Του Νικόλα Ζαννέττου
Χρήσιμη ως προς το να καθαρίσει η σκόνη γύρω από τις προωθούμενες από το Λονδίνο ιδέες για επανεκκίνηση διαπραγματεύσεων στο κυπριακό, ήταν η συνέντευξη που παραχώρησε ο Ύπατος Εκπρόσωπος του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κύπρο Στίβεν Λίλι. Τα λεγόμενα του Βρετανού διπλωμάτη δεν θα έπρεπε να προκαλούσαν όση έκπληξη προκάλεσαν σε κάποιους, καθώς όπως και ο ίδιος είπε, ήταν πρώτη η ε/κ πλευρά που μίλησε για αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Επιπλέον τα όσα ανέφερε για την επόμενη ημέρα της λύσης όπως την φαντάζεται το Λονδίνο αυτή τη στιγμή, τα έλεγε από τον Φεβρουάριο του 2021 ο Αβέρωφ Νεοφύτου.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Η θέση της ε/κ πλευράς είναι να συνεχίσουμε από το σημείο που διακόπηκαν οι διαπραγματεύσεις στο Κραν Μοντάνα αξιοποιώντας το περιεχόμενο του πλαισίου Γκουτέρες. Τόσο ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών όσο και άλλοι παράγοντες στη διεθνή κοινότητα, γνωρίζουν ότι εκ των πραγμάτων αυτό δεν μπορεί να συμβεί από τη στιγμή που η τουρκική πλευρά συζητά μόνο λύση δύο κρατών. Δεν μπορούν δηλαδή να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις σαν να μην έχει επισυμβεί τίποτα στο μεσοδιάστημα. Αυτό το είπε και η Τζέιν Χολ Λουτ επανελειμμένα στην ε/κ πλευρά.
Επιπλέον η ε/κ πλευρά, θέλοντας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της πολιτικής ισότητας και της αποτελεσματικής συμμετοχής των Τ/κ στη διακυβέρνηση, προτείνει εδώ και καιρό ένα αποκεντρωμένο μοντέλο ομοσπονδίας.
Τι μας είπε ο κ. Λίλι;
“Συζητούμε για μια σε μεγάλο βαθμό αποκεντρωμένη ομοσπονδία, η οποία δε νομίζω να είναι αμφιλεγόμενη, αφού πρόκειται για ιδέα που κατέθεσε ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Αξίζει περαιτέρω συζήτησης διότι θα επέτρεπε στις δύο κοινότητες ένα ψηλό βαθμό αυτονομίας σε σχέση με την καθημερινότητά τους, και θα διατηρούσε την Κύπρο ως ένα διεθνώς αναγνωρισμένο, κυρίαρχο κράτος. Στο μυαλό μου, αυτό ισορροπεί κατάλληλα μεταξύ της ελληνοκυπριακής ανάγκης για τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας που ιδρύθηκε το 1960, και της επιθυμίας των Τουρκοκυπρίων να έχουν έλεγχο τα πλείστα εσωτερικά τους θέματα”, είπε χαρακτηριστικά.
Ανάλογες δηλώσεις γίνονταν από τον Αβέρωφ Νεοφύτου στις 27/2/2021 σε συνέντευξη του στο AlphaNews.live.
“Θέλω μια κυριαρχία. Η Κύπρος δεν μπορεί να είναι δύο κοτσιάνια. Ένα κοτσιάνι είναι. Μια φωνή στην Ευρώπη, μια φωνή στον ΟΗΕ, άρα η οροφή μια θα είναι που θα διασφαλίζει τη μια φωνή. Αυτά είναι η μια κυριαρχία, η μια προσωπικότητα, η μια υπηκοότητα. Όταν λέμε τη θετική ψήφο στο ανώτατο επίπεδο, θέλουμε και εμείς χειρόφρενο να μην μας γεμώσουν Τούρκους και να μας τους κάμουν Κυπρίους πολίτες. Άρα είναι σημαντικό να έχουμε λόγο ότι χωρίς τη δική μας έγκριση δεν γίνεται κανένας πολίτης της μεταξελισσόμενης Κυπριακής Δημοκρατίας σε ομόσπονδη δημοκρατία. Άρα να αφήσουμε όσες εξουσίες χρειάζεται για να διαφυλάξουμε τη μια κυριαρχία και το τι κάμνει ο καθένας έσσο του, στη ζώνη του, να είναι σχεδόν πλήρη αυτονομία”, έλεγε τότε φέρνοντας ως παραδείγματα την λειτουργία του κτηματολογίου όπως λειτουργεί σήμερα στις δύο κοινότητες.
Όπως και στην περίπτωση του Στίβεν Λίλι, ο οποίος ρωτήθηκε από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ έτσι ρωτήσαμε τότε τον Αβέρωφ Νεοφύτου κατά πόσο αυτό που περιέγραφε είναι συνομοσπονδία.
“Θα μιλήσω και λίγο κυπριακά. Δεν βρίσκεται ίσια μας. Το ένα βρωμεί το άλλο μυρίζει. Πολλές εξουσίες στην κεντρική κυβέρνηση, δεν είναι λειτουργικό το κράτος και συμφωνώ εγώ. Γιατί από τη στιγμή που δεχτήκαμε την πολιτική ισότητα, όσες παραπάνω εξουσίες θα θέλεις και τη σύμφωνο γνώμη του άλλου. Άρα περισσότερες εξουσίες για πιθανές τριβές, παρόλο που πρέπει να έχουμε και μηχανισμό επίλυσης των διαφορών. Άρα πάμε να κάνουμε πιο λειτουργικό το κράτος μας και είπαμεν αποκεντρωμένη. Πάμε να βάλουμε κάποιες ιδέες για να φύγουν εξουσίες να πηγαίνουν στις συνιστώσες οντότητες ξεκινήσαμε το βιολί ότι τούτα είναι στοιχεία συνομοσπονδίας. Να αποφασίσουμε τι θέλουμε. Θέλουμε επικεντρωμένη ομοσπονδία εν γνωσει μας ότι δεν θα είναι λειτουργική; Ή θέλουμε όπως σοφά είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποκεντρωμένη; Δεν μπορούμε είτε εμείς, ως Συναγερμός, είτε η διεθνής κοινότητα να λαμβάνει υπόψη μια σοφή θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας και την ίδια ώρα κάποιοι να την αναθεματίζουν ότι έχει συνομοσπονδιακά στοιχεία”, είπε.
