Όλα άρχισαν την Πέμπτη 17 Αυγούστου, όταν το ψευδοκράτος ενημέρωσε την ΟΥΝΦΙΚΥΠ για τη διεξαγωγή εργασιών για επέκταση/βελτίωση του υφιστάμενου δρόμου μεταξύ του κατεχόμενου Άρσους και του δικοινοτικού χωριού Πύλα, παραβιάζοντας τμήμα της νεκρής ζώνης. Το γεγονός έφερε την αντίδραση τόσο της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, όσο και της Κυβέρνησης, για να φτάσουμε τελικά στο επεισόδιο που σημειώθηκε το πρωί της Παρασκευής.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή…

Στην ανακοίνωσή του το «υπουργείο εξωτερικών» αναφέρει ότι «το οδικό έργο μήκους 11,6 χιλιομέτρων προετοιμάστηκε για καθαρά ανθρωπιστικούς λόγους», προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση για τους «πολίτες μας που μένουν στην Πύλα» από και προς το δικοινοτικό χωριό.

Το έργο επέκτασης/βελτίωσης του υφιστάμενου δρόμου, σύμφωνα με την ανακοίνωση, αποσκοπεί στο να επιτρέψει στους κατοίκους της Πύλας εύκολη πρόσβαση, πρόσβαση που δεν θα εξαρτάται από τις Βρετανικές Βάσεις καθώς και στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Αναφέρει ότι οι Ε/κ κάτοικοι της Πύλας έχουν πρόσβαση στα εδάφη της «ε/κ διοίκησης», όπως αποκαλεί τις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, «χωρίς να περνούν από κανένα σύνορο/τελωνείο» και οι αξιωματούχοι των Βάσεων δεν εφαρμόζουν κανέναν περιορισμό σε αυτούς.

Παρά την εποικοδομητική στάση της τ/κ πλευράς σχετικά με τον δρόμο Πύλας – Άρσους, που έχει μια ιστορία 25 και πλέον ετών, και όλες τις εκκλήσεις που έγιναν προς αυτή την κατεύθυνση, δεν έχουν γίνει βήματα για τη διευκόλυνση της καθημερινής ζωής των «πολιτών μας», υποστηρίζεται. Δεν υπήρξε ανταπόκριση στην καλή τους θέληση, προστίθεται. «Για το λόγο αυτό, η τ/κ πλευρά, που είναι ο ισότιμος εταίρος του νησιού, αποφάσισε να ξεκινήσει τις απαραίτητες εργασίες για την ολοκλήρωση του δρόμου Πύλας – Άρσους».

Στην ίδια ανακοίνωση υποστηρίζεται ότι κατά την κατασκευή του δρόμου Λάρνακας – Δεκέλειας – Αγίας Νάπας το 1996, η ε/κ πλευρά, παρά το ότι η τ/κ πλευρά δεν είχε δώσει την συγκατάθεσή της, πέρασε το τμήμα του δρόμου στην περιοχή της Πύλας μέσα από εκτάσεις με τουρκικούς τίτλους, απαλλοτριώνοντας συστηματικά τις τ/κ εκτάσεις ενώ ένα τμήμα αυτού του δρόμου διέρχεται επίσης από τη νεκρή ζώνη.

Επιπλέον, προσθέτει, ο δρόμος Πύλας – Βορόκλινης που έγινε το 2004 περνά επίσης μέσα από νεκρή ζώνη.

Το «υπεξ» υποστηρίζει ότι η πανεπιστημιούπολη του πανεπιστημίου στην Πύλα, το ανοικτό κινηματοθέατρο στην νότια πλευρά του οδοφράγματος της Δερύνειας, είναι επίσης παραβιάσεις της νεκρής ζώνης.

Προσθέτει ότι οι διαβουλεύσεις της τ/κ πλευράς με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, «η οποία παρέμεινε σιωπηλή στις παραβιάσεις της νεκρής ζώνης από τους Ε/κ», έχουν παραμείνει άκαρπες όσον αφορά το θέμα του δρόμου Πύλας – Άρσους. «Αναμένουμε από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που διατηρεί την παρουσία και τις δραστηριότητές της στο νησί με την καλή θέληση της τ/κ πλευράς, να υιοθετήσει εποικοδομητική και συνεργάσιμη στάση».

