Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας αντιλαμβάνεται το μείζον θέμα που αφορά στην επιτήρηση και προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, το οποίο απαιτεί στοχευμένη αντιμετώπιση και συντονισμένη δράση, αναφέρει σε ανακοίνωσή του, σημειώνοντας πως “τα βιαστικά συμπεράσματα και η προσπάθεια απόδοσης ευθυνών από συγκεκριμένο συναρμόδιο φορέα, δεν θα επιλύσουν το πρόβλημα. Αντίθετα δυσχεραίνουν τον απαιτούμενο συντονισμό για αποτελεσματική αντιμετώπιση τυχόν φαινομένων ρύπανση”ς.

Είναι προφανές “ότι φαινόμενα ρύπανσης δεν απορρέουν από ένα και μόνο παράγοντα, αφού οι χερσαίες δραστηριότητες, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, οι θαλάσσιες εξορύξεις και οι ακούσιες ή εκούσιες απορρίψεις συμβάλουν στη θαλάσσια ρύπανση πολύ περισσότερο από τη ναυτιλιακή δραστηριότητα, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι οι πηγές ρύπανσης δεν διαφοροποιούνται από περιοχή σε περιοχή. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), η ρύπανση που προέρχεται από την ξηρά αντιστοιχεί περίπου στο 75% της συνολικής θαλάσσιας ρύπανσης. 

Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας αναγνωρίζοντας τις διαστάσεις του σοβαρού αυτού θέματος, και μελετώντας το πρόβλημα στο σύνολο του, προχώρησε στις πιο κάτω ενέργειες:

1) Ανέλαβε για πρώτη φορά την πρωτοβουλία σύστασης επιτροπής, με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου, την οποία συντονίζει, με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων φορέων (Υφυπουργείο Ναυτιλίας, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Υφυπουργείο Τουρισμού, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, Ένωση Δήμων Κύπρου, Αρχή Λιμένων Κύπρου, Λιμενική και Ναυτική Αστυνομία, Τμήμα Περιβάλλοντος, Μονάδα Αεροπορικών Επιχειρήσεων) αντιμετωπίζοντας με αυτό τον τρόπο, το χρόνιο πρόβλημα του κατακερματισμού των αρμοδιοτήτων, με στόχο την αποτελεσματική πρόληψη, αποτροπή και καταστολή τυχόν φαινομένων ρύπανσης. Η Επιτροπή έχει ήδη χαρτογραφήσει τις αρμοδιότητες και εξουσίες των διαφόρων υπηρεσιών, καθώς και τις δυνατότητες αποτελεσματικής εποπτείας. Επιπλέον, έχει ήδη συλλέξει ιστορικά δεδομένα από φαινόμενα ρύπανσης των τελευταίων χρόνων ώστε να υπάρξει μια κατανόηση των συνήθων πηγών ρύπανσης.

2) Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον κόλπο της Λεμεσού, πραγματοποιώντας ειδική συνεδρίαση που συγκάλεσε το Υφυπουργείο  στις 07/08/2024 με τη συμμετοχή των αρμοδίων φορέων, μεταξύ αυτών του Δήμου Λεμεσού και της κοινοπραξίας VSS-EPE/VTS (ανάδοχος εταιρεία που εκτελεί την προσφορά του Δήμου Λεμεσού για επιτήρηση και καταστολή της θαλάσσιας ρύπανσης), όπου συμφωνήθηκαν ομόφωνα, άμεσες ενέργειες για λήψη συγκεκριμένων μέτρων πρόληψης αλλά και εντοπισμού των πηγών ρύπανσης, τα οποία θα ληφθούν την τρέχουσα καλοκαιρινή περίοδο.

Συγκεκριμένα αποφασίστηκαν  μεταξύ άλλων τα ακόλουθα μέτρα:

Να αυξηθούν περαιτέρω οι  περιπολίες στη θάλασσα από το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών καθώς και οι έλεγχοι σε σκάφη αρμοδιότητας του Υφυπουργείου Ναυτιλίας.

