Στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος σε καθημερινή βάση με τις παράνομες αφίξεις μεταναστών ειδικά μέσω της πράσινης γραμμής, αναφέρθηκε ο Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής κατά τη MED-5 Διϋπουργική Συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα.

Στη διάσκεψη συμμετείχαν οι υπουργοί Εσωτερικών της Ιταλίας, Λουτσιάνα Λαμορτζέζε, της Ισπανίας, Φερνάντο Γκράντε Μαρλάσκα Γκόμεζ, της Κύπρου, Νίκος Νουρής, και της Μάλτας, Μπάιρον Καμιλέρι.

Αυτούσια η δήλωση του Υπουργού Εσωτερικών κ. Νίκου Νουρή κατά τη MED-5 

“Φίλοι Υπουργοί, Αγαπητοί Φίλοι,

Επιτρέψτε μου κατ΄αρχή να ευχαριστήσω τον φίλο Υπουργό Νότη Μηταράκη και την Ελληνική κυβέρνηση για την πρωτοβουλία αλλά και την εξαιρετική φιλοξενια και διοργάνωση αυτής της συνάντησης των Μεσογειακών Υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης.

Σήμερα τα κράτη πρώτης γραμμής που αντιμετωπίζουμε τον μεγαλύτερο φόρτο των μεταναστευτικών ροών στην Ευρωπαική Ενωση είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε ο κάθε ένας ξεχωριστά την διάσταση του προβλήματος στη χώρα του αλλά και τις θέσεις μας επί του νέου Ευρωπαικού Συμφώνου για την Μετανάστευση και το Ασυλο.

Η Κύπρος δυστυχώς για 4η συνεχή χρονιά καταγράφει μια ανεπιθύμητη για μας πρωτιά. Είμαστε το κράτος μέλος με τις περισσότερες αιτήσεις ασύλου κατ΄αναλογία πληθυσμού με τον αριθμό των αιτητών να φτάνει πλέον το 4% της ημικατεχόμενης μας πατρίδας.

Παρά τη σημαντική στήριξη και βοήθεια που μας παρέχει, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου EASO, η  Frontex και άλλοι συναφείς οργανισμοί, η Κύπρος αντιμετωπίζει σε καθημερινή βάση παράνομες αφίξεις μεταναστών κυρίως μέσω της πράσινης γραμμής που προωθούνται μέσω των κατεχομένων εδαφών μας προερχόμενοι από την Τουρκία. Μιας Τουρκίας που συνεχίζει να αρνείται πεισματικά να αναγνωρίσει και να συνεργαστεί με την Κυπριακή Δημοκρατία. Μόνο για την διετία 2019 – 2020 οι νέες αιτήσεις ασύλου έφτασαν τις 25,894 άτομα. 

Αυτή η οργανωμένη και συστηματική τουρκική προκλητική δραστηριότητα, πρέπει και οφείλει να απαντηθεί αποφασιστικά από την ίδια την Ευρωπαική Ενωση στην επικείμενη σύνοδο κορυφής.

Το σημερινό μήνυμα προς την Τουρκία όπως εκφράζεται μέσω της κοινής δήλωσης των Med 5 είναι σαφές. Η Τουρκία καλείται  να εκπληρώσει πλήρως τις υποχρεώσεις της έναντι όλων των ΚΜ, χωρίς καμία διάκριση, όρους και προυποθέσεις.

Την ίδια ώρα η χώρα μου καλείται να σηκώσει αυτό το δυσανάλογο για το μέγεθος της βάρος και να διαχειριστεί αυτές τις ροές που δημιουργούν αυξημένες ανάγκες σε υποδομές.

Οση προσπάθεια και αν καταβάλουμε, όσους πόρους και αν διαθέσουμε, εάν δεν υπάρξει μια συντονισμένη, δίκαιη και ισοζυγισμένη Ευρωπαική μεταναστευτική πολιτική που θα στηρίζεται στην αλληλεγγύη και την δίκαιη κατανομή των βαρών, τόσο η Κύπρος όσο και πολλές άλλες χώρες δυστυχώς δεν θα τα καταφέρουν. Και σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ζημιωμένη θα είναι ολοκληρη η Ενωση. 

