Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προσπαθεί να μειώσει τη ζήτηση και να μας πείσει πως πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερα αυξάνοντας το κόστος δανεισμού. Ήδη ανέβασε τα επιτόκια και την ερχόμενη εβδομάδα είναι πολύ πιθανό να δούμε και νέα αύξηση. Τώρα, αν θα πετύχει το στόχο της ή αν εμείς θα συνεχίζουμε να καταναλώνουμε και να δανειζόμαστε στον ίδιο ρυθμό όπως προηγούμενος, αυτό ο χρόνος θα το δείξει. Αυτό που όμως πρέπει να ξέρουμε, είναι πως η περίοδος ψηλού πληθωρισμού και αυξημένων επιτοκίων, κρύβει παγίδες για όσους επιλέγουν να θέτουν σε εφαρμογή το σχεδιασμό που είχαν από όταν τα επιτόκια ήταν αρνητικά και οι τιμές σταθερές. Είναι για αυτό, που όσοι θα πάνε ταμείο για νέο δάνειο, θα πρέπει να είναι πολύ συντηρητικοί με τη δόση δανείου και να γνωρίζουν τις παρενέργειες που μπορεί να έχει ένα πολύ μεγάλο δάνειο, τόσο σε μέγεθος όσο και σε διάρκεια.
Τώρα βέβαια, πως λες σε ένα νέο νοικοκυριό που θέλει να αγοράσει σπίτι, πως θα πρέπει να δανειστεί λιγότερα; Την ώρα μάλιστα, που ήδη η αγοραστική του δύναμη έγινε μικρότερη καθώς στο μεσοδιάστημα, όλα έγιναν ακριβότερα; Αναμφίβολα πρόκειται σίγουρα για μια δυσάρεστη διαπίστωση που η λύση της ωστόσο, δεν είναι να την υποβαθμίσουμε αλλά να βρούμε τρόπους να τη διαχειριστούμε. Ένας από τους συχνότερους τρόπους είναι το δάνειο να έχει μεγαλύτερο ορίζοντα αποπληρωμής ώστε η δόση να είναι μικρότερη και εμείς να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε καλύτερα. Ωστόσο αυτή η λύση κρύβει δύο πολύ σημαντικές παγίδες: Μεγαλύτερο κόστος και περιορισμένη ευελιξία σε μελλοντικές αναδιαρθρώσεις.
Το τελικό κόστος του δανείου θα είναι αυξημένο σε μια τέτοια περίπτωση γιατί μια μεγάλη περίοδος δανεισμού, σημαίνει πως θα καταβάλουμε περισσότερους τόκους. Αν αυτό είναι το προφανές, αυτό που πολλές φορές δεν μπορούμε να δούμε, είναι πως ένα τέτοιο δάνειο μας αφήνει πολύ λίγα περιθώρια για μελλοντική αναδιάρθρωσή του δανεισμού μας, στην περίπτωση που ένα τέτοιο εργαλείο θα ήταν χρήσιμο στην πορεία λόγω μειώσεις των εισοδημάτων ή νέων απρόβλεπτων εξόδων. Μάλιστα, με τα σημερινά δεδομένα, δηλαδή να συνεχίσει το κόστος ζωής να αυξάνεται περισσότερο από τα εισοδήματα και την ίδια ώρα το κόστος δανεισμού να συνεχίσει να αυξάνεται, είναι πολύ πιθανόν να χρειαστούν την επιμήκυνση. Είναι για αυτό που εμπεριέχει μεγάλο ρίσκο το δάνειο να είναι από την αρχή στα όρια της συνταξιοδότηση μας, και να μην επιδέχεται μεγαλύτερη επιμήκυνση. Αλλά, ακόμη και αν κάποιος τελικά επιλέξει αυτή τη στρατηγική, καλό είναι να ξέρει το πρόβλημα και να πάρει έγκαιρα τα μέτρα του με βάση τα δικά του δεδομένα και να φροντίσει να υπάρχουν τέτοιοι όροι που να μην των κλειδώνουν σε ένα χρέος που θα καταστεί μη εξυπηρετούμενο.
Η άλλη επιλογή, είναι να κάνεις τους συμβιβασμούς και τις παραδοχές τώρα και να αρκεστείς σε κάτι πιο οικονομικό, ώστε η δόση και ο χρόνος αποπληρωμής να είναι μικρότερος. Δεν είναι τυχαίο που αρκετοί φαίνεται πως ήδη άρχισαν να αναβάλλουν μεγάλες αγορές είτε γιατί ψάχνουν για ευκαιρίες ή γιατί περιμένουν να δουν που θα οδηγηθεί η οικονομία και τα προσωπικά τους οικονομικά. Αυτό όμως που έχει σημασία, είναι κανείς να έχει επιλογές που να μπορεί να στηριχθεί, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες που τα δεδομένα αλλάζουν δραματικά.
