Σε επικίνδυνες ατραπούς κινείται η τουρκική οικονομία εξαιτίας των πολιτικών αποφάσεων της τουρκικής κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η μείωση των επιτοκίων και ο οικονομικός πόλεμος για ανεξαρτησία που κήρυξε ο Τούρκος Πρόεδρος έχει οδηγήσει σε ιστορική υποτίμηση την τουρκική λίρα με τους αναλυτές να διερωτώνται μέχρι που μπορεί να φτάσει η κατρακύλα του εθνικού νομίσματος της χώρας. Από το 2019 μέχρι σήμερα ο Ερντογάν έχει παύσει τρεις διαφορετικούς Κεντρικούς τραπεζίτες εξαιτίας της πρόθεσης τους να αυξήσουν τα επιτόκια.
Την Τρίτη η αξία της τουρκικής λίρας υποχώρησε κατά 15% με τους αναλυτές να προειδοποιούν ότι η αστάθεια του νομίσματος θα μπορούσε να επιβραδύνει σοβαρά τη μελλοντική ανάπτυξη. Η προσέγγιση του Ερντογάν, υποστηρίζουν, δημιουργεί σοβαρά ρίσκα για την υγεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και ευρύτερα της οικονομίας και θέτει εν αμφιβόλω τις προοπτικές ανάπτυξης.
Πίνακας της Financial Times για την πορεία της τουρκικής λίρας
Βλέπουν τέσσερα κύρια ζητήματα. Θα συνεχίσουν οι Τούρκοι καταθέτες να αλλάζουν σε δολάρια; Οι τουρκικές τράπεζες θα επιτρέπουν στους πελάτες τους να κρατάνε καταθέσεις σε ξένα νομίσματα ταυτόχρονα με τη λίρα; Τα τελευταία χρόνια οι Τούρκοι καταθέτες επιδίωκαν να φυλάνε τις καταθέσεις τους σε δολάρια ή ευρώ καθώς τα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού και τα χαμηλά επιτόκια διάβρωσαν τις αποδόσεις των αποταμιεύσεων σε λίρες. Οι καταθέσεις σε ξένο νόμισμα αντιστοιχούν στο 55% του συνόλου των καταθέσεων και υπολογίζονται σε 260 δισεκατομμύρια δολάρια. Το 2018 το ποσοστό αυτό αντιστοιχούσε σε 49%. Οι αναλυτές ανησυχούν πως αυτή η τάση θα συνεχιστεί βάζοντας έτσι περαιτέρω πίεση στη λίρα.
Ο κυριότερος φόβος αυτή τη στιγμή είναι ότι οι καταθέτες θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους και θα αρχίσουν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους κάτι που συνέβη σε μικρή κλίμακα το καλοκαίρι του 2018.
Σε αυτή την περίπτωση, εκτιμούν, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να επιβάλει capital controls προκειμένου να καταστήσει δυσκολότερη την απόσυρση των καταθέσεων από τις τράπεζες.
Παράλληλα οι τιμές των αγαθών εκτοξεύτηκαν. Ο πληθωρισμός στην Τουρκία καλπάζει και βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας. Τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε στο 20% σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας. Ιδιαίτερα σε ότι αφορά τα τρόφιμα, οι τιμές εκτοξεύτηκαν κατά 27% πλήττοντας κυρίως τα ευάλωτα νοικοκυριά της χώρας.
Η εξάρτηση της Τουρκίας στα εισαγώμενα προϊόντα, κυρίως σε ότι αφορά την ενέργεια και τις πρώτες ύλες, σημαίνει ότι με την παράλληλη κατάρρευση της λίρας οι τιμές πάνε πολύ πιο γρήγορα πάνω. Εκτιμάται ότι τον Δεκέμβριο ο πληθωρισμός θα μπορούσε να πάει στο 25-30% αδυνατίζοντας έτσι το εθνικό νόμισμα και δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα εμπιστοσύνης.
Πίνακας της Financial Times για τον πληθωρισμό στην Τουρκία
Αυτό συνεπάγεται με τεράστιο πλήγμα στον Ερντογάν καθώς μετά από δύο δεκαετίες διακυβέρνησης που διασυνδέθηκαν με την ευμάρια της χώρας, πλησιάζουν στο τέλος τους. Η αντιπολίτευση στη χώρα ανεβάζει τους τόνους ζητώντας πρόωρες εκλογές.
Σωσίβιο έναντι ανταλλαγμάτων
Σωσίβιο για την Τουρκία αναμένεται να αποτελέσει η πρόθεση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων να ρίξουν στην τουρκική οικονομία 10 δισεκατομμύρια δολάρια υπό τη μορφή επενδύσεων. Αυτό αναμένεται να ανακοινωθεί κατά την προγραμματισμένη επίσκεψη του Πρίγκηπα Μοχάμεντ μπιν Σαγέντ στην Άγκυρα και τη συνάντηση που θα έχει με τον Ερντογάν. Θα είναι η πρώτη τέτοιου επιπέδου συνάντηση μεταξύ των δύο χωρών μετά από 10 χρόνια. Τα τουρκικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για βήμα αποκατάστασης των σχέσεων των δύο χωρών, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που οι χρηματοδοτικές ενέσεις του Κατάρ περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό.
Αναλυτές εκτιμούν πως αυτή η κίνηση, σε αυτή την χρονική συγκυρία όπου η Τουρκία του Ερντογάν είναι οικονομικά εξασθενημένη και διπλωματικά απομονωμένη, θα σημαίνει ότι καθιστά τον Τούρκο Πρόεδρο όμηρο των Εμιράτων. Ανά πάσα στιγμή τα ΗΑΕ θα μπορούν να τραβήξουν το χαλί κάτω από τα πόδια του Ερντογάν ενώ πιθανότατα να ζητηθούν ανταλλάγματα ως προς τα ζητήματα της Συρίας, της Λιβύης και του Καυκάσου.
Ελλάδα και Κύπρος επένδυσαν πολλά στις σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και θα αναμένουν ενημέρωση για τις επαφές του Εμιρατιανού ισχυρού άντρα στην Τουρκία.
