Μηνύματα για το Κυπριακό, το Βαρώσι, τη σχέση των δυο κοινοτήτων στην Κύπρο, το ζήτημα του φυσικού αερίου και τα ελληνοτουρκικά έστειλε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος πραγματοποίησε παράνομη επίσκεψη στα κατεχόμενα. Ο κ. Τσαβούσογλου συναντήθηκε με εκπροσώπους της τ/κ ηγεσίας και κοινότητας και επανάλαβέ τις γνωστές θέσεις της Κυβέρνησής του για σειρά ζητημάτων. 

Το μεσημέρι της Δευτέρας, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Ερσίν Τατάρ. Η συνάντηση έλαβε χώρα στο «προεδρικό» και σε αυτήν συμμετείχαν εκπρόσωποι της τ/κ ηγεσίας και της τουρκικής Κυβέρνησης. Μετά το τέλος της συνάντησης, οι κύριοι Τσαβούσογλου και Τατάρ παραχώρησαν κοινή συνέντευξη, στην οποία επανέλαβαν τις γνωστές θέσεις τους για το Κυπριακό, το ζήτημα του φυσικού αερίου και το Βαρώσι. Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, απαντώντας σε ερώτηση Τούρκου δημοσιογράφου αναφέρθηκε και στα ελληνοτουρκικά.

Χαρακτηρίζοντας ως εποικοδομητική την συνάντηση με τον κ. Τατάρ, ο κ. Τσαβούσογλου αναφερόμενος στο Κυπριακό είπε ότι «για την έναρξη και την επιτυχία της νέας διαπραγματευτικής διαδικασίας είναι σαφές ότι θα πρέπει να κατοχυρωθούν η κυρίαρχη ισότητα και το ισότιμο καθεστώς του τουρκοκυπριακού λαού. Πρόκειται για τα ‘δικαιώματα’ (των Τ/κ) τα οποία καταχωρήθηκαν το 1960 αλλά τα οποία σφετερίστηκαν αργότερα (οι Ε/κ) και τα οποία δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Και αυτό διότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε την παραγνώριση της ταυτότητας και του τουρκοκυπριακού ‘λαού’. Οι διαπραγματεύσεις είναι εφικτές μεταξύ ίσων (πλευρών). Διαφορετικά δεν έχουν νόημα. Αυτό το βιώσαμε για 54 χρόνια. Δεν έχουμε άλλα 50 χρόνια για χάσιμο». 

Αναφερόμενος στην κοινή προσπάθεια Τουρκίας-τ/κ ηγεσίας για προβολή της λύσης δυο κρατών, ο κ. Τσαβούσογλου κάλεσε την ΕΕ, η οποία κατά την άποψη του εκφράζει τις θέσεις της ε/κ πλευράς, να αναγνωρίσει «τη βούληση των Τ/κ». 

Σε ότι αφορά τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), ο κ. Τσαβούσογλου ισχυρίστηκε ότι η νέα πρόταση της ε/κ πλευράς επιχειρεί να παραπλανήσει την διεθνή κοινότητα και ότι αυτή δεν είναι τίποτα άλλο παρά η εκ νέου προώθηση παλιών ιδεών.

Σύμφωνα με τον ίδιον, η ε/κ πλευρά προωθεί νέα ΜΟΕ αντιδρώντας στις εξελίξεις στο Βαρώσι. Ο κ. Τσαβούσογλου αναφερόμενος στο Βαρώσι είπε επίσης τα εξής: «Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιθυμεί να πάρει πίσω το Βαρώσι. Επαναλαμβάνω από αυτό το βήμα ότι το Βαρώσι είναι το έδαφος της ‘τδβκ’. Τα μέτρα που ελήφθησαν στο πλαίσιο του ανοίγματος του Βαρωσιού δεν παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και είναι προς όφελος των ‘λαών’ του νησιού”. 

“Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν πρέπει να προσπαθήσει μάταια να εντάξει το ζήτημα στην ημερήσια διάταξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Αντιθέτως) θα πρέπει να αξιολογήσει τις ευκαιρίες. Για παράδειγμα, δεν θα πρέπει να ισχυρίζεται με αστείο τρόπο ότι η ξαπλώστρα που τοποθετείται στην παραλία του Βαρωσιού αποτελεί απειλή για τη διεθνή ασφάλεια”, ανέφερε. 

