To Υπουργικό Συμβούλιο δεν είχε ενώπιον του όλα τα στοιχεία «όπως θα έπρεπε και όπως επιβάλλουν οι αρχές της διαφάνειας και χρηστής διοίκησης», αναφέρει σε ανακοίνωση η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφορικά με τη διαδικασία διορισμού Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Σε ανακοίνωση μετά τη σημερινή συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Επιτρόπου Διοικήσεως στην οποία παρέστη ο Γενικός Ελεγκτής, η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει ότι, με βάση τον περί Επιτρόπου Διοικήσεως Νόμο (Ν.3/1991), ο Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ύστερα από εισήγηση του Υπουργικού Συμβουλίου και με προηγούμενη σύμφωνη απόφαση της πλειοψηφίας της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία, αναφέρεται, έλαβε επώνυμη καταγγελία με στοιχεία κατά προσώπου, που ήταν υποψήφιο για διορισμό στη θέση του Επιτρόπου Διοικήσεως. «Καθηκόντως διαβίβασε αυτήν και άλλα ενώπιον της στοιχεία στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στη Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, με την παράκληση προς την τελευταία όπως διασφαλίσει ότι η κυκλοφορία της επιστολής στα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου θα γίνει με τήρηση των διαδικασιών κυκλοφορίας διαβαθμισμένων εγγράφων εμπιστευτικού χαρακτήρα», προστίθεται.

Όπως προκύπτει από τα σχετικά πρακτικά της συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου που στάλθηκαν στην Βουλή των Αντιπροσώπων, και όπως επιβεβαιώθηκε σήμερα, σημειώνεται, «δυστυχώς η επιστολή της Ελεγκτικής Υπηρεσίας δεν τέθηκε ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο αν και έχει εκ του νόμου αρμοδιότητα, δεν είχε ενώπιον του όλα τα στοιχεία όπως θα έπρεπε και όπως επιβάλλουν οι αρχές της διαφάνειας και χρηστής διοίκησης».

Η συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου ήταν θυελλώδης και πολύωρη, με την κυρία Λοττίδου να δηλώνει συντετριμμένη για τα όσα της καταλογίζει ο κύριος Μιχαηλίδης και κάνοντας λόγο για κορύφωση μιας σεξιστικής συμπεριφορά και επικρίσεις από αναρμόδια άτομα, αναφορικά με διακρίσεις που έλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία μέσα από το έργο του Γραφείου της Επιτρόπου. 

Διαφανή και αξιοκρατική διαδικασία για διορισμό, θέλει ο Γεν. Ελεγκτής

Στην τοποθέτησή του, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης παρέδωσε σημείωμα στους Bουλευτές με την εισήγηση του ως προς τον τρόπο που θα πρέπει να τύχει χειρισμού ο διορισμός.

Σημείωσε ότι οι Αρχές της Βενετίας και οι Αρχές του Παρισιού που διέπουν τον θεσμό του Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προβλέπουν η διαδικασία του διορισμού να γίνεται μέσω μιας ανοιχτής πρόσκλησης, διάφανη, αξιοκρατική και αντικειμενική.

Ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρθηκε στις προεκλογικές δεσμεύσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας για σύσταση γνωμοδοτικού συμβουλίου για την αξιολόγηση των διορισμών, σημειώνοντας ότι ήταν και εισήγηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η οποία υιοθετήθηκε στην περίπτωση του διορισμού της Αρχής κατά της Διαφθοράς. Σημείωσε ότι αν δεν υπήρχε χρόνος για να συσταθεί το γνωμοδοτικό συμβούλιο, μπορεί η Επιτροπή, αν το αποφασίσει, να ζητήσει επαρκή διασφάλιση ότι έγινε αξιοκρατική αξιολόγηση όλων των αιτήσεων, μέσα από ένα τεχνοκρατικό κατάλληλο γνωμοδοτικό συμβούλιο.

Ανέφερε επίσης, ότι στις 14 Μαρτίου υπέβαλε εμπιστευτική επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στη Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, ζητώντας να τεθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου. Σύμφωνα με τα πρακτικά του Υπουργικού, δεν φαίνεται να κοινοποιήθηκε η επιστολή του Γενικού Ελεγκτή, και γι’ αυτό την κοινοποίησε εμπιστευτικά, σε κλειστό φάκελο σε κάθε Βουλευτή της επιτροπής ξεχωριστά. Σε αυτήν αναφέρονται ανώνυμα και τρεις καταγγελίες τις οποίες δέχθηκε επώνυμα από διαφορετικά άτομα ο Γενικός Ελεγκτής.

