Παρουσιάζεται απόψε το νέο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά, που φέρνει στο φως άγνωστο παρασκήνιο, αποκαλυπτικές μαρτυρίες και ντοκουμέντα από την περίοδο της χούντας στην Ελλάδα.
Μεταφερόμαστε στις 20 Ιουλίου του 1974. Είναι 8 π.μ. Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο έχει αρχίσει. Το Πολεμικό Συμβούλιο συνεδριάζει στο Πεντάγωνο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Οι ηχογραφημένοι διάλογοι του πολεμικού συμβουλίου ακούγονται για πρώτη φορά.
«Προτείνω όπως κηρυχθεί επιστράτευσις, Και ληφθούν όλα τα από πλευράς στρατιωτικής απορρέοντα μέτρα, εις τρόπον ώστε να αποδείξομεν εις τους Τούρκους και εις την Συμμαχίαν ότι είμαστε αποφασισμένοι για Πόλεμο» συνοψίζει ο Γρηγόρης Μπονάνος, Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων την περίοδο 1973-1974.
«Η Αμερική αυτήν την στιγμή θέλει να μην πολεμήσει η Ελλάδας με την Τουρκία. Κάποιος θα πληρώσει τα έξοδα. Αν πληρώσουμε εμείς τα έξοδα θα τα επιρρίψουν σε μας τα έξοδα. Εάν δεν μπορέσουμε θα τα επιρρίψουν στους Τούρκους». Επισημαίνει ο, κατά εκείνην την περίοδο, διορισμένος από τη χούντα πρωθυπουργός Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος.
«Άρχισε ένας πόλεμος, πρέπει να το καταλάβουμε. Η Τουρκία άρχισε τον πόλεμο. Να ανακληθεί αμέσως το κλιμάκιο της Σμύρνης» τονίζει από την πλευρά του ο εκ των πρωταιτίων, ταξίαρχος Δημ. Ιωαννίδης, που παρίσταται στο συμβούλιο, με την τοποθέτηση του αυτή να επιδεικνύει την σύγχυση που έχει επικρατήσει πλέον στους κόλπους των χουντικών στελεχών.
Ο ίδιος ακούγεται επίσης να διερωτάται: «Τι ΝΑΤΟ. Θα θυσιαστούμε εμείς όλοι για τη Δυτική Συμμαχία;»
Οι πρωταγωνιστές μιλούν και το άγνωστο παρασκήνιο αποκαλύπτεται.
Στα αποσπάσματα περιλαμβάνονται επίσης συνεντεύξεις τριών πρωταγωνιστών της εποχής, από τα λεγόμενα των οποίων αναδεικνύεται εκ νέου η κατά περίπτωση ανοχή ή και ανάμειξη του αμερικανικού παράγοντα.
Συνεισφέρουν σε αυτό, η παραδοχή -δια στόματος Ρον Εστές, υπεύθυνου επιχειρήσεων τότε της CIA στην Ελλάδα- για τη διατήρηση ανώτατων αξιωματικών στο μισθολόγιο της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών, τα όσα ομολογεί ο αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο, αλλά και η συνέντευξη του Μπουλέντ Ετσεβίτ, πρωθυπουργού της Τουρκίας το 1974.
Οι δραματικές στιγμές
«Η Τουρκία έκανε λάθος και άκουσε τις ΗΠΑ το 1964 και το 1967. Ακόμη κι αν οι ΗΠΑ ήθελαν να επαναλάβουν το ίδιο λάθος, δεν θα το κάναμε εμείς» έχει δηλώσει ο Έτσεβίτ.
«Βγήκε ο Ετσεβίτ, ευγενέσταστος και είπε, αυτή τη φορά αποφασίσαμε να επέμβουμε στρατιωτικά» θα περιγράψει από την πλευρά του ο Σίσκο.
Η ανεξήγητη σιγή των ελληνικών όπλων
Αποκαλυπτική της εγκληματικής επιχειρησιακής ανεπάρκειας του χουντικού καθεστώτος είναι επίσης η μαρτυρία του Αλέξανδρου Σημαιοφορίδη, επικεφαλής της ΚΥΠ στην Κυρήνεια, το 1974.
«Η πρώτη ψυχρολουσία ήρθε βλέποντας αυτό το θέαμα. Να είναι πάνω στα καράβια σε παράταξη λες και θα επιθεωρηθεί ο στόλος… Καμία αντίσταση, καμία οργάνωση» αναφέρει μεταξύ άλλων.
Κατάρρευση της χούντας
Τι ώρες της κατάρρευσης της χούντας υπό το βάρος των εξελίξεων περιγράφει ο Ταγματάρχης Χαράλαμπος Παλαΐνης.
Ο Ταγματάρχης, μεταφέρει μάλιστα την αντίδραση του Ιωαννίδη στον απόηχο της τουρκικής προέλασης.
«Σε μισή ώρα περίπου, 20 λεπτά, ήρθε. Γύρισε στο σαλόνι και τον είδα αλλαγμένο. Ξέρετε, λέει, έτσι πως πήγαν τα πράγματα απαιτούν ένα εξιλαστήριο θύμα. Και το εξιλαστήριο θύμα θα είμαι εγώ».
Η απόφαση για πόλεμο με την Τουρκία
«Μου φαίνεται μας παίρνουν τα γεγονότα. Βομβαρδίζονται όλες οι πόλεις της Κύπρου. Όλες! Αυτή τη στιγμή! Κηρύσσουμε πόλεμο» ακούγεται σε χαρακτηριστικό απόσπασμα να λέει ο Δ. Ιωαννίδης Ταξίαρχος και Διοικητής ΕΣΑ.
Τα σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα που για πρώτη φορά βλέπουν το φως της δημοσιότητας.
Τμήμα του σπάνιου οπτικοακουστικού υλικού και των ανέκδοτων μαρτυριών περιλαμβάνονται μέσω QR Codes στο νέο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά «Ένα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974».
