«Η αστυνομία είναι εναντίον μου, οι έμποροι είναι εναντίον μου, οι διανοούμενοι είναι εναντίον μου. Με βρίζουν και μετά τρέχουν να δουν το έργο μου. Είναι αδύνατον να βρεις εισιτήρια» έγραφε  ο Νικολάι Γκόγκολ  σε έναν φίλο του το 1836 όταν πρωτοανέβηκε ο Επιθεωρητής του στην Πετρούπολη, προκαλώντας μεγάλη ταραχή στην κοινωνία των ανώτερων αξιωματούχων του κράτους. Εκατόν ενενήντα χρόνια μετά και είκοσι χρόνια από το προηγούμενο ανέβασμα στον ΘΟΚ, η αριστουργηματική φαρσοκωμωδία του κορυφαίου Ρώσο Ουκρανού δραματουργού (Ουκρανία 1809 – Μόσχα 1852)παραμένει σταθερά επίκαιρη σε κάθε κοινωνία και σε κάθε ιστορική περίοδο. Ο Γκόγκολ στον Επιθεωρητή του στηλιτεύει τη διαφθορά, τη φιλαργυρία και την υποκρισία των ανωτέρων υπαλλήλων του κράτους -αυτών που εκμεταλλεύονται το αξίωμά τους προς ίδιον όφελος και φλερτάρουν ασύστολα με την εξουσία αδιαφορώντας για τις υποχρεώσεις τους απέναντι στους πολίτες.

Ο σκηνοθέτης Θωμάς Μοσχόπουλος, ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της σύγχρονης ελληνικής θεατρικής σκηνής, με διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας, σκηνοθετεί για πρώτη φορά στην Κύπρο. Μαζί με τη σκηνοθεσία  υπογράφει τη μετάφραση και τη διασκευή του έργου έχοντας συνοδοιπόρους του στη δημιουργία της παράστασης μία εξαίρετη ομάδα καλλιτεχνών. Η παράσταση που ανεβαίνει τον Φεβρουάριο του 2025 στην Κεντρική Σκηνή του ΘΟΚ μένει πιστή στις αρχές και τις αξίες του έργου προ(σ)καλώντας μας να γελάσουμε “με τα χάλια μας” αφού, με αριστοφανική μαεστρία, παρελαύνει μπροστά στα μάτια του θεατή η παθογένεια της γραφειοκρατίας και η κοινωνική διαφθορά. Όλοι, ανεξαιρέτως, οι χαρακτήρες του έργου είναι οικείοι στο θεατή. Στον Επιθεωρητή παρουσιάζεται με αριστοτεχνικό τρόπο το γελοίο της φύσης του ανθρώπου κόντρα στο υψηλό. 

Τη σπουδαιότητα του έργου αρχικά ύμνησαν οι διανοούμενοι της εποχής του με πρώτο τον Αλεξάντρ Πούσκιν, πιστό φίλο του Γκόγκολ που φημολογείται ότι ήταν και ο άνθρωπος που του έδωσε την ιδέα για την υπόθεση του έργου. Ο Επιθεωρητής η “ενοχλητική” αυτή σάτιρα, θεωρείται από πολλούς κριτικούς ως ένα από τα σημαντικότερα κείμενα στην παγκόσμια λογοτεχνία. Το 2014, κατατάχθηκε από την Βρετανική εφημερίδα The Telegraph ως ένα από τα δεκαπέντε καλύτερα θεατρικά έργα που γράφτηκαν ποτέ.

Η υπόθεση

Σε μια επαρχιακή πόλη στα βάθη της Ρωσίας επίκειται η άφιξη ενός υψηλόβαθμου Επιθεωρητή με σκοπό να ελέγξει τη λειτουργία των κρατικών ιδρυμάτων της και τον τρόπο με τον οποίο ασκούν τα καθήκοντά τους ο κυβερνήτης και οι ανώτεροι υπάλληλοι του τόπου οι οποίοι, μέχρι τη στιγμή που καταφτάνει η πληροφορία για τον ερχομό του Επιθεωρητή, βουτηγμένοι στη διαφθορά, εξαπατούν και καταδυναστεύουν το λαό λειτουργώντας απροκάλυπτα σε βάρος των απλών, αδύναμων ανθρώπων. Ο Επιθεωρητής θα έρθει ινκόγκνιτο. Ένας ξένος, με τον υπηρέτη του, φθάνει στο πανδοχείο της πόλης. Οι φήμες οργιάζουν. Οι προύχοντες στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την εύνοιά του ικανοποιώντας τις ανάγκες του, επιδίδονται σε κολακείες, αλληλοκατηγορίες και αυτοεξευτελισμούς. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τον κατώτερο υπάλληλο ενός υπουργείου, έναν ασυνείδητο χαραμοφάη. Καθώς έχει χάσει όλα του τα λεφτά στα χαρτιά επωφελείται της παρεξήγησης. Ο θεατής παρακολουθεί σταδιακά και με μαεστρία να αποκαλύπτεται η αποσύνθεση της κρατικής μηχανής και των λειτουργών της.