Για σεξιστική συμπεριφορά, κάνει λόγο η Επίτροπος Διοίκησης

Η Επίτροπος Διοικήσεως, εντός της επιτροπής αλλά και σε δηλώσεις της αφού εξήλθε από την συνεδρία της επιτροπή, είπε ότι είναι δέκτης σεξιστικής συμπεριφοράς, η οποία εντάθηκε τις τελευταίες ημέρες. «Σήμερα ήταν η κορύφωση μιας σεξιστικής συμπεριφοράς των τελευταίων έξι χρόνων. Ήταν μια συμπεριφορά που διέβλεπε σ’ εμένα απλώς ότι είμαι σύζυγος συζύγου και όχι γυναίκα ως αυθύπαρκτη προσωπικότητα», ανέφερε.

Έξι χρόνια μετά, πρόσθεσε, «αντί να κρίνεται το έργο μας και η αξιολόγησή μας από τα Ηνωμένη Έθνη, δίνοντας μας το status A που αντανακλά στην Κυπριακή Δημοκρατία, ήρθαν σήμερα άτομα τα οποία προσπάθησαν να αμφισβητήσουν την αξιολόγηση των Ηνωμένων Εθνών, να υποκαταστήσουν την κρίση των Ηνωμένων Εθνών και να θέσουν θέματα αναρμόδια, χωρίς καμιά εμπειρογνωμοσύνη, χωρίς καμιά νομική παιδεία».

Η κ. Λοττίδη συνέχισε λέγοντας ότι είναι συντετριμμένη, καθώς «κατακλύζομαι το τελευταίο διάστημα από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, όπου ο καθένας εκφράζει τη γνώμη του, στοχεύοντας ότι είμαι η σύζυγος συγκεκριμένου συζύγου, στοχεύοντας στις θρησκευτικές μου πεποιθήσεις, στοχεύοντας σε ανώνυμες επιστολές δειλών ανθρώπων που δεν έχουν την τόλμη να τις υπογράψουν, χωρίς να στοιχειοθετείται οτιδήποτε, χωρίς να μου δοθεί η ευκαιρία να μιλήσω αν ήταν αυτό επιθυμητό».

Σημείωσε ότι προσβάλλεται ως εκπρόσωπος ενός θεσμού, ο οποίος προστατεύει τις γυναίκες και προβαίνει στην άρση οποιασδήποτε διάκρισης για τις γυναίκες. «Κι αν αυτό συμβαίνει ανερυθρίαστα μπροστά στο πρόσωπό μου, φανταστείτε τι μπορεί να πάθει οποιαδήποτε άλλη γυναίκα. Εγώ είμαι εδώ για να προστατεύσω κάθε γυναίκα αλλά και το πρόσωπό μου από οποιαδήποτε σεξιστική συμπεριφορά», ανέφερε.

Εντός πλαισίων του Συντάγματος η απόφαση του Υπουργικού, λέει η Υπ. Δικαιοσύνης

Αφού αποχώρησαν από την αίθουσα ο Γενικός Ελεγκτής και η Επίτροπος Διοικήσεως, η Υπουργός Δικαιοσύνης, Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου αναφέρθηκε στα καθήκοντα και τον τρόπο διορισμού του Επιτρόπου Διοικήσεως, αναφέροντας ότι ο ΟΗΕ επαναξιολόγησε τη διαδικασία διορισμού στην Κύπρο και έδωσε τη διαπίστευση με καθεστώς Α.

Είπε ότι το Υπουργικό Συμβούλιο αξιολόγησε τις αιτήσεις που έλαβε και πληρούσαν τα κριτήρια της νομοθεσίας και επέλεξε ως καταλληλότερη με βάση τα προσόντα και την πείρα την κ. Λοττίδη και εισηγήθηκε τον επαναδιορισμό της. Σημείωσε ότι η κ. Λοττίδη έχει ήδη διατελέσει μία θητεία από τον Απρίλιο του 2017, είναι νομικός, με μεταπτυχιακό, δικηγόρος και διετέλεσε και δικηγόρος της Δημοκρατίας στη Νομική Υπηρεσία, τα οποία αποτελούν «εχέγγυο για εκτέλεση των καθηκόντων της».