Σημειώνει ότι το συνολικό μήκος του δρόμου Πύλας – Άρσους είναι 11,6 χλμ, αναφέροντας ότι το πρώτο τμήμα των 7,5 χλμ βρίσκεται εντός των ορίων του Άρσους και το υπόλοιπο 4,1 χλμ εντός των ορίων της Πύλας. Ο δρόμος θα αποτελείται από 2 λωρίδες, αναφέρεται επίσης.

Το «υπεξ» επαναλαμβάνει τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για «υλοποίηση ανθρωπιστικού έργου» που θεωρείται ότι θα συμβάλει στην έναρξη μιας νέας διαδικασίας στην Κύπρο «που σέβεται τα εγγενή δικαιώματα και των δύο πλευρών και είναι ανοιχτή σε συνεργασία με βάση την κυριαρχική ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς».

Ανησυχία και προειδοποιήσεις από ΟΥΝΦΙΚΥΠ

Πρώτη η ΟΥΝΦΙΚΥΠ, με ανακοίνωσή της το απόγευμα της Πέμπτης, εξέφραζε ανησυχία και προειδοποιούσε την τουρκοκυπριακή πλευρά για μη εξουσιοδοτημένες κατασκευαστικές εργασίες μέσα στη νεκρή ζώνη κοντά στην Πύλα.

«Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ αναφέρει ότι ανησυχεί για σχέδια για μη εξουσιοδοτημένα έργα μέσα στη νεκρή ζώνη κοντά στην Πύλα και τονίζει τη σημασία για σεβασμό στην εντολή της αποστολής.»

Σημείωνε ότι η Δύναμη εργάζεται και με τις δύο πλευρές και επισημαίνει ότι σημειώθηκε πρόοδος για προώθηση μιας αμοιβαίας αποδεκτής πορείας προς τα μπρος στην περιοχή. Ταυτόχρονα η ΟΥΝΦΙΚΥΠ καλεί την Τ/κ πλευρά να συνεχίσει αυτές τις προσπάθειες πριν την έναρξη κατασκευαστικών έργων στην Πύλα.

Τέλος τονίζει ότι η παρεμπόδιση εντάσεων και η διατήρηση του στάτους κβο στην περιοχή της νεκρής ζώνης είναι μια από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.

Η αντίδραση της Κυβέρνησης

Το απόγευμα της Πέμπτης, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, εξέδωσε γραπτή δήλωση μιλώντας για νέα τετελεσμένα και καλώντας την ΟΥΝΦΙΚΥΠ να αποτρέψει τους σχεδιασμούς του τουρκικού κατοχικού καθεστώτος.

«Το τουρκικό κατοχικό καθεστώς επιχειρεί τη δημιουργία νέων τετελεσμένων εντός της νεκρής ζώνης στην περιοχή Πύλας σχεδιάζοντας παράνομη είσοδο στην περιοχή για κατασκευή δρόμου που θα ενώνει το κατεχόμενο χωριό Άρσος με προκεχωρημένο παράνομο στρατιωτικό φυλάκιο του κατοχικού καθεστώτος.

Πρόκειται για απόπειρα σοβαρότατης παραβίασης του στάτους κβο.  Η Κυπριακή Κυβέρνηση εργάζεται προς αποτροπή του εν λόγω τουρκικού σχεδιασμού σε συνεργασία με Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, την ΕΕ και την UNFICYP, καθώς και την Ελληνική Κυβέρνηση.  Είναι σε εξέλιξη επαφές σε ανώτατο επίπεδο από τη διεθνή κοινότητα με αποδέκτη την Άγκυρα, τονίζοντας τη σοβαρότητα της παραβίασης, καθώς και τις αρνητικές συνέπειες από μια τέτοια ενέργεια, τόσο για την προοπτική επανέναρξης διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό όσο και στα Ευρωτουρκικά.

Η Κυπριακή Κυβέρνηση αναμένει από την Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο να αποτρέψει τους εν λόγω σχεδιασμούς, σύμφωνα με τους όρους εντολής της.»

Η…επεισοδιακή επόμενη ημέρα

Το πρωί της Παρασκευής, προσωπικό από τα κατεχόμενα μετέβη στη νεκρή ζώνη κοντά στην Πύλα για την εκτέλεση εργασιών για να έρθουν αντιμέτωποι με μέλη της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, τα οποία είχαν εντολή να παρεμποδίσουν την εξέλιξη των έργων εντός της νεκρής ζώνης. Τότε Τουρκοκύπριοι επιτέθηκαν σε μέλη της ειρηνευτικής δύναμης και προκάλεσαν σε οχήματα των ΗΕ.

Το επεισόδιο προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων και διεθνή καταδίκη.