Του Νικόλα Ζαννέττου
Ο πρώτος γύρος επαφών της νέας απεσταλμένης που ανέλαβε να βγάλει το κυπριακό από τον βούρκο, στην Κύπρο, ολοκληρώθηκε χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις. Είχε περισσότερο αναγνωριστικό χαρακτήρα ούτως ώστε η Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, να αντιληφθεί και να αισθανθεί την κατάσταση πραγμάτων στις δύο πλευρές του συρματοπλέγματος.
Μετά από δύο συναντήσεις με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, το συμπέρασμα είναι πως εκτός και αν η Άγκυρα αποφασίσει να δώσει διαφορετική γραμμή από τη λύση των δύο κρατών, δύσκολα θα μπορούν να επαναρχίσουν διαπραγματεύσεις. Εξ ου και η Λευκωσία αναλαμβάνει νέες πρωτοβουλίες, αυτή τη φορά προτάσσοντας μια θετική ατζέντα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ζητώντας από σημαντικούς παίχτες να ασκήσουν την επιρροή που μπορεί να έχουν προς την Τουρκία.
Σε πρώτο χρόνο η προσωπική απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες άκουσε τον Νίκο Χριστοδουλίδη να λέει πως είναι έτοιμος να συνεργαστεί με οποιοδήποτε τρόπο ώστε να οδηγηθούμε σε επανέναρξη διαπραγματεύσεων με σκοπό λύση στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, δηλαδή της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Η ε/κ πλευρά αξιώνει τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα και μέσω της αξιοποίησης του πλαισίου Γκουτέρες, να οδηγηθούμε σε μια στρατηγική συμφωνία.
Άκουσε όμως και τον Ερσίν Τατάρ, να λέει πως η ομοσπονδία αποτελεί παρελθόν και πως για να μπει σε οποιασδήποτε μορφής διαπραγμάτευση, θα πρέπει πρώτα να αναγνωριστεί η κυριαρχική ισότητα του ψευδοκράτους. Μια θέση την οποία η ε/κ πλευρά τονίζει πως δεν πρόκειται να μπει σε λογική να διαμοιρασμού της απόστασης. Αυτή είναι άλλωστε και η κύρια αιτία που τα πράγματα έχουν σταλώσει από τον Απρίλιο του 2021, όταν η τουρκική πλευρά κατέθεσε σχετικό έγγραφο στην άτυπη πενταμερή διάσκεψη της Γενεύης. Έκτοτε, τα πράγματα παραμένουν στάσιμα.
Το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται στη συνάντηση που θα έχει η κ. Ολγκίν στην Άγκυρα και κατά πόσο θα ακούσει πράγματα τα οποία θα επιφέρουν σημαντική διαφοροποίηση των πιο πάνω δύσκολων δεδομένων. Η Λευκωσία αναμένει επίσης να δει με ποιο Τούρκο αξιωματούχο θα συναντηθεί η κ. Ολγκίν. Η Αθήνα έστειλε πάντως μήνυμα για το πόσο σοβαρά αντιλαμβάνεται αυτή την προσπάθεια, αφού η προσωπική απεσταλμένη θα συναντηθεί με τον ίδιο τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη.
Κινήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όχι μόνο
Στο άτυπο συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών, η Λευκωσία κατέθεσε ως βασική αρχή την ενθάρρυνση της προόδου στις Ευρωτουρκικές σχέσεις μέσα στο υφιστάμενο πλαίσιο της αιρεσιμότητας και της αναλογικότητας. Εν ολίγοις, για κάθε θετικό βήμα που κάνει η Τουρκία σε ότι αφορά την ΕΕ αλλά και το κυπριακό, απελευθέρωση κινήτρων για την ίδια. Στην ίδια λογική προσμετρώνται και πιθανά θετικά βήματα των Τ/κ έναντι των Ε/κ. Η Λευκωσία μάλιστα κατέθεσε συγκεκριμένο πακέτο προτάσεων κλιμακωτής σημασίας. Η Λευκωσία αναμένει επίσης θετικές ενδείξεις από την Τουρκία προκειμένου να ανάψει το πράσινο φως για την παρουσία του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών στο άτυπο συμβούλιο των ΥΠΕΞ της ΕΕ.
Προσπάθειες γίνονται και με την ενεργοποίηση άλλων σημαντικών παιχτών οι οποίοι θα μπορούσαν να ασκήσουν επιρροή αυτή την περίοδο στην Τουρκία. Τα νέα δεδομένα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας ανοίγουν κάποιους δίαυλους επικοινωνίας, οι οποίοι θα μπορούσαν να αποδειχθούν καθοριστικοί την επόμενη περίοδο.