Επίσης, ο κ. Τσαβούσογλου ανακοίνωσε ότι την επόμενη περίοδο η τ/κ πλευρά θα καταθέσει τις δικές της προτάσεις για τα ΜΟΕ. 

Απαντώντας σε ερώτημα Τούρκου δημοσιογράφου, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ακόμη ότι, «(οι Ε/κ) άρχισαν να αισθάνονται άβολα με το άνοιγμα του Βαρωσιού. Είναι πολύ προβληματισμένοι εξαιτίας του γεγονότος ότι και ο ελληνοκυπριακός λαός θέλει να χρησιμοποιήσει την περιουσία του στο Βαρώσι. Αυτό είναι το πιο φυσικό δικαίωμα». Επίσης, ισχυρίστηκε ότι προβάλλοντας τα ΜΟΕ, η ε/κ πλευρά επιχειρεί να παρακάμψει την τ/κ πλευρά. 

Για το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου, ο κ. Τσαβούσογλου επανέλαβε ότι η πρόταση της τ/κ πλευράς παραμένει στο τραπέζι. 

Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, ο κ. Τσαβούσογλου ανάφερε τα εξής για τα ελληνοτουρκικά: «(Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών) μου δήλωσε πριν τη συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα ότι ‘δεν θα πραγματοποιήσω αρνητική δήλωση, το ίδιο αναμένω και από εσάς’. (Ωστόσο) προέβη σε αρνητικές δηλώσεις (στην συνέντευξη Τύπου). Ο Πρόεδρος μας (αντιδρά σε τέτοιου είδους κινήσεις) και δεν επιθυμεί την εμπλοκή τρίτων χωρών στις διμερείς μας σχέσεις. Ας λύσουμε λοιπόν τα προβλήματά μας με βάση ένα υψηλό επίπεδο συνεργασίας. Ας πραγματοποιήσουμε τη συνεδρίαση στο συμβούλιο της Θεσσαλονίκης για το οποίο, 7 χρόνια μετά την συνάντηση της Σμύρνης το 2015, η Ελλάδα δεν μας έχει ακόμη στείλει πρόσκληση». 

Ο κ. Τσαβούσογλου πρόσθεσε επίσης ότι «(στη νέα περίοδο) το ΝΑΤΟ ενδιαφέρεται για την ασφάλεια, ειδικά για την αλληλεγγύη. Σε αυτήν την συγκυρία, η Ελλάδα πιέζει για να μην παραδοθούν στην τουρκική αμυντική βιομηχανία προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των F-16. Αυτή η συμπεριφορά είναι απαράδεκτη. Δεν είμαστε υπέρ της έντασης. Είμαστε υπέρ της συνεργασίας, είμαστε υπέρ του δίκαιου διαμοιρασμού στην ανατολική Μεσόγειο Η Ελλάδα πραγματοποιεί βήματα που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο. Και αυτό το εξηγήσαμε με την επιστολή που στείλαμε στον ΟΗΕ». 

Ο κ. Τσαβούσογλου απαντώντας σε άλλο ερώτημα είπε επίσης ότι δεν τον προβληματίζει η επικείμενη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Κύπρο.

Οι ισχυρισμοί του Τατάρ

Από την πλευρά του, ο κ. Τατάρ επανέλαβε την γνωστή θέση του για την «λύση των δυο κρατών», ισχυριζόμενος ότι οι ρίζες αυτής της «λύσης» βρίσκονται στις ιδρυτικές συμφωνίες του 1960, μια θέση την οποία επανέλαβαν και οι προηγούμενοι εκπρόσωποι της τ/κ πλευράς. Ο κ. Τατάρ αναφέρθηκε και στην περσινή διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη, καθώς και στα ΜΟΕ που προτείνει η ε/κ πλευρά, λέγοντας ότι η ε/κ πλευρά σχετίζει αυτά τα μέτρα με το άνοιγμα των τουρκικών λιμανιών στην Κυπριακή Δημοκρατία και «την τροποποίηση της ισορροπίας στον εναέριο χώρο (της Κύπρου) εις βάρος των Τ/κ».