Το έργο
Ο Επιθεωρητής ολοκληρώθηκε σε διάστημα δύο μηνών, από τον Οκτώβριο μέχρι το Δεκέμβριο του 1835. Ανέβηκε στη σκηνή του θεάτρου Αλεξαντρίσκι, στην Πετρούπολη στις 19 Απριλίου του 1836 παρουσία του Αυτοκράτορα Νικολάου Α. Η τολμηρή του σάτιρα χώρισε το κοινό που παρακολούθησε την παράσταση στα δύο. Όσοι αναγνώρισαν τον εαυτό τους στους ρόλους του έργου έγιναν έξαλλοι ζητώντας την απαγόρευση του και την άμεση τιμωρία του Γκόγκολ -να εξοριστεί στη Σιβηρία. Όσοι διέθεταν ριζοσπαστικό πνεύμα, είδαν την παράσταση ως μια καταλυτική και συνάμα χιουμοριστική κριτική της υπάρχουσας πραγματικότητας. Χρειάστηκε η προσωπική παρέμβαση του Αυτοκράτορα -που γέλασε πολύ- για να «σωθεί» η παράσταση καθότι η Αυτοκρατορική Επιτροπή Λογοκρισίας ήταν παντοδύναμη και έλεγχε όλη την πνευματική παραγωγή της χώρας. Ο σάλος που δημιουργήθηκε γύρω από την παράσταση και οι ανελέητες επιθέσεις που δέχτηκε πλήγωσαν και απογοήτευσαν τον Γκόγκολ αναγκάζοντας τον να φύγει από τη χώρα δύο μήνες μετά. Δεν επέστρεψε στη Ρωσία παρά μόνο ως επισκέπτης για μικρά χρονικά διαστήματα και για τα τελευταία χρόνια της ζωής του, με κλονισμένη πια την ψυχική του υγεία. 

Το έργο έχει μεταφραστεί και παρουσιαστεί με επιτυχία σε πολλές χώρες του κόσμου ενώ έχει διασκευαστεί για τον κινηματογράφο και την όπερα.

Ο Σκηνοθέτης

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος  γεννήθηκε το 1965 στην Μπίτολα της Βόρειας Μακεδονίας και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και Κινηματογράφο στο Laboratorio Internazionale della Communicazione στο Udine της Ιταλίας.

Είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Πόρτα όπου παράλληλα με τις σκηνοθεσίες του για την Κεντρική Σκηνή παρουσιάζει στην Μικρή Πόρτα -την παιδική σκηνή του θεάτρου- παραστάσεις για παιδικό κοινό «όλων των ηλικιών» εκ των οποίων ένας μεγάλος αριθμός πάνω σε έργα που έχει συγγράψει είτε μόνος είτε σε συνεργασία με την Ξένια Καλογεροπούλου.

Από το 2001 έως το 2008  υπήρξε καλλιτεχνικός συνδιευθυντής με τον Γιάννη Χουβαρδά στο Θέατρο του Νότου (Αμόρε) όπου σκηνοθέτησε πολλά σύγχρονα και κλασσικά θεατρικά έργα. Έχει συνεργαστεί ως σκηνοθέτης, ενίοτε και ως μεταφραστής, με το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, την Εθνική Λυρική Σκηνή όπως και με τα Stratford Festival Canada, Soulpepper Theatre Toronto, Festival Dei Due Mondi Spoleto, Teatro Ponchielli Cremona, Teatro Lirico Cagliari, κ.α.. Εδώ και 10 χρόνια συνεργάζεται σταθερά με σημαντικά θέατρα του Καναδά ανεβάζοντας τακτικά παραστάσεις εκεί. Έχει βραβευτεί συχνά για τη δουλειά του σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Συμμετείχε στην καλλιτεχνική ομάδα των Ολυμπιακών αγώνων το 2004 σκηνοθετώντας το καλλιτεχνικό κομμάτι της Τελετής Λήξης. Έχει σκηνοθετήσει παραστάσεις Όπερας στην Ελλάδα και την Ιταλία, έχει γυρίσει κινηματογραφικά ντοκιμαντέρ, βίντεο κλιπ και τηλεταινίες, έχει κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές στο Τρίτο Πρόγραμμα, έχει διδάξει σε Δραματικές Σχολές, Δραματικές Ακαδημίες και Πανεπιστήμια σε Ελλάδα, Ιταλία, Μαυροβούνιο, Νότιο Αφρική και Καναδά.