Σε δηλώσεις της μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, η Υπουργός ανέφερε ότι ενημέρωσε τη Βουλή ότι «κινηθήκαμε εντός των πλαισίων του Συντάγματος, μέσα στα πλαίσια της νομοθεσίας και ακολουθήσαμε τα κριτήρια που είχαν δημιουργηθεί ως η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 2022».

Απαντώντας γιατί δεν ακολουθήθηκε η διαδικασία του γνωμοδοτικού συμβουλίου, είπε ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει γνωμοδοτικό συμβούλιο και λήγει η θητεία της Επιτρόπου. «Έχουμε ενημερωθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι είναι σε εξέλιξη η δημιουργία του γνωμοδοτικού συμβουλίου», ανέφερε.

Ποια διαδικασία ακολουθήθηκε

Από την πλευρά της, η Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου, Πηνελόπη Παπαβασιλείου εξήγησε τη διαδικασία που ακολουθήθηκε, σημειώνοντας ότι η νέα διαδικασία υιοθετήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιούνιο 2022. Η προκήρυξη της θέσης δημοσιεύτηκε σε δύο εφημερίδες στις 20 Φεβρουαρίου και η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων έληγε στις 13 Μαρτίου.

Λήφθηκαν 20 αιτήσεις και καταρτίστηκε κατάλογος, αφού αξιολογήθηκαν όλοι οι αιτούντες ως κατάλληλοι σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμους και της διαδικασίας. Ο κατάλογος παρουσιάστηκε προς το Υπουργικό Συμβούλιο μαζί με σχετικό σημείωμα, όπου λήφθηκε η απόφαση για τον διορισμό της κ. Λοττίδη.

Οι τοποθετήσεις των Βουλευτών

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, ανέφερε ότι «καλούμαστε να τοποθετηθούμε υπερψηφίζοντας ή καταψηφίζοντας» την πρόταση. Είπε ότι αυτό είναι ένα προνόμιο της Βουλής, το οποίο πρέπει να επεκταθεί με συνταγματικό τρόπο και σε άλλους διορισμούς της εκτελεστικής εξουσίας και πρέπει «να το διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού».

Οι Βουλευτές του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας και Φωτεινή Τσιρίδου σημείωσαν ότι η Ολομέλεια της Βουλής πρέπει να κινηθεί αυστηρά εντός των συνταγματικών πλαισίων. Η κ. Τσιρίδου σημείωσε ότι είναι σαφής η διάκριση των εξουσιών. «Πρέπει να μελετήσουμε κατά πόσο υπάρχουν ενστάσεις για τον διορισμό συγκεκριμένου προσώπου και όχι να μελετήσουμε από την αρχή τα βιογραφικά που είδε το Υπουργικό Συμβούλιο», ανέφερε, προσθέτοντας ότι το γνωμοδοτικό συμβούλιο δεν μπορεί να είναι η λύση για όλους τους διορισμούς.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, ρώτησε με ποιον τρόπο έγινε η αξιολόγηση των υποψηφίων και κατά πόσο το Υπουργικό Συμβούλιο έλαβε την επιστολή του Γενικού Ελεγκτή. Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση της Επιτροπής, ο κ. Πασιουρτίδης είπε ότι στην πρώτη πράξη διορισμού ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου, με πολύ σημαντική βαρύτητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπαναχώρησε από την προεκλογική του δέσμευση ότι θα εισαχθούν ειδικά κριτήρια για το διορισμό ανεξάρτητων αξιωματούχων και θα δημιουργηθεί γνωμοδοτικό συμβούλιο με συμβουλευτικό ρόλο.

Ανέφερε ότι η Βουλή σε αυτή τη διαδικασία έχει ρόλο να διαδραματίσει, πέραν της τυπικής έγκρισης ή απόρριψης, σημειώνοντας ότι για να μπορεί να αποφασίσει η Βουλή πρέπει να έχει ενώπιον της όλα τα δεδομένα πάνω στα οποία βασίστηκε η απόφαση της εκτελεστικής εξουσίας. «Ζητήσαμε να μας κατατεθούν τα βιογραφικά των υπόλοιπων υποψηφίων», είπε, για να μπορέσουν οι Βουλευτές να κρίνουν την ορθότητα της απόφασης, σημειώνοντας ότι η εκτελεστική εξουσία είπε ότι δεν μπορεί να δώσει τα βιογραφικά, επικαλούμενη παραβίαση προσωπικών δεδομένων, «παραβιάζοντας τη νομοθεσία περί κατάθεσης στοιχείων», αναφέροντας ότι τα προσωπικά δεδομένα δεν αποτελούν εξαίρεση για τη μη κατάθεση στοιχείων στη Βουλή.

