Της Κωνσταντίνας Νεοφύτου
Η σπατάλη τροφίμων στην Κύπρο αλλά και η υπερβολική κατανάλωση κρέατος προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις σε κοινωνία και περιβάλλον. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η Κύπρος κατατάσσεται τρίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση στη σπατάλη φαγητού, με το 85% των νοικοκυριών να έχουν περισσεύματα τροφίμων, και 7 στους 10 καταναλωτές να αγοράζουν περισσότερα απ’ όσα χρειάζονται.
Κατανάλωση Κρέατος: Πάνω από τον Μέσο Όρο της ΕΕ
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που συνδέεται με τη σπατάλη τροφίμων είναι και η κατανάλωση κρέατος. Στην Κύπρο, η κατανάλωση κρέατος ανέρχεται σε 72 κιλά ανά άτομο, ξεπερνώντας τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι 69,3 κιλά ανά άτομο.
Μιλώντας στο οικονομικό ένθετο της εκπομπής Alpha Ενημέρωση, η Σάρα Μαρίζα Βρυωνίδη, Λειτουργός Προγραμμάτων της οργάνωσης «Φίλοι της Γης Κύπρου», εξηγεί γιατί είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε πιο βιώσιμες πρακτικές και να μειώσουμε την υπερκατανάλωση και τη σπατάλη. Την ίδια ώρα, εξηγεί πως μπορούν οι επιχειρήσεις να μειώσουν την σπατάλη και να επωφεληθούν οικονομικά αλλά μας παρουσιάζει και την πλατφόρμα food connect, μέσω της οποίας μπορούν να διοχετεύονται τα περισσεύματα σε αυτούς που το έχουν ανάγκη.
Σάρα, ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι που συμβάλλουν στη σπατάλη τροφίμων στις κυπριακές επιχειρήσεις και νοικοκυριά;
Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα σύνθετο πρόβλημα με πολλές αιτίες. Στις επιχειρήσεις, όπως εστιατόρια, ξενοδοχεία και υπεραγορές, η σπατάλη οφείλεται κυρίως στην υπερπαραγωγή, στις λανθασμένες εκτιμήσεις για τη ζήτηση και στις αυστηρές προδιαγραφές που αποκλείουν τρόφιμα που είναι απολύτως ασφαλή αλλά δεν πληρούν τα αισθητικά πρότυπα. Στα νοικοκυριά, βασικοί λόγοι είναι η κακή διαχείριση των αγορών μας, η υπερβολική αγορά φαγητού, η μη σωστή αποθήκευση και η έλλειψη ενημέρωσης για τη σωστή αξιοποίηση των περισσευμάτων.
Ποιες πρακτικές προτείνετε για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων;
Για τις επιχειρήσεις, υπάρχουν πολλές λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα. Για παράδειγμα, η καλύτερη διαχείριση αποθεμάτων και η καταγραφή των προϊόντων που συνήθως περισσεύουν βοηθούν στην αποφυγή υπερπαραγωγής. Επίσης, η συνεργασία με οργανισμούς και δομές που μπορούν να παραλάβουν το πλεονάζον φαγητό αντί να καταλήγει στα σκουπίδια είναι μια σημαντική πρακτική. Για τα νοικοκυριά, είναι πολύ σημαντικός ο προγραμματισμός των αγορών, η αποθήκευση των τροφίμων με τρόπο που να παρατείνει τη διάρκεια ζωής τους και η αξιοποίηση των περισσευμάτων σε άλλα γεύματα. Επίσης θα πρέπει να ξεχωρίσουμε τo best before date από το expired…
Ποια είναι τα οικονομικά οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι κυπριακές επιχειρήσεις από τη μείωση της σπατάλης τροφίμων;
Οι επιχειρήσεις που μειώνουν τη σπατάλη τροφίμων βλέπουν άμεσα οφέλη. Καταρχάς, μειώνεται το κόστος αγοράς πρώτων υλών, μειώνεται και το κόστος διαχείρισης αποβλήτων, καθώς λιγότερα τρόφιμα απορρίπτονται. Υπάρχει επίσης και όφελος από την ενίσχυση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, καθώς οι καταναλωτές πλέον επιλέγουν επιχειρήσεις που δείχνουν κοινωνική και περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Σε πολλές χώρες, υπάρχουν και φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις που δωρίζουν τρόφιμα αντί να τα πετούν – κάτι που θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην Κύπρο στο μέλλον. Σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία, η δωρεά τροφίμων είναι υποχρεωτική για υπεραγορές.
Μια επιχείρηση που επιθυμεί καθοδήγηση για το συγκεκριμένο θέμα, πού πρέπει να αποταθεί;
Αυτό εξαρτάται από το τι ακριβώς θέλει να κάνει η επιχείρηση. Αν επιθυμεί γενική συμβουλευτική και εκπαίδευση για τη διαχείριση τροφίμων και τη μείωση της σπατάλης, μπορεί να απευθυνθεί στην Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (OEB) ή το Κυπριακό Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο (KEBE), που παρέχουν σχετική ενημέρωση σε επιχειρήσει.
Αν ενδιαφέρεται συγκεκριμένα για τη δωρεά τροφίμων, μπορεί να επικοινωνήσει απευθείας με οργανισμούς που λαμβάνουν τρόφιμα, όπως κοινωνικές κουζίνες και κοινωνικά παντοπωλεία.
Για μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση, οι επιχειρήσεις μπορούν επίσης να προσεγγίσουν οργανώσεις όπως οι Φίλοι της Γης Κύπρου και το Zero Waste Alliance Cyprus, που υποστηρίζουν επιχειρήσεις στη μείωση της σπατάλης και στη συμμετοχή σε οργανωμένες πρωτοβουλίες δωρεάς τροφίμων, όπως η πλατφόρμα Food Connect.
Είναι σημαντικό να υπάρχει και ένας τρόπος να διοχετεύονται τα περισσεύματα. Ήδη το επεξεργάζεστε. Πού βρίσκεται η υλοποίηση;
Ακριβώς! Το πιο σημαντικό είναι να συνδέσουμε αυτούς που έχουν πλεόνασμα τροφίμων με αυτούς που το χρειάζονται. Η πλατφόρμα Food Connect, που τώρα αναβαθμίζεται, είναι το εργαλείο που μπορεί να διευκολύνει αυτή τη διαδικασία.
Παράλληλα, το Τμήμα Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες και εμάς, ετοιμάζει έναν Οδηγό Διαδικασιών για τις επιχειρήσεις που θέλουν να προχωρήσουν σε δωρεά τροφίμων με ασφάλεια και ορθό τρόπο στο πλαίσιο του LIFE IP Zero Waste Cyprus. Ο στόχος είναι να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις και να “ξεφοηθούν”. Η δωρεά τροφίμων είναι μια νέα καινοτόμος πρακτική, αλλά στην πραγματικότητα δεν ενέχει περισσότερους κινδύνους από το να φάμε ατομικά σε ένα εστιατόριο ή να παραγγείλουμε στο σπίτι.