Από το 2023 είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ταυτότητα παράστασης

Μετάφραση-Διασκευή-Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος

Συνεργάτης Σκηνοθέτης: Μάριος Κακουλλής

Σκηνικά-Κοστούμια: Βασίλης Παπατσαρούχας

Χορογραφία-Κινησιολογία: Φώτης Νικολάου

Μουσική-Μουσική διδασκαλία: Αναστασία Δημητριάδου (Nama Dama)

Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Κουκουμάς

Καλλιτεχνική επιμέλεια φωτογράφισης/φωτογραφιών: Βασίλης Παπατσαρούχας

Φωτογραφίες: Δημήτρης Λούτσιος

Βοηθός Σκηνογράφου-Ενδυματολόγου: Ορέστης Λαζούρας

Βοηθός Σκηνοθέτη (πρακτική άσκηση): Μαρία Πισιήλη

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Δημήτρης Αντωνίου, Γιάννης Βάρσος,

Γρηγόρης Γεωργίου, Πάνος Ιωσηφίδης, Ερατώ Καραθανάση, Βαλεντίνος Κόκκινος, Νικόλας Κουρουζίδης, Ζωή Κυπριανού, Πάνος Μακρής, Ηρόδοτος Μιλτιάδους,

Γιάννης Μίνως, Νεοκλής Νεοκλέους, Ανδρέας Παπαμιχαλόπουλος,

Ιωάννα Παπαμιχαλοπούλου, Πολυξένη Σάββα, Χρήστος Στρινόπουλος,

Χρήστος Τζιώτας

Μουσικοί επί σκηνής: Julia Milasa, Αντρέας Θεοχάρους, Θωμάς Δασκαλάκης

Παραστάσεις

Λευκωσία

Θέατρο ΘΟΚ,Κεντρική Σκηνή «Εύης Γαβριηλίδης»

Από 14 Φεβρουαρίου 2025

και κάθε Παρασκευή, Σάββατο στις 20:00 και Κυριακή στις 18:00

& σε περιοδεία

Πληροφορίες

Ηλεκτρονικά στη σελίδα www.thoc.org.cy

Ταμείο του Θεάτρου ΘΟΚ, τηλ. 77772717 (Τρίτη-Κυριακή 10:00-13:30 & 16:00-18:00)

Τιμή Εισιτηρίου

€12 / €6

Διευκόλυνση Θεατών για παραστάσεις του ΘΟΚ

Χώρος Στάθμευσης Οργανισμού Κώστα Παπαέλληνα

Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου πληροφορεί το κοινό ότι ο Οργανισμός Κώστα Παπαέλληνα έχει παραχωρήσει αφιλοκερδώς, προς εξυπηρέτηση του θεατρόφιλου κοινού, τη χρήση χώρου στάθμευσης του Οργανισμού, στην οδό Βασιλέως Παύλου που βρίσκεται ακριβώς πίσω από το κτίριο Θεάτρου του ΘΟΚ κατά τις ώρες των παραστάσεων.

Το κοινό θα μπορεί να σταθμεύει δωρεάν στο χώρο κατά προτεραιότητα προσέλευσης (περιορισμένος αριθμός οχημάτων) μόνο κατά τις ημέρες των παραστάσεων, Παρασκευή, Σάββατο μεταξύ των ωρών 19:00 και 00:00 και Κυριακή μεταξύ των ωρών 17:00 και 22:00. Τα οχήματα θα πρέπει οπωσδήποτε να μετακινούνται μετά το πέρας των παραστάσεων.

Η είσοδος θα επιτρέπεται με την επίδειξη έντυπου ή ηλεκτρονικού εισιτηρίου για παράσταση του ΘΟΚ της συγκεκριμένης ημερομηνίας. Τα οχήματα θα καταγράφονται για σκοπούς διασφάλισης της τήρησης των όρων παραχώρησης.

Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου ευχαριστεί θερμά τον Οργανισμό Κώστα Παπαέλληνα για την έμπρακτη στήριξή του.

Άλλοι προτεινόμενοι χώροι στάθμευσης

Σε μικρή απόσταση από το Θέατρο ΘΟΚ υπάρχουν επίσης οι εξής δωρεάν χώροι στάθμευσης:

Χώρος Αρχιγραμματείας (επί της οδού Δημοσθένη Σεβέρη)

Λόφος ΠΑΣΥΔΥ (επί της οδού Δημοσθένη Σεβέρη)

Για τις θέσεις ΑΜΕΑ παρακαλούμε επικοινωνήστε με το Ταμείο ΘΟΚ στο 77 77 27 17.