίες που παρουσιάζει και την ανάγκη η ΕΕ να επενδύσες περισσότερο σε αυτήν.

Σημείωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει αποδείξει ότι έχει τον ρόλο του «έντιμου διαμεσολαβητή» μεταξύ της περιοχής και της ΕΕ, κάτι που έχει αποδειχθεί έμπρακτα μέσω πρωτοβουλιών όπως η «Αμάλθεια» και το σχεδίου «Εστία».

«Εμείς θα συνεχίσουμε να λειτουργούμε ως γέφυρα ειρήνης και βοήθειας, να αναδείξουμε το ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω συγκεκριμένων πρωτοβουλιών τις οποίες σχεδιάζουμε», είπε, προσθέτοντας ότι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, εστιάζει ιδιαίτερα σε αυτό τον τομέα.

Πέραν από την προώθηση πολιτικών σταθερότητας και ειρήνευσης στην περιοχή, ανέφερε ότι η Κύπρος προωθεί και τις σχέσεις της ΕΕ με τη Νότια Γειτονία, ώστε να διασφαλιστεί ότι στη διαμόρφωση των πολιτικών προτεραιοτήτων και του προϋπολογισμού θα αντικατοπτρίζεται αυτό το γεγονός.

Εξέφρασε ικανοποίηση που η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, στις προγραμματικές τις δηλώσεις αναφέρθηκε στο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο και σε αυτό που η Κυπριακή Δημοκρατίας τονίζει διαχρονικά, ότι οι σχέσεις με την περιοχή είναι πολυδιάστατες και πρέπει να προωθηθούν στρατηγικές σχέσεις με τις χώρες της περιοχής.

Αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της Κύπρου για στρατηγικές συμφωνίες της ΕΕ με την Αίγυπτο και τον Λίβανο, τις οποίες χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντικές και αποτελεσματικές. Σημείωσε ότι αυτές οι σχέσεις θα προωθηθούν, περαιτέρω, και θα ληφθούν περισσότερες πρωτοβουλίες.

Η κ. Ραουνά είπε, ακόμα, ότι θα φιλοξενηθεί κατά τη διάρκεια της Προεδρίας και Άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε επίπεδο ηγετών, με στόχο να δοθεί έμφαση στην περιοχή, στη Νότια Γειτονία.

Οι θέσεις της Κύπρου για τη μετανάστευση κατανοητές στις Βρυξέλλες

Για το κατά πόσον η Κύπρος μπορεί να λειτουργήσει ως αμερόληπτος διαμεσολαβητής και για το μεταναστευτικό, η κ. Ραουνά σημείωσε ότι η Κύπρος εργάστηκε σκληρά ώστε να γίνουν κατανοητές στην ΕΕ οι ιδιαίτερες προκλήσεις για την Κύπρο λόγω της περιοχής στην οποία βρίσκεται και του γεγονότος ότι είναι ένα κράτος-μέλος υπό κατοχή που δεν μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικό έλεγχο σε μέρος της επικράτειάς της.

«Πιστεύω ότι έγιναν κατανοητά, αντιλαμβάνονται στις Βρυξέλλες τις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία. Εξού και είχαμε την ανταπόκριση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συνεργαστήκαμε με την Επιτροπή για να έχουμε και τη στρατηγική συμφωνία με την Αίγυπτο, αλλά και την κοινή επίσκεψη στον Λίβανο όπου ανακοινώθηκε σημαντική βοήθεια, που είχε αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά τις μεταναστευτικές ροές», ανέφερε.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, πρόσθεσε, έχει αποδείξει και σε αυτό το θέμα ότι είναι έντιμος μεσολαβητής, γνωρίζει τις προκλήσεις από πρώτο χέρια και όταν μιλά στις Βρυξέλλες για το μεταναστευτικό και πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί τόσο στις εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές πτυχές του ζητήματος, γίνονται οι θέσεις της κατανοητές.

Σημείωσε ότι η ΕΕ βρίσκεται στη διαδικασία υλοποίησης του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, ύστερα από 10 χρόνια διαπραγματεύσεων και η πρόκληση είναι η αποτελεσματική εφαρμογή του. Εξήγησε ότι είναι σημαντικό να υλοποιηθούν πτυχές όπως ασφαλή εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, αυστηρός έλεγχος και εφαρμογή ταχέων και αποτελεσματικών διαδικασιών.

Τόνισε ότι η Κυβέρνηση σε συνεργασία με την ΕΕ και στοχευμένες πολιτικές έχει φέρει αποτελέσματα στο μεταναστευτικό και συνεχίζει.