«Δεν πρόκειται να αποδεχθούμε αυτές τις προτάσεις. Γιατί η πρόθεση πίσω από αυτές είναι η περαιτέρω εξάπλωση της εξουσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και η παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων» των κατεχομένων, ανέφερε. 

Ο κ. Τατάρ ισχυρίστηκε ακόμη ότι «η τουρκοκυπριακή πλευρά θα παρουσιάσει τις δικές της προτάσεις, δηλαδή μια σειρά συνεργασιών μεταξύ των δύο κρατών που θα ωφελήσουν και τους δυο ‘λαούς’. (Από την άλλη) οι τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Ουκρανία δείχνουν ότι τώρα αναδύονται διαφορετικές ισορροπίες στον κόσμο και η συνεργασία της ‘τδβκ’ με την Τουρκία είναι εξαιρετικά σημαντική για τη διατήρηση των ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο. (Την ίδια ώρα) παρακολουθούμε τις πρωτοβουλίες της Ελλάδας για τα νησιά του Αιγαίου με μεγάλη δυσφορία και καταδικάζουμε όλες αυτές τις προσπάθειες που είναι κατά της έννοιας των συμφωνιών και συνεχίζουμε τις προσπάθειες για την πρόληψη παρόμοιων καταστάσεων στην Κύπρο». 

Για το Βαρώσι, ο κ. Τατάρ ισχυρίστηκε ότι «(στην νέα περίοδο) θα υλοποιηθούν βήμα προς βήμα τα έργα στην περιοχή. Όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, μέχρι σήμερα 500.000 επισκέφθηκαν το Βαρώσι, το οποίο μετατράπηκε σε έναν διεθνή προορισμό. Όπως όλοι γνωρίζουμε και οι Τουρκοκύπριοι, (δηλαδή) το ΕΒΚΑΦ έχουν ιστορικά δικαιώματα στην περιοχή. (Την ίδια στιγμή) ενεργούμε σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.  Όσον αφορά την επιτροπή ακινήτων που έγινε δεκτή από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο για την εκπλήρωση των δικαιωμάτων των πρώην κατοίκων. Θα ήθελα να επισημάνω ότι παρά τις πιέσεις της ελληνοκυπριακής διοίκησης (αυτή τη στιγμή) υπάρχουν 459 αιτήσεις. Ελπίζω ότι αυτές οι αιτήσεις θα αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου». 

Ο στόχος της αναβάθμισης των κατεχομένων

Το πρωί της Δευτέρας, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε συνάντηση στην κατεχόμενη Λευκωσία με τον «υπουργό εξωτερικών», Ταχσίν Ερτουγρούλογλου. Ο κ. Τσαβούσογλου σε αυτή τη συνάντηση επανέλαβε την γνωστή θέση της τουρκικής πλευράς περί «λύσης δυο κρατών». 

Σχετικά με το Κυπριακό, ο κ. Τσαβούσογλου ανάφερε ότι «η θέση μας σχετικά με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης είναι σαφής: Πρέπει να υπάρξει μια λύση δύο κρατών. Πρέπει να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις μεταξύ δύο ίσων κυρίαρχων κρατών. Εξηγούμε αυτή τη θέση σε κάθε πλατφόρμα (με κάθε ευκαιρία)». 

Συνεχίζοντας πρόσθεσε ότι «η ελληνοκυπριακή πλευρά και η Ελλάδα προπαγανδίζουν ότι το Κυπριακό ξεκίνησε το 1974. Ενάντια σε αυτό, τονίζουμε παντού τον δίκαιο αγώνα μας. (Τονίζουμε) ότι το πρόβλημα ξεκίνησε το 1955 και τα όσα συνέβησαν το 1960 και μετά. Καταβάλλουμε επίσης εντατικές προσπάθειες για να αυξήσουμε την προβολή της ‘τδβκ’ στο διεθνές πεδίο. Έχουμε εντείνει τις επαφές μας προκειμένου να ανοίξουμε νέα γραφεία αντιπροσωπείας στις χώρες που κρίνονται κατάλληλες από την ‘τδβκ’. Η ‘τδβκ’ έχει επίσης καθεστώς στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και έχει υποβάλει αίτηση για την απόκτηση καθεστώτος παρατηρητή στον οργανισμό ως ‘τουρκοκυπριακό κράτος’. Αυτή η αίτηση θα συζητηθεί στη συνάντηση στο Ουζμπεκιστάν στο τέλος του έτους». 

