Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Η ανακοίνωση του Στρατηγικού Διαλόγου με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αποτελεί μια σαφή τοποθέτηση ως προς την ευκρίνεια και την κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλώνει σε συνέντευξη του στο AlphaNews.live ο Υπουργός Εξωτερικών. Ο Κωνσταντίνος Κόμπος απαντά για την δουλειά που προηγήθηκε και τους τρόπους που θα επιδιωχθεί η επίτευξη απτών αποτελεσμάτων που θα ωφελήσουν τον Κύπριο πολίτη μέσα από την πορεία αυτού του διαλόγου. Απαντά στο ΑΚΕΛ για τα περί “υποταγής” λέγοντας πως η Κύπρος έχει πληρώσει στο παρελθόν τις ιδελογικές εμμονές.
Στη διπλωματία για να επιτευχθεί κάτι σημαντικό, έχει προηγηθεί μια επίπονη προσπάθεια. Θέλω να μας πείτε ότι μπορείτε από όσα προηγήθηκαν μέχρι να φτάσουμε στη συμφωνία για στρατηγικό διάλογο με τις ΗΠΑ.
Έγινε μια μεγάλη προσπάθεια που έχει να κάνει πρωτίστως με την αξιοπιστία της χώρας, δηλαδή να μην υπάρχει οποιαδήποτε σκιά για το που στέκει η χώρα σε μια σειρά από ζητήματα είτε αυτό έχει να κάνει με την εισβολή στην Ουκρανία, είτε έχει να κάνει με θέματα διαχείρισης μαύρου χρήματος ή κατηγορίες για ξέπλυμα. Αυτά είναι τα πρώτα βασικά βήματα τα οποία θέτουν το υπόβαθρο. Κατά δεύτερο υπάρχει μια σύγκλιση απόψεων, αξιών ευρύτερα και κατά τρίτο είναι η ανάδειξη της χρησιμότητας της δικής μας πλευράς σε μια περιφερειακή κρίση που έχει εκδηλωθεί μετά τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου και αυτό είναι μια καθημερινή δοκιμασία η οποία αφορά τον σχεδιασμό, την προώθηση, την υλοποίηση. Όλα αυτά δημιουργούν κεφάλαιο αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης και αναδεικνύουν τη σημασία και την αξία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πάνω σε αυτή τη βάση χτίστηκε αυτή η προσπάθεια, σε άριστη συνεργασία με την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Κύπρο, με το State Department και το αποτέλεσμα ήταν η αναγνώριση ακριβώς όλης τούτης της προσπάθειας μετά από πολλές, συχνές και τακτικές επαφές με πάρα πολλούς Αμερικανούς αξιωματούχους όλο αυτό το διάστημα.
Πότε ξεκίνησε η διαδικασία αυτή; Πότε αρχίζει αυτή η διαδρομή για να δούμε αν μπορούμε να φτάσουμε σε συμφωνία;
Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο τίθεται ακροθιγώς σε συναντήσεις που γίνονται σε πιο χαμηλό επίπεδο αρχικά, είναι διερευνητική λογική. Στη συνέχεια αφού εκδηλωθεί αυτό το ενδιαφέρον με διάφορους τρόπους, περιμένει κάποιος να δει πως αντιμετωπίζεται και από την άλλη πλευρά. Στην περίπτωση τη δική μας, ήρθε ενημέρωση από την άλλη πλευρά περί έναρξης αυτού του διαλόγου.
Πότε έγινε αυτό;
Από έγινε πριν από 2-3 μήνες.
Η επόμενη μέρα σχετίζεται με την προετοιμασία του πρώτου γύρου που θα διεξαχθεί στη Λευκωσία τον Σεπτέμβριο;
Ναι είναι ήδη η επόμενη δύσκολη πρόκληση που έχουμε, διότι εξασφαλίσαμε τη συμφωνία αυτή για τον διάλογο, πρέπει να γίνει η απαραίτητη προετοιμασία και συντονισμός, υπάρχει πολλή δουλειά αυτή η προσπάθεια από τούδε και στο εξής γιατί πρέπει να μπορείς να ανταποκριθείς και πρέπει να είμαστε αρκετά στοχευμένοι και οργανωμένοι στο να τεθούν ζητήματα τα οποία να αποφέρουν απτά πρακτικά αποτελέσματα. Εδώ χρειάζεται συντονισμός με μια σειρά από υπηρεσίες, Υπουργεία και άλλα που έχουν ρόλο στις διάφορες θεματικές, και αυτό είναι προσπάθεια που ήδη έχει ξεκινήσει για να το δρομολογήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ο Στρατηγικός Διάλογος είναι ένα έγγραφο το οποίο υπογράψαμε και θέτει το πλαίσιο του πως θα διεξαχθεί στη συνέχεια;
Δεν είναι έγγραφο το οποίο υπογράφηκες, αυτό είναι μια δέσμευση που ανακοινώθηκε, φυσικά έχει υπάρξει μέσω των διπλωματικών καναλιών ανταλλαγή σε ό,τι αφορά τη δομή των θεματικών. Δεν είναι όμως με την έννοια υπογραφής συμφωνίας, η οποία κυρώνεται κτλ. Τον Σεπτέμβριο θα εκδοθεί κοινό ανακοινωθέν στη Λευκωσία, το οποίο θα καταγράφει τα αποτελέσματα του Α’ Γύρου. Οπότε με αυτή τη λογική λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός.
Σε ποιο επίπεδο θα εκπροσωπηθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην πρώτη συνάντηση τον Σεπτέμβριο στη Λευκωσία;
Μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, είναι σε επίπεδο Βοηθού Υπουργού Εξωτερικών διότι πρόκειται για την πρώτη τέτοια συνάντηση που θα έχουμε. Ακολούθως αυτά αναβαθμίζονται εξαρτώμενο πάντα από τα αποτελέσματα που προκύπτουν.
Τι σημαίνει για την Κύπρο αυτή η εξέλιξη; Αποσαφηνίζεται σε μεγάλο βαθμό το που στέκεται η χώρα μας σήμερα στο παγκόσμιο σκηνικό;
Θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, θέτει τη χώρα μας μέσα στο πλαίσιο το οποίο λειτουργούν οι ΗΠΑ σε σχέση με ποιους συνδιαλέγονται, με ποιους συνομιλούν, με ποιους θεωρούν ότι έχουν λόγους να έχουν ιδιαίτερη σχέση στρατηγικής φύσεως. Αν τώρα αυτό σημαίνει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει μόνο ένα συνομιλητή, γιατί κάπως έτσι πήγε να εμφανιστεί, αυτό δεν είναι ακριβές. Υπάρχουν παρόμοιας φύσης ή με άλλη μεθοδολογία δομές διαλόγου, με μια σειρά από άλλες χώρες τις οποίες η ΚΔ επίσης έχει, συνεπώς είναι επέκταση μιας δομημένης διαρθρωμένης μορφής διαλόγου και με τις ΗΠΑ. Βέβαια υπάρχει ένα ειδικό βάρος εδώ και δεν μπορεί κάποιος εύκολα να το αγνοεί, να το παραγνωρίζει. Είναι όμως μια σαφής τοποθέτηση ως προς το ποια είναι η ευκρίνεια της εξωτερικής μας πολιτικής και προς τα που βλέπει να είναι η κατεύθυνση της εξωτερικής της πολιτικής η Κυπριακή Δημοκρατία.
Επειδή η εξωτερική πολιτική στην τελική έχει σκοπό να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών της χώρας μας, οι πολίτες μέσω αυτής της πρωτοβουλίας τι πρέπει να προσδοκούν ως αποτέλεσμα. Πως θα επωφεληθεί ο Κύπριος πολίτης; Είναι η ασφάλεια, είναι η οικονομία της χώρας;
Εύλογο το ερώτημα. Προσπαθήσαμε να απαντήσουμε όλες αυτές τις ημέρες προσπαθώντας να εξηγήσουμε τι ακριβώς σημαίνει αυτός ο στρατηγικός διάλογος. Υπάρχουν έξι θεματικές, έχουν επιλεγεί από κοινού από τις δύο πλευρές, έχουν συμφωνηθεί ώστε να ανταποκρίνονται σε ζητήματα που αφορούν και τις δύο πλευρές και τα οποία θεωρείται ότι μπορεί να υπάρξει πρόοδος με απτά αποτελέσματα για τους πολίτες. Θέματα ενέργειας, ασφάλειας, θέματα που έχουν να κάνουν με την εκπαίδευση, τις επενδύσεις, το εμπόριο. Να σας δώσω ένα παράδειγμα, ένας επενδυτής όταν εξετάζει την περίπτωση να επενδύσει σε μια χώρα, πρώτα θα δει τι είδους σχέσεις υπάρχουν. Το πλαίσιο που διαμορφώνεται ώστε να δημιουργούνται ευκαιρίες για να υπάρξουν επενδύσεις περνά μέσα από τα μηνύματα που στέλνει η κυβέρνηση και το κράτος το ίδιο. Άρα αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί μας βάζει πλέον σε μια άλλη κατηγορία η οποία είναι πλέον πιο ελκυστική. Είναι ευθύνη μας να βρούμε ακριβώς εκείνα τα projects, στα θέματα των επενδύσεων, του εμπορίου που θα μπορούν να μας βοηθήσουν. Στο θέμα της εκπαίδευσης υπάρχει τεράστιο περιθώριο να έχουμε δυνατότητες που θα αναπτυχθούν προς όφελος των πολιτών και των φοιτητών μας. Στα θέματα της κυβερνοασφάλειας, τα θέματα που έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Οι τίτλοι αυτοί εμπεριέχουν σημαντικές δράσεις που μπορούν να υλοποιηθούν. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κάτι που να μπορούμε να δώσουμε ως ως απτό αποτέλεσμα, γιατί δεν έχει καν ξεκινήσει ο διάλογος. Έχει πρώτα ληφθεί η πολιτική απόφαση, έχει τεθεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούμε, έχουν οριοθετηθεί οι θεματικές πάνω στις οποίες θα δουλέψουμε. Σε αυτό το σημείο και μετά θα δούμε πως θα προκύψουν και αποτελέσματα. Οι ΗΠΑ έχουν με 30 χώρες στρατηγικό διάλογο, άρα θα αντληθούν τα απαραίτητα διδάγματα και βέλτιστεςπρακτικές από αυτά τα παραδείγματα ώστε να κερδηθεί χρόνος να παράξουμε απτά αποτελέσματα και για τις δύο πλευρές.
Σε συνέχεια του προηγούμενου ερωτήματος θα ήθελα να απαντήσετε και στην κριτική του ΑΚΕΛ το οποίο λέει ότι η συμφωνία συνιστά υποταγή στους στρατηγικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ.
Υπάρχει απόλυτος σεβασμός στη διαφορετική άποψη ειδικά αν αυτή εκκινεί, εδράζεται σε ιδεολογικά κριτήρια τα οποία εκ προοιμίου έχουν μια τοποθέτηση η οποία αφορά συγκεκριμένες δράσεις που έχουν να κάνουν για παράδειγμα με τις ΗΠΑ. Δεν είναι θέμα ιδεολογικής κατεύθυνσης αυτό ούτε μπορεί κάποιος να λειτουργεί με ρομαντισμό ή με αποκλειστική την ιδεολογική πυξίδα. Έχουμε μια περίπτωση όπου η σημαντικότερη γεωπολιτικά χώρα στον κόσμο έρχεται προς την ΚΔ, προσκαλεί να ξεκινήσει ένας διάλογος στρατηγικού χαρακτήρα της μορφής που εξήγησα. Τώρα αν αυτό σημαίνει ότι εμείς υποτασσόμαστε στη γεωστρατηγική των ΗΠΑ, επιτρέψετε μου να διαφωνήσω. Είναι μια σημαντική ευκαιρία την οποία δεν θεωρώ ότι κάποιος μπορεί να αγνοήσει ειδικά με τα θέματα που μας αφορούν εμάς, με το μέγεθος της Κύπρου και τη σημασία που έχει γεωστρατηγικά η άλλη πλευρά. Έχουμε πληρώσει στο παρελθόν τις εμμονές μας ή την επιμονή μας σε ιδεολογικά καθαρές λύσεις. Και πρέπει να αντιληφθούμε ιδεολογικά είναι το σημαντικότερο, είναι πως εξυπηρετούμε καλύτερα το συμφέρον του τόπου. Αν αυτό υπάρχουν διαφωνίες πως γίνεται, είναι ένα θέμα. Αν υπάρχει απόρριψη απλά και μόνο από το ποιος είναι ο συνομιλητής μας, αυτό είναι κάτι το οποίο κάποιος πρέπει να αξιολογήσει με διαφορετικό φακό. Κλείνω με το εξής, έχουν υπάρξει συμφωνίες οι οποίες υπογράφηκαν περί εντατικού στρατηγικού και ενισχυμένου διαλόγου με άλλες χώρες που κάποιος εντάσσει στον δυτικό κόσμο την περίοδο που τη διακυβέρνηση είχε το ΑΚΕΛ. Ως εκ τούτου, δεν συμφωνώ με την τοποθέτηση όπως μπήκε, σέβομαι όμως την άλλη άποψη και ευχαρίστως να τη συζητήσω.
Υπήρξε κριτική και για το ότι το κυπριακό δεν απασχόλησε τις συζητήσεις που έγιναν με την αμερικανική πλευρά…τελικά τι ισχύει;
Κάποιος ο οποίος χωρίς να ήταν παρών στις συζητήσεις μπορεί να έχει αυτή την εικόνα, είναι ένα ερώτημα πως υπάρχει αυτή η πληροφόρηση και το ερώτημα Εκτός και αν κάποιος εκ προοιμίου είναι προδιατεθειμένος να συμπεράνει τι έχει διαμειφθεί. Δεν υπάρχει περίπτωση όπως όποιοσδήποτε μπορεί να αντιληφθεί, να υπάρχει συζήτηση η οποία αφορά την ΚΔ και τις ΗΠΑ χωρίς να τεθεί το κυπριακό. Δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο. Συνεπώς αν δει κάποιος τις δηλώσεις που έκανα αμέσως πριν τη συνάντηση, έγινε τοποθέτηση ενώπιον του Αμερικανού ΥΠΕΞ που αφορούσε ακριβώς τα 50 χρόνια εισβολής και κατοχής και τις κοινές αξίες που αφορούν το σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Συνεπώς δεν μπορώ να δεχθώ ένα τέτοιο ισχυρισμό γιατί πολύ απλά δεν ευσταθεί.
Μπορούν και θέλουν οι Αμερικανοί να μας βοηθήσουν σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για το κυπριακό;
Αυτό το οποίο έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους θα σπάσουμε το αδιέξοδο. Σε αυτό είναι χρήσιμοι όλοι όσοι έχουν ρόλο, λόγο και επιρροή. Φυσικά και οι ΗΠΑ όπως και όλα τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας καθώς και το σύνολο της διεθνούς κοινότητας. Συνεπώς εμείς επανειλημμένα θέτουμε τη δική μας θέση, θέση απόλυτα εντός του πλαισίου του ΟΗΕ, αυτό που ακούμε είναι τη θέση της άλλης πλευράς που είναι ξεκάθαρα εκτός του πλαισίου, άρα ζητούμε να περάσουν αυτά τα μηνύματα προς την πλευρά η οποία είναι έξω από αυτό το οποίο το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει ορίσει ως πλαίσιο του κυπριακού και ζητούμε την επαναφορά σε αυτό το πλαίσιο. Επί τούτου ρόλο έχουν όσοι μπορούν να επηρεάσουν. Αλλά να μην θεωρούμε ότι ο στρατηγικός διάλογος αυτός καθ’ αυτός σημαίνει την μεταβολή της στάσης του οποιουδήποτε έναντι αυτού που εμείς επιθυμούμε κατά τρόπο όπου γίνεται εκφραστής των δικών μας θέσεων. Αυτό θα ήταν ουτοπικό κάποιος να το περιμένει, είναι όμως κομμάτι πλέον του διαλόγου.