Είπε, επίσης, ότι θα δοθεί έμφαση στην εργαλειοποίηση της μετανάστευσης, αφού εκτός από το πρόβλημα που έχει η Κύπρος με την Τουρκία και άλλα κράτη-μέλη έχουν πρόβλημα με άλλες τρίτες χώρες και πλέον υπάρχει αντίληψη του τι σημαίνει εργαλειοποίηση. Και σε αυτό τον τομέα, πρόσθεσε, πρέπει να υπάρξουν δράσεις σε πολιτικό και επιχειρησιακό επίπεδο. Πρόσθεσε ότι οι εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσα από στρατηγικές σχέσεις με χώρες της περιοχής.

Ανάγκη για άμεσες δράσεις στο τομέα της ανταγωνιστικότητας

Αναφορικά με τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία, σημείωσε ότι η συζήτηση αυτή κυριαρχεί στις Βρυξέλλες και αφορά τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ.

«Για να μπορεί η ΕΕ να είναι ένας γεωπολιτικός παίκτης, για να μπορεί να έχει λόγο και ρόλο στο παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό πρέπει να είναι ανταγωνιστική», σημείωσε.

Πρόσθεσε ότι το θέμα αυτό είναι οριζόντιο, ενώ η έκθεση Ντράγκι είναι ένα πολύτιμο εργαλείο που βρίσκεται υπό μελέτη. Αυτό που υπογραμμίζεται στην έκθεση και αναγνωρίζεται από όλους και από την Κύπρο, συμπλήρωσε, είναι η ανάγκη για άμεσες αλλαγές και δράσεις για να υπάρξει βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, να ενισχυθεί η οικονομική ασφάλεια εντός ΕΕ και να δημιουργηθούν ποιοτικές θέσεις εργασίας για τους πολίτες. Ανέδειξε, παράλληλα, τη σημασία της βιώσιμης, πράσινης ανάπτυξης και την ανάγκη για επενδύσεις σε τομείς όπως η καινοτομία και η ενέργεια.

«Ως Κύπρος στηρίζουμε και προωθούμε πολιτικές για αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας και για προώθηση της καινοτομίας και είμαστε έτοιμοι ως Προεδρία να συμβάλουμε για να βρεθούν τα απαραίτητα εργαλεία για προώθηση αυτών των πολιτικών», ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι η Κυπριακή Δημοκατία μαζί με άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ τόνισε την ανάγκη για μείωση του διοικητικού άχθους για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κάτι που ενέταξε και στο πρόγραμμα του Τριο. Τομείς όπως η ναυτιλία, είπε ακόμα, μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και πρέπει να ενισχυθούν.

«Ως Προεδρία θα στηρίξουμε την πρόθεση της Επιτροπής να παρουσιάσει αυτό που ονομάζει μια νέα συμφωνία για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα», ανέφερε.

Βασικός πυλώνας η κοινωνική ατζέντα

Παράλληλα η κ. Ραουνά είπε ότι η κοινωνική Ευρώπη είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της ταυτότητας της Κυπριακής Προεδρίας, λόγω και των επιπτώσεων των απανωτών κρίσεων στις ζωές των Ευρωπαίων πολιτών.

«Πρέπει να αφουγκραστούμε τις ανάγκες του κόσμου. Οι Ευρωπαίοι πολίτες σε όλη την ΕΕ έστειλαν μηνύματα στις πρόσφατες Ευρωεκλογές. Αυτά τα μηνύματα πρέπει να τα ερμηνεύσουμε, να τα διαβάσουμε προσεκτικά και να πάμε και ένα βήμα παραπέρα, να ανταποκριθούμε με πολιτικές», είπε.

Σημείωσε ότι η Κύπρος έβαλε στο πρόγραμμα του Τρίο το θέμα των κοινωνικών πολιτικών της ΕΕ, με έμφαση στην υγεία, στην απασχόληση και στους νέους, θέματα στα οποία θα δώσει έμφαση και η Κυπριακή Προεδρία.

Υπάρχουν, είπε, πολλαπλές προτάσεις και πρωτοβουλίες που θα προωθήσει η Προεδρία όπως η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων, οι δίκαιες συμβάσεις και οι καλές συνθήκες εργασίες, η ανάπτυξη του ευρωπαϊκού σχεδίου για προσιτές συνθήκες στέγασης, η πρόταση νόμου για τα κρίσιμα φάρμακα και η ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς υγείας. Συμπλήρωσε ότι και για θέματα καρκίνου, ψυχικής υγείας, σπάνιων νοσημάτων, κλίματος και υγείας υπάρχει προοπτική για συγκεκριμένες δράσεις.