Ο κ. Ερτουγρούλογλου, από την πλευρά του, επανέλαβε τις γνωστές θέσεις του στο Κυπριακό, ισχυριζόμενος ότι με την έναρξη της προσπάθειας προβολής της ιδέας «της λύσης των δυο κρατών, άνοιξε μια νέα σελίδα» στο Κυπριακό. 

Μήνυμα «λύσης δυο κρατών» από την κατεχόμενη Λάπηθο

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε το απόγευμα της Κυριακής στην κατεχόμενη Λάπηθο με αντιπροσώπους της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Ο κ. Τσαβούσογλου στα πλαίσια αυτής της συνάντησης έστειλε μηνύματα για το Κυπριακό και τις εξελίξεις στο ζήτημα των υδρογονανθράκων.

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών μιλώντας για το Κυπριακό ανέφερε ότι «Υπό την ηγεσία του Προέδρου μας (Ρετζέπ Ταγγίπ) Ερντογάν, εργαζόμαστε για μια ισχυρή Τουρκία στην πράξη και στο τραπέζι (των συνομιλιών). Ισχυρή Τουρκία σημαίνει ισχυρή ‘τδβκ’. Αν και υπάρχουν προβλήματα (στην τ/κ πλευρά) αυτά μπορούν να ξεπεραστούν. Οι πρόγονοί μας θυσιάστηκαν για να προστατεύσουν τους Τουρκοκύπριους. Έχουμε βιώσει πολλές δυσκολίες έχοντας αλληλεγγύη (μεταξύ μας). Η Τουρκία δεν άφησε ποτέ τους Τουρκοκύπριους μόνους».

Στην συνέχεια, ο κ. Τσαβούσογλου ανάφερε ότι «Τώρα έχουμε σπάσει το καλούπι και στην Κύπρο. Διαπραγματευόμαστε για την ομοσπονδία εδώ και χρόνια. Ωστόσο, η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριψε τα σχέδια που προέκυψαν για την ομοσπονδία επειδή δεν ήθελε να μοιραστεί τίποτα μαζί σας. Ανάτρεψε το τραπέζι στο Κραν Μοντάνα. Μετά από το Κραν Μοντάντα υπάρχει η κυρίαρχη ισότητα, όχι η πολιτική ισότητα. Πρόκειται για τη λύση των δύο κρατών. Εργαζόμαστε για να επιβάλουμε την κυριαρχία των Τουρκοκυπρίων σε όλους».

O κ. Τσαβούσογλου αναφέρθηκε στο ζήτημα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) ισχυριζόμενος ότι «η ελληνοκυπριακή πλευρά προσπαθεί να αποδυναμώσει τις διαπραγματεύσεις, προωθώντας εκ νέου (κάποια) ζητήματα τα οποία είχαν βρεθεί στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων στο παρελθόν ως βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης». Συνεχίζοντας, πρόσθεσε ότι «Είμαστε παρών για την λήψη μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Αλλά (ταυτόχρονα) σε γενικές γραμμές γνωρίζουμε πολύ καλά τον λόγο πίσω από την προσπάθεια να επιλεχθούν σημαντικά στοιχεία από το πλαίσιο της λύσης τα οποία ορισμένοι εμπορεύονται ως μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Ποτέ δεν πέφτουμε σε τέτοιες παγίδες. Αν η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι ειλικρινής, ας αναγνωρίσει την ισότητα της τ/κ πλευράς. (Πρώτα) Θα αναγνωρίσουμε την πολιτική κυριαρχία και (στην συνέχεια) θα συνεργαστούμε».

Στην κατεχόμενη Λάπηθο, ο κ. Τσαβούσογλου ανέφερε επίσης για το ζήτημα των υδρογονανθράκων ότι «οι προτάσεις μας είναι γνωστές εδώ και χρόνια. Δεν θα επιτρέψουμε τον σφετερισμό των δικαιωμάτων τόσο των Τουρκοκυπρίων όσο και της Τουρκίας. Για αυτόν τον σκοπό λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα. Ταυτόχρονα, δείχνουμε τόσο στην Ευρώπη όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο ότι είμαστε υπέρ του δίκαιου διαμοιρασμού».