Όταν άρχισαν οι αντι-κυβερνητικές διαδηλώσεις στο Σουδάν περί τα τέλη του περασμένου χρόνου, η αντίδραση του Προέδρου της χώρας Ομάρ Αλ-Μπασίρ ήταν να τις πνίξει με τρόπο που οδήγησε σε πολλούς θανάτους πολιτών.
Την ίδια ώρα αναπτύχθηκε μια πιο ύπουλη στρατηγική, που αφορούσε την διασπορά παραπληροφόρησης μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με την οποία το Ισραήλ υποκινούσε τις ταραχές, χρησιμοποιώντας μάλιστα την προπαγάνδα υπέρ των δημόσιων εκτελέσεων για να παραδειγματιστούν οι φερόμενοι “κακοποιοί”.
O Ρώσος ολιγάρχης που κινούσε τα νήματα
Ο συγγραφέας αυτής της στρατηγικής δεν ήταν η Κυβέρνηση του Σουδάν. Σύμφωνα με έγγραφα τα οποία εξασφάλισε και αποκαλύπτει σήμερα το CNN, πίσω από τη στρατηγική αυτή βρισκόταν μια ρωσική εταιρεία που ανήκει στον ολιγάρχη Yevgeny Prigozhin, ο οποίος φέρεται να χαίρει της στήριξης του Κρεμλίνου.
Κυβερνητικές και στρατιωτικές πηγές στην πρωτεύουσα του Σουδάν, ανέφεραν στο CNN ότι η Κυβέρνηση Μπασίρ έλαβε αρκετές εισηγήσεις κάποιες εκ των οποίων άρχισε να εφαρμόζει προτού ο Μπασίρ ανατραπεί νωρίτερα τον Απρίλιο. Ένας αξιωματούχος της Κυβέρνησης, ανέφερε μάλιστα ότι Ρώσοι σύμβουλοι παρακολουθούσαν στενά την εξέλιξη των διαδηλώσεων και άρχισαν να καταστρώνουν σχέδιο για να τις τερματίσουν. Το σχέδιο αυτό περιλάμβανε την φράση, «ελάχιστες αλλά αποδεκτές απώλειες ζωών».
Παρόλο που τα έγγραφα αυτά δεν ήρθαν από επίσημες ρωσικές υπηρεσίες, σύμφωνα με το δημοσίευμα του CNN αποτελούσαν την γραπτή αποτύπωση των συμφερόντων του Κρεμλίνου στο Σουδάν με απώτερο στόχο τη διατήρηση του Μπασίρ στην εξουσία.
Τα έγγραφα αυτά εξασφαλίστηκαν πρώτα από το ερευνητικό κέντρο Dossier του Λονδίνου, επικεφαλής του οποίου είναι ο εξορισμένος Ρώσος επιχειρηματίας Mikhail Khodorkovsky. O συγκεκριμένος καταδικάστηκε σε φυλάκιση από την Κυβέρνηση Πούτιν για υποτιθέμενες φορολογικές απάτες, τις οποίες ο ίδιος απορρίπτει και βλέπει πολιτικά κίνητρα.
Το Σουδάν υπήρξε πάντως η χώρα την οποία η Μόσχα χρησιμοποιούσε προκειμένου να αυξήσει την επιρροή της στην Αφρική. Το πλάνο περιλάμβανε τον επηρεασμό των Κυβερνητικών αποφάσεων στο Σουδάν μέσω Ρώσων ολιγαρχών που κινούσαν χρήμα στη χώρα. Τα έγγραφα που εξασφαλίστηκαν προέρχονταν από μια εταιρεία με έδρα την Αγία Πετρούπολη η οποία διατηρούσε γραφείο και στην πρωτεύουσα του Σουδάν, οι δραστηριότητες της οποίας αφορούν την εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων. Στην περίπτωση του Σουδάν η συγκεκριμένη εταιρεία είχε εξασφαλίσει τα δικαιώματα εξόρυξης χρυσού. Ωστόσο οι δραστηριότητες της δεν έμειναν ως εκεί.
Η επίσκεψη Μπασίρ στη Μόσχα και τα δώρα του Πούτιν
Οι σχέσεις του καθεστώτος Μπασίρ και του Βλαδιμίρ Πούτιν αναβαθμίστηκαν σημαντικά κατά την επίσκεψη του Προέδρου του Σουδάν στη Μόσχα το 2017. Έχτισαν μια στενή σχέση η οποία κεφαλαιοποιήθηκε όταν η Ρωσία εξόπλισε το Σουδάν με υπερσύγχρονα μαχητικά Su-35 την ίδια χρονιά. Ήταν πλέον εμφανές ότι ο Πούτιν επένδυε σημαντικά στον ηγέτη του Σουδάν. Όταν οι διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος πήραν σάρκα και οστά, η επένδυση του Ρώσου Προέδρου άρχισε να κινδυνεύει.
Κάπου εκεί έπιασε δουλειά η συγκεκριμένη εταιρεία. Κύριο αντικείμενο; Η δυσφήμιση και η καταστολή των διαδηλώσεων.
Πράξη πρώτη, τον Ιανουάριο. Μέσω των social media άρχισε η προπαγάνδα ότι οι διαδηλωτές επιτίθονταν ενάντια σε τεμένη και νοσοκομεία. Οι διαδηλωτές παρουσιάζονταν ως «εχθροί του Ισλάμ και των παραδόσεων της χώρας». Παράλληλα έδειχναν το Ισραήλ ως τη χώρα που βρισκόταν πίσω από τις διαδηλώσεις.
Πράξη δεύτερη. Συμβούλευαν την Κυβέρνηση να παρουσιάζεται «ανοιχτή σε διάλογο με την αντιπολίτευση και τους διαδηλωτές», σε μια προσπάθεια να ακυρώσει τους ηγέτες των διαμαρτυρομένων και να κερδίσει επιπλέον χρόνο.
Πράξη Τρίτη: Επικοινωνιακά κόλπα προς βελτίωση της εικόνας της κυβέρνησης όπως για παράδειγμα καμπάνιες για «δωρεάν διανομή ψωμιού και φαγητού».
Η μεγαλύτερη προσοχή όμως ήταν να πληγεί το κύρος των διαδηλωτών.
Η κορύφωση της προπαγάνδας
Τα πράγματα ξέφυγαν όταν μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προωθούσαν τη λογική των «δημόσιων εκτελέσεων των κακοποιών».
Παρά τις προσπάθειες πάντως του CNN να επικοινωνήσει με τη συγκεκριμένη εταιρεία, τα γραφεία στην Αγία Πετρούπολη δεν απαντούσαν στις κλήσεις, ενώ στο γραφείο της εταιρείας στο Σουδάν απαντούσε αραβόφωνος ο οποίος ανέφερε πως το γραφείο ενοικιάστηκε από άλλη ρωσική εταιρεία.
Ήταν όμως αργά
Κυβερνητικές πηγές έλεγαν πάντως στο CNN ότι η αν και η Κυβέρνηση προσπάθησε να εφαρμόσει κάποια από τα προτεινόμενα σχέδια, αυτό ήρθε πολύ αργά. Για παράδειγμα έγιναν συλλήψεις φοιτητών στην επαρχία Darfur με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν εμφύλιο πόλεμο. Τοποθετήθηκαν επίσης σε κυβερνητικά τμήματα και τις μυστικές υπηρεσίες Ρώσοι σύμβουλοι που ήταν υπάλληλοι της ρωσικής εταιρείας.
Μάλιστα υπάρχει συγκεκριμένη επιστολή από τον Ρώσο ολιγάρχη και ιδιοκτήτη της εταιρείας προς τον Πρόεδρο Μπασίρ, με ημερομηνία 17 Μαρτίου, στην οποία του αναφέρει ότι η απραξία της Κυβέρνησης προκάλεσε την επέκταση των διαμαρτυριών προειδοποιώντας τον με πολιτική κρίση.
Και τώρα;
Το μέλλον του Σουδάν παραμένει αβέβαιο. Οι Ρώσοι δύσκολα θα τα βάλουν κάτω και το πιο πιθανόν είναι πως αυτή την περίοδο διεξάγεται μια υπόγεια μάχη για το κατά πόσο η χώρα θα μπορέσει να προχωρήσει στα δυτικά πρότυπα ή αν θα παραμείνει στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας.