Ο κ. Πασιουρτίδης ανέφερε ότι ως ΑΚΕΛ εισηγήθηκαν το θέμα να πάει πίσω στο Υπουργικό Συμβούλιο, να γίνει σωστά η διαδικασία, με τη συμμετοχή γνωμοδοτικού συμβουλίου και στη συνέχεια, να έρθει στη Βουλή για να υπάρξει η προηγούμενη σύμφωνη απόφαση, όπως προβλέπεται από τη διαδικασία. Σημείωσε ότι η εισήγηση του ΑΚΕΛ απορρίφθηκε από την πλειοψηφία των μελών της Επιτροπής Θεσμών και γι’ αυτό θα υπάρξει σχετική τοποθέτηση και απόφαση της Βουλής στην Ολομέλεια.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς σχολίασε ότι όποιος κι αν ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «η γυναίκα του Καίσαρα δεν πρέπει να είναι μόνο νόμιμη αλλά και να φαίνεται».

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου ανέφερε ότι στο πλαίσιο της συζήτησης για τη δικαστική μεταρρύθμιση, υπέβαλε πρόταση για συνταγματική μεταρρύθμιση για τους διορισμούς του Υπουργικού Συμβουλίου με τη σύμπραξη της Βουλής, σημειώνοντας ότι «η Βουλή είναι το ανώτατο όργανο του κράτους». Απηύθυνε έκκληση να προστατευθούν όλοι οι θεσμοί, συμπεριλαμβανομένου και του Γενικού Ελεγκτή και της Επιτρόπου Διοικήσεως, αλλά κυρίως να προστατευθεί η διαδικασία.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, σε δηλώσεις του μετά την Επιτροπή, είπε ότι με βάση τη συνταγματική εξουσία που έχει η Βουλή, πρέπει να αποφασίσει αν συμφωνεί ή όχι με το προταθέν από το Υπουργικό Συμβούλιο πρόσωπο. «Θεωρώ ότι δεν πρέπει μόνοι μας να εξευτελίζουμε τους θεσμούς, διότι θεσμός είμαστε κι εμείς, κι όπως εξευτελίζουμε άλλους, κάποιοι άλλοι εξευτελίζουν εμάς».

Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου ζήτησε από τη Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου πληροφορίες σχετικά με τις ημερομηνίες της διαδικασίας και τα άτομα που εξέτασαν τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν και κατά πόσο χρειάστηκε εξειδικευμένη γνώμη ανθρώπων που ασχολούνται με τα θέματα του Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για να κριθεί αν η πείρα που παρουσιάζουν είναι σχετική.

Ανέφερε επίσης ότι η διαδικασία διορισμού του Επιτρόπου Διοικήσεως στην ΕΕ είναι «τόσο ανοιχτή που δημοσιεύεται σε όλες τις ιστοσελίδες και τις χώρες της ΕΕ». Στη συνέχεια δημοσιεύονται όλες οι αιτήσεις και η λίστα υποψηφίων που πληρούν τα κριτήρια πάει στο Ευρωκοινοβούλιο, όπου οι υποψήφιοι υποβάλλονται σε ακρόαση.

Ο ανεξάρτητος Βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους ανέφερε σε δηλώσεις του μετά την Επιτροπή ότι αύριο η Ολομέλεια της Βουλής θα κληθεί να λάβει απόφαση, η οποία είναι ρητή: είτε θα εγκρίνει τον διορισμό, είτε θα τον απορρίψει. «Εύχομαι αύριο να μη διεξαχθεί συζήτηση όπως έγινε σήμερα στην Επιτροπή Θεσμών». Σχολιάζοντας την πρόταση του ΑΚΕΛ, σημείωσε ότι αποφάσεις Υπουργικού Συμβουλίου δεν επιστρέφονται πίσω και ούτε τα βιογραφικά των ενδιαφερομένων θα πρέπει να δοθούν σε οποιονδήποτε.