Επίσημα επιβεβαιώθηκε ο θάνατος του αρχηγού της Wagner μετά την πτώση του ιδωτικού τζετ. Η ρωσική Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας επιβεβαίωσε, συγκεκριμένα, τις πληροφορίες ότι ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν, αρχηγός της μισθοφορικής παραστρατιωτικής οργάνωσης επέβαινε στο ιδιωτικό αεροσκάφος που συνετρίβη κοντά στη Μόσχα.
Χάρτης: Η διαδρομή πτήσης του αεροπλάνου που πιστεύεται ότι μετέφερε τον Prigozhin
Το αεροσκάφος Embraer συνετρίβη στην περιοχή Τβερ ενώ πετούσε μεταξύ Μόσχας και Αγίας Πετρούπολης. Βίντεο που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο φαίνεται ότι έδειχνε το μικρό αεροσκάφος να ακολουθεί ένα σύννεφο καπνού πριν προσκρούσει στο έδαφος και ξεσπάσει στις φλόγες.
Τα αίτια της συντριβής δεν ήταν άμεσα σαφή, αλλά η μακροχρόνια διαμάχη του Πριγκόζιν με τον ρωσικό στρατό και η ένοπλη εξέγερση της οποίας ηγήθηκε τον Ιούνιο θα έδιναν άφθονο κίνητρο στο ρωσικό κράτος για εκδίκηση, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Guardian.
Τα κανάλια ενημέρωσης που συνδέονται με τη Wagner ανέφεραν γρήγορα ότι ένας ρωσικός πύραυλος αεράμυνας κατέρριψε το αεροπλάνο.
BREAKING:
A private jet owned by Prigozhin was just shot down by Russian air defenses over Tver.
Around 10 people onboard have been killed. pic.twitter.com/mUCHws77Y0— Visegrád 24 (@visegrad24) August 23, 2023
BREAKING — A Russian jet frequently used by Prigozhin crashed, per pro-Wagner telegram accounts.
Multiple Russian media reports say all 10 people on board died.
The crashed jet belonged to Prigozhin, but he usually flew on another plane - source tells Readovka
The plane… pic.twitter.com/5ZX5K7S74U— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) August 23, 2023
Το αεροσκάφος φέρεται να είχε τον αριθμό ουράς RA-02795. Το αεροπλάνο τελεί υπό αμερικανικές κυρώσεις από το 2019 λόγω της σύνδεσής του με τον Πριγκόζιν.