Για να επιτύχουμε το στόχο για σταθερή ανάπτυξη της υπαίθρου και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του αγροτικού μας πληθυσμού, χρειαζόμαστε μια ισχυρή και εκσυγχρονισμένη Τοπική Αυτοδιοίκηση, ανέφερε ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, χαιρετίζοντας, το μεσημέρι του Σαββάτου, το Παγκύπριο Συνέδριο της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε στο Δήμο Ύψωνα. Χαιρετισμό στο Συνέδριο απηύθυνε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης. 

Στην ομιλία του, ο κ. Ιωάννου είπε πως το φετινό Συνέδριο «μας βρίσκει ενώπιον της μεγαλύτερης θεσμικής αλλαγής στον αυτοδιοικητικό χάρτη, την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που δημιουργεί σύγχρονα δεδομένα».

Λέγοντας πως η διαδικασία έχει εισέλθει στην τελική ευθεία, υπέδειξε πως «οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών, υπό την Κεντρική Συμβουλευτική Επιτροπή, σε συνεργασία με τα προσωρινά όργανα σε τοπικό επίπεδο δήμων και επαρχιακών οργανισμών αυτοδιοίκησης, αλλά και σε συνεχή συνεργασία με την Ένωση Κοινοτήτων, συνεχίζουν την προετοιμασία για την εφαρμογή του νέου πλαισίου λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης».

Όσον αφορά στα συμπλέγματα κοινοτήτων, συνέχισε, έχουν διαμορφωθεί ήδη οργανογράμματα, αφού προηγήθηκε η επιμέρους κατηγοριοποίηση των συμπλεγμάτων, ενώ παράλληλα, μελετάται το ενδεχόμενο αλλαγής του τρόπου κατανομής της κρατικής χορηγίας, ώστε αυτή να λειτουργεί ως εξισορροπητικός μηχανισμός ως προς την οικονομική βιωσιμότητα.

Διαβεβαίωσε ακόμη ότι το Υπουργείο Εσωτερικών θα υποστηρίξει τη λειτουργία του νέου θεσμού των συμπλεγμάτων παροχής υπηρεσιών στις κοινότητες, ώστε αυτά να ενισχύσουν τις κοινότητες στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών προς τους κατοίκους της υπαίθρου. Δεν απέκλεισε μάλιστα, με την αξιολόγηση της λειτουργίας των συμπλεγμάτων,  μετά την παρέλευση κάποιου χρονικού διαστήματος, να προκύψει και η ανάγκη για μετεξέλιξη τους σε αγροτικούς δήμους.

«Ως Κυβέρνηση έχουμε δηλώσει ότι παραμένουμε προσηλωμένοι στις αρχές που διέπουν τη μεταρρύθμιση, δηλαδή της οικονομικής βιωσιμότητας, της διοικητικής αυτονομίας, της στελέχωσης των τοπικών αρχών με το κατάλληλο προσωπικό, της διαφάνειας και της αποκέντρωσης των εξουσιών», είπε και πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση επιδιώκει, παράλληλα, με πακέτα νομοθετικών τροποποιήσεων, να ρυθμίσει τα όποια πρακτικά προβλήματα εφαρμογής υπάρχουν στους υφιστάμενους νόμους και τα οποία έχουν αναδειχθεί αυτό τον πρώτο χρόνο προετοιμασίας, από όλους τους εμπλεκόμενους.

Έκανε ακόμη λόγο για εξαιρετική συνεργασία με τις Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων και ανέφερε ότι «για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στην τοπική αυτοδιοίκηση, αντλούμε εμπειρίες και καλές πρακτικές, μέσω της συνεργασίας μας με το Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης για τη Χρηστή Διακυβέρνηση του Συμβουλίου της Ευρώπης αλλά και με το Ελληνικό Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο θα ήθελα να ευχαριστήσω». 

«Για να επιτύχουμε τον στόχο για σταθερή ανάπτυξη της υπαίθρου και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του αγροτικού μας πληθυσμού, χρειαζόμαστε μια ισχυρή και εκσυγχρονισμένη Τοπική Αυτοδιοίκηση, ικανή να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών, αλλά και στις δομές ενός σύγχρονου κράτους», συμπλήρωσε.

Στο χαιρετισμό του, ο Κωνσταντίνος Ιωάννου είπε, επίσης, ότι το Υπουργείο Εσωτερικών, έχοντας ως οδηγό τη σταθερή θέση για στήριξη της υπαίθρου και αναζωογόνηση των ορεινών μας κοινοτήτων, τροχοδρόμησε την υλοποίηση του προγράμματος διάθεσης εξοικονομήσεων από τον προϋπολογισμό για πρόσθετα έργα στην ύπαιθρο.

Σημείωσε δε ότι, για τη δημιουργία των συνθηκών προσέλκυσης κατοίκων στην ύπαιθρο και αντιμετώπιση της αστυφιλίας, «προχωρούμε στην επαναξιολόγηση των υφιστάμενων στεγαστικών σχεδίων για την ανάπτυξη της υπαίθρου, των ορεινών και μειονεκτικών κοινοτήτων», ενώ παράλληλα, έχει ξεκινήσει προσπάθεια για διαμόρφωση και ενεργοποίηση ενιαίας στρατηγικής για την προσιτή στέγαση, «ώστε να διαμορφωθούν πυλώνες δράσης, με αξιοποίηση του υφιστάμενου πλαισίου στεγαστικής πολιτικής, αλλά και ενίσχυσή του με νέα σχέδια, ώστε να διαμορφώνονται άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ενέργειες για παραγωγή προσιτής στέγης, κατά ολοκληρωμένο τρόπο, με ζητούμενο την κοινωνική συνοχή».

Απευθυνόμενος προς τους κοινοτάρχες, τους ευχαρίστησε «για τις άοκνες προσπάθειες που καταβάλλετε, με γνώμονα το καλώς νοούμενο συμφέρον της κοινότητας που εκπροσωπείτε», υποδεικνύοντας πως «χρειαζόμαστε εσάς, τη δική σας συνεργασία, τις απόψεις και τις πρωτοβουλίες σας, με στόχο τη δράση και έργο για πρόοδο και ανάπτυξη».

Χαιρετίζοντας, το συνέδριο, ο Πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, Ανδρέας Κιτρομηλίδης είπε πως το Συνέδριο πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη για την ΤΑ της Κύπρου περίοδο, «δεδομένου ότι η περίοδος που διανύουμε παρουσιάζει ιδιαίτερες προκλήσεις, που θα καθορίσουν την επόμενη μέρα των κοινοτήτων, αφού θα πρέπει να λειτουργήσουν σε ένα νέο περιβάλλον, με πολλές ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις, όπως αυτές καθορίστηκαν στην μεταρρύθμιση».

Ο κ. Κιτρομηλίδης επικεντρώθηκε στις επιφυλάξεις που η Ένωση Κοινοτήτων έχει εκφράσει σε ζητήματα που άπτονται της μεταρρύθμισης «με μοναδικό γνώμονα το τι πιστεύουμε ότι θα είναι επωφελές για τον τόπο και τον θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης τον οποίον υπηρετούμε».

Πρόσθεσε δε ότι πολλές από τις κοινότητες διαφώνησαν με την ένταξη τους σε Δήμους «αφού σε κάποιες περιπτώσεις δεν ζητήθηκε καν η άποψη τους, γεγονός που παραβιάζει κατάφορα τον ευρωπαϊκό χάρτη ΤΑ που αποτελεί και εθνική νομοθεσία».  Παράλληλα, συνέχισε, πολλές από αυτές τις κοινότητες δεν έχουν τον κρίσιμο πληθυσμό που θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα στους Δήμους και εξέφρασε τη θέση ότι «η ένταξη τους έγινε για την εξυπηρέτηση άλλων σκοπών και συμφερόντων και όχι για εξυπηρέτηση των συμφερόντων των κατοίκων των κοινοτήτων αυτών».

Η ένταξη των κοινοτήτων στους Δήμους χωρίς τη θέληση τους είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη, είπε, καθώς πολλές από αυτές τις κοινότητες θα μπορούσαν, λόγω των δυνατοτήτων τους, να ενισχύσουν τις υπόλοιπες κοινότητες που εντάσσονται σε συμπλέγματα και σημείωσε ότι αποτελεί δυσάρεστη εξέλιξη και το γεγονός πως το σύστημα λειτουργίας των δημοτικών διαμερισμάτων κρίνεται, από κάποιες εκ των επηρεαζόμενων κοινοτήτων, ως υποδεέστερο του υφιστάμενου συστήματος, ενώ ο ρόλος που καθορίζει η νομοθεσία για τον θεσμό του αντιδημάρχου, «αναπόφευκτα θα δημιουργήσει συγκρούσεις και σε πολλές περιπτώσεις πολιτικά προβλήματα».

«Η ανησυχία μας δεν μπορεί να διασκεδαστεί και προβλέπουμε ότι τα ζητήματα αυτά θα αποτελέσουν, το επόμενο διάστημα, το έναυσμα για νέες αλλαγές στην νομοθεσία, που θα οδηγήσουν υποχρεωτικά στην οριστική κατάργηση των αντιδημάρχων και των δημοτικών διαμερισμάτων, τουλάχιστον στην μορφή που προβλέπονται σήμερα και σε οριστική κατάργηση των κοινοτήτων και μετατροπή τους σε απλούς οικισμούς, χωρίς θεσμικούς πυρήνες αυτό-οργάνωσης», συμπλήρωσε.

Στην ομιλία του, ο Αντρέας Κιτρομηλίδης αναφέρθηκε στα θέματα που η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου θέτει μέσα από ψήφισμα του Παγκύπριου Συνεδρίου της, που εγκρίθηκε νωρίτερα και στο οποίο γίνεται αναφορά σε «ουσιαστικά κενά και παραλήψεις που θα δημιουργήσουν προβλήματα και δεν θα συμβάλουν στην ουσιαστική αναγκαία αναβάθμιση και στον εκσυγχρονισμό του θεσμού της ΤΑ στην Κύπρο».

Συγκεκριμένα, στο ψήφισμα της, η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου υπογραμμίζει ότι συμφωνεί με την συνένωση κοινοτήτων με δήμους, για όσες κοινότητες έχουν συναινέσει, ενώ για όσες κοινότητες δεν έχουν συναινέσει και έχουν προχωρήσει σε νομικά μέτρα, εκφράζει την πλήρη στήριξη της στις αποφάσεις και ενέργειες τους.  

Επίσης, θεωρεί ότι το επόμενο διάστημα θα πρέπει να γίνουν όλες οι απαιτούμενες ενέργειες από όλους τους εμπλεκομένους, ώστε με νομοθετικές αλλά και άλλες ρυθμίσεις, η μεταρρύθμιση «τελικά να εξυπηρετήσει ουσιαστικά τις ανάγκες των κοινοτήτων και των κατοίκων τους», ζητά αύξηση της κρατικής χορηγίας, όπως στην περίπτωση των Δήμων και επιπλέον χορηγία προς τα συμπλέγματα.

Θεωρεί, ακόμη, ότι η συνεισφορά στα έργα ανάπτυξης των κοινοτικών συμβουλίων θα πρέπει να τροποποιηθεί έτσι που το ποσοστό που καταβάλλουν σήμερα να μειωθεί κατά 50%, με αντίστοιχη αύξηση της κυβερνητικής συνεισφοράς και να μελετηθεί το ενδεχόμενο, η παραχώρηση της κρατικής χορηγίας για τα έργα ανάπτυξης να δίνεται απευθείας προς τις κοινότητες και το ποσοστό συνεισφοράς των κοινοτικών συμβουλίων για πολεοδομικά έργα να μειωθεί στο 10%.

Θέση της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου είναι, επιπρόσθετα, ότι θα πρέπει οι αυτόνομες σε νερό κοινότητες να παραμείνουν αρμόδιες για την υδατοπρομήθεια τους, ενώ εκφράζεται η εκτίμηση ότι με την μεταφορά της αρμοδιότητας αυτής σε επαρχιακούς οργανισμούς, θα δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα, ιδιαίτερα στις ορεινές κοινότητες, λόγω κατακόρυφης αύξησης του κόστους παροχής, συντήρησης και αδειοδότησης.

Μεταξύ άλλων, ζητείται η οικονομική στήριξη της Κυβέρνησης για εντατικοποίηση της επιμόρφωσης των κοινοταρχών, των μελών και υπαλλήλων των κοινοτικών συμβουλίων, η ποία θα πρέπει να καλύπτει, τόσο τις αλλαγές που θα επιφέρει η μεταρρύθμιση με τις νέες νομοθεσίες, όσο και ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που αφορούν την ΤΑ.

Θέτει ακόμη το θέματα της εγγραφής αγροτικών δρόμων, της στεγαστικής πολιτικής, τα επιδόματα των κατοίκων ορεινών κοινοτήτων, της επίσπευσης των οικονομικών ελέγχων των κοινοτήτων, της αύξησης της συνταξιοδοτικής αποζημίωσης των κοινοταρχών, της επίσπευσης των μεγάλων οδικών έργων κ.α.

Το Παγκύπριο Συνέδριο της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, που είχε ως θέμα την μεταρρύθμιση, χαιρέτησε επίσης ο ΓΓ της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Δημήτρης Καφαντάρης, εκ μέρους του Προέδρου της ΚΕΔΕ, Δημήτρη Παπαστεργίου.