Η διενέργεια εκστρατείας επιθεώρησης του παραλιακού μετώπου Λεμεσού από επιθεωρητές του Υφυπουργείου Ναυτιλίας και του Δήμου Λεμεσού.

Η τοποθέτηση απορροφητικών φραγμάτων (Boom) από το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών σε συγκεκριμένα σημεία.

Να καθοριστούν επιπρόσθετοι παράμετροι βάσει των οποίων θα διενεργούνται οι εργαστηριακές αναλύσεις για εξακρίβωση του είδους τυχόν ρύπανσης.

Να ζητηθεί από τον ΕΟΑ να αποστείλει στην Επιτροπή χάρτη με τους αγωγούς που καταλήγουν στη θάλασσα από την στεριά στο κόλπο Λεμεσού.

Τις τελευταίες 2 εβδομάδες βρίσκονται σε εξέλιξη οι ενέργειες που αφορούν στην εκστρατεία επιθεώρησης του παραλιακού μετώπου Λεμεσού και στις περιπολίες εντός της θάλασσας, χωρίς μέχρι σήμερα να εντοπιστούν οποιαδήποτε φαινόμενα ρύπανσης, με εξαίρεση κάποια μεμονωμένα φαινόμενα αφρών τα οποία δεν είναι κατά ανάγκη ρύπανση.  Επιπλέον, έχει  τοποθετηθεί απορροφητικό φράγμα (Boom) σε ένα σημείο αυξημένου κίνδυνου ενώ εξετάζονται και περαιτέρω σημεία. Επίσης το Υφυπουργείο Ναυτιλίας έχει εντατικοποιήσει τους ελέγχους ακτοπλοϊκών σκαφών.

3) Οι διατάξεις του υφιστάμενου Νόμου & Κανονισμών περί Ταχυπλόων σκαφών, τα οποία δυνητικά συνιστούν μια πιθανή πηγή ρύπανσης, βρίσκονται σε ισχύ εδώ και 32 χρόνια. Το Υφυπουργείο προχώρησε στον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου και ετοίμασε νέα νομοθεσία («Ο περί Ναυσιπλοΐας Αναψυχής στη Δημοκρατία Νόμος 2024» και προσχέδιο Κανονισμών με τίτλο «Οι περί Ναυσιπλοΐας Σκαφών Αναψυχής στη Δημοκρατία Κανονισμοί του 2024») τα οποία εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο  στις 24/04/2024 και κατατέθηκαν στην Βουλή των Αντιπροσώπων στις 20/06/2024. Το εν λόγω νομοθετικό πλαίσιο μεταξύ άλλων διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του νόμου σε όλα τα σκάφη αναψυχής μήκους μέχρι 24 μέτρα, ενισχύει τις εξουσίες εποπτείας της αρμόδιας αρχής και αυστηροποιεί τις ποινές περιλαμβανομένης και της δυνατότητας εξώδικης ρύθμισης αδικημάτων. 

4) Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας συνεργάζεται με επιστημονικούς φορείς και βρίσκεται στη διαδικασία αξιοποίησης συγκεκριμένων τεχνολογικών μέσων, τόσο για την πρόληψη και έγκαιρο εντοπισμό, αλλά και για την αντιμετώπιση των περιστατικών ρύπανσης.

Με γνώμονα την ολιστική προσέγγιση και τη σοβαρότητα που απαιτούν οι περιστάσεις, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας προχωρά σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς στην υλοποίηση της συγκροτημένης στρατηγικής του, ώστε να εκλείψουν τόσο τα δυσάρεστα φαινόμενα, όσο και οι αιτίες που τα προκαλούν.

Περιστατικά θαλάσσιας ρύπανσης μπορούν να καταγγέλλονται επώνυμα στην 24ωρη τηλεφωνική υπηρεσία του Υφυπουργείου Ναυτιλίας στους αριθμούς 25848114, 25848277″.