Του Νικόλα Ζαννέττου
Με μεγάλη καθυστέρηση οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να ασχοληθούν αποκλειστικά με το ζήτημα της Τουρκίας.
Το ζητούμενο της συζήτησης στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Δευτέρας είναι κατά πόσο θα δοθεί εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και ασφάλειας Ζοζέπ Μπορέλ, να μπει σε διάλογο με την Άγκυρα και αν ναι, με ποιους όρους και προϋποθέσεις.
Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος ήταν σαφής στην τοποθέτηση του τόσο από τη Λευκωσία όσο και από την Άγκυρα ότι ο στόχος είναι η βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων που κατά γενική ομολογία είναι σε τραγικά επίπεδα και παράλληλα η αποκλιμάκωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.
Τις προηγούμενες ημέρες αναλυτές έλεγαν πως θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Γερμανίδας Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν σε συνδυασμό με τη Γερμανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, έχει διαφορετική προσέγγιση από την προηγούμενη. Δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην ανάγκη αποκατάστασης των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας και πιστεύει ότι μέσω ενός ειλικρινούς διαλόγου αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί.
Πώς βλέπουν Αθήνα και Λευκωσία το ενδεχόμενο
Αθήνα και Λευκωσία όμως έχουν δικαίωμα να βλέπουν την πιο πάνω προσπάθεια με επιφύλαξη.
Πρώτον διότι η πακετοποίηση όλων των ζητημάτων που άπτονται των ευρωτουρκικών σχέσεων σε μια στιγμή που η Τουρκία με τις παράνομες της ενέργειες έχει το πάνω χέρι επί του εδάφους, ενδεχομένως να φέρει αρνητικά αποτελέσματα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης διαπραγμάτευσης.
Δεύτερο διότι αναγνωρίζουν ότι διαφορετικά κράτη-μέλη έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ανησυχίες και συμφέροντα έναντι της Τουρκίας κάτι που λειτούργησε αρνητικά στην προσπάθεια για επιβολή ουσιαστικών κυρώσεων μέχρι σήμερα.
Επί του παρόντος τα Υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους για το τι θα πράξουν στη συζήτηση. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα μεταβεί αύριο στην Αθήνα για να συναντηθεί με τον Νίκο Δένδια για σκοπούς συντονισμού πριν από τη Σύνοδο της Δευτέρας.
Ποιο είναι το κλίμα ανάμεσα στους εταίρους;
Όπως πληροφορούμαστε τα πράγματα δείχνουν πως δύσκολα ο κ. Μπορέλ θα εξασφαλίσει εντολή για διάλογο με την Τουρκία χωρίς όμως να αποκλείεται οτιδήποτε. Γαλλία, Κύπρος και Ελλάδα είναι πυρ και μανία με την Τουρκία και για να παρθεί απόφαση θα πρέπει να υπάρξει ομοφωνία. Από την άλλη δεν αποκλείεται σε περίπτωση μη κατάληξης να βρεθούν άλλες ενδιάμεσες λύσεις, όπως για παράδειγμα μια νέα συζήτηση σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών για τους όρους και τις προϋποθέσεις ενός νέου διαλόγου ή και παραπομπή του ζητήματος για συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης.
Οι διαφορετικές δυναμικές
Πέραν της Ελλάδας, της Κύπρου και της Γαλλίας που έχουν διαφορετικούς λόγους να ζητούν πράγματα για να ανάψουν το πράσινο φως για διάλογο, υπάρχει ο παράγοντας Γερμανία. Mια χώρα με διμερές εμπόριο με την Τουρκία πέραν των 20 δις ευρώ το χρόνο και 3 εκατομμύρια ψηφοφόρους τουρκικής καταγωγής. Ο Διεθνολόγος Χάρης Τζήμητρας αναφέρθηκε τις προηγούμενες ημέρες στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση και στην Ισπανία η οποία έχει κάθε λόγο να μην επιθυμεί την οικονομική κατάρρευση της Τουρκίας. Το μεγαλύτερο κομμάτι του τουρκικού χρέους είναι σε ισπανικές τράπεζες ενώ η μεγαλύτερη τράπεζα της Τουρκίας ανήκει πλέον στην BVA.
Στην περίπτωση της Ιταλίας ο λόγος που εμφανίζεται κατά καιρούς προσεκτική με την Τουρκία σχετίζεται με το μεταναστευτικό ζήτημα που μπορεί να προκύψει ανά πάσα στιγμή λόγω του εμφυλίου της Λιβύης. Ο Ερντογάν που στηρίζει την Κυβέρνηση Σάρατζ που ελέγχει την περιοχή που βρέχεται από τη Μεσόγειο, εκβιάζει εμμέσως τους Ιταλούς ότι θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να αφήσει ροές μεταναστών να φτάσουν στη χώρα τους. Εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε κατάρρευση της Κυβέρνησης.
Αμυντικές συνεργασίες
Θέμα ημερών είναι πάντως η ανακοίνωση μόνιμης ναυτικής συνεργασίας ανάμεσα στην Κύπρο, την Ελλάδα, την Γαλλία και την Ιταλία. Σύμφωνα με πληροφορίες το τελικό προσχέδιο βρίσκεται στα χέρια των αρμόδιων Υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών και εντός των επόμενων ημερών αναμένονται εξελίξεις. Στόχος είναι η μόνιμη παρουσία ναυτικών δυνάμεων των τεσσάρων χωρών στην περιοχή που αρχίζει από την Λιβύη μέχρι και την Κύπρο.