Εχουμε λοιπόν μπροστά μας μια ξεκάθαρη πρόκληση. Επιβάλλεται να υπαρξει κατάληξη και συμφωνία στο νέο Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Ασυλο που θα επιτρέπει σε όλα τα ΚΜ να μπορούν να διαχειριστούν αυτές τις αυξημένες μεταναστευτικές ροές.

Πέραν από τις δικές μας υποχρεώσεις που συνίστανται στην καλύτερη δυνατή οργάνωση των υπηρεσιών και των υποδομών μας στο νέο σύμφωνο επιβάλλεται να ενταχθούν πρόνοιες για την  :

• Από μέρους της Ευρωπαικής Επιτροπής κεντρική διαπραγμάτευση με τρίτες χώρες της Αφρικανικής ηπείρου, της Μέσης Ανατολής αλλά και των εγγύς Ασιατικών χωρών όπως η Ινδία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές για την επίτευξη συμφωνιών επιστροφής και επανεγκατάστασης των υπηκόων τους.

Οι χώρες με τις οποίες θα προωθηθούν ανάλογες συμφωνίες θα πρέπει να δεσμευτούν για την τήρηση τους απέναντι σε όλα τα κράτη μέλη με αυστηρές κυρώσεις στο ενδεχόμενο μη συμμόρφωσης των τρίτων χωρών.  

• Την ίδια ώρα η Τουρκία πρέπει  και οφείλει να τηρήσει τις δικές της υποχρεώσεις στην βάση των όσων διαλαμβάνει η συμφωνία και η δήλωση του 2016. Ιδιαίτερα για την Κύπρο, η Τουρκία οφείλει να συνεργαστεί και να αποδεκτεί επιτήρηση από την Frontex των νοτιων παράλιων περιοχών της από τις οποίες εκκινούν καθημερινά σκάφη με παράνομους μετανάστες.
• Οσον αφορά τα θέματα αλληλεγγύης και υπευθυνότητας ο διάλογος φαίνεται πως πρέπει να συνεχιστεί λογω των σημαντικών διαφωνιών που καταγράφονται, κυρίως από χώρες που δεν αποδέχονται την αμοιβαιότητα. Είναι η θέση μας πως το σύμφωνο δεν θα πρέπει να αφεθεί να τελματωθεί εξαιτίας αυτής της παραμέτρου. Θα πρέπει να υπάρξει προώθηση ενδιάμεσων λύσεων, όπως των επιδοτούμενων επιστροφών.  
• Τέλος η Κύπρος διεκδικεί την εφαρμογή του δικαιώματος της για άσκηση αποτελεσματικής επιτήρησης της πράσινης γραμμής, που πηγάζει από τον σχετικό Κανονισμό χωρίς όμως αυτή να αναγνωρίζεται σαν το σύνορο της χώρας, αφού πρόκειται για την γραμμή κατάπαυσης του πυρός.

Η Κύπρος παραμένει στοχοπροσηλωμένη στην κατάληξη σε μια συμφωνία που θα είναι ωφέλιμη για το σύνολο των ΚΜ. Η εμπειρία του 2015 υποδηλώνει ότι αυτή η επιλογή είναι μονόδρομος. Θέλουμε λοιπόν ένα σύμφωνο που πέραν των όσων αναφέρθηκαν θα διακρίνεται από την δυνατότητα να καλύπτει και κάποιες από τις ιδιαιτερότητες των ΚΜ. Είναι γι΄αυτό τον λόγο που το νέο σύμφωνο μεταξύ άλλων, πρέπει νάναι ευέλικτο με δυνατότητες εξειδικευμένων (tailor made) λύσεων ώστε αυτές να προσαρμόζονται στις ανάγκες των κρατών μελών.  

Καταληκτικά θεωρώ ότι η σημερινή συνάντηση ήταν μια από τις πλέον εποικοδομητικές. Πολλές ευχαριστίες στον Νότη για την πρωτοβουλία. Ευχαριστώ επίσης τον Ελληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Αντιπρόεδρο Μαργαρίτη Σχοινά για τις δικές τους στοχευμένες παρεμβάσεις αλλά και τους συναδέλφους Υπουργούς, την Luciana, τον Fernando και τον Byron.

Εύχομαι καλή συνέχεια σε όλους μας και καλή και ασφαλή επιστροφή στις πατρίδες μας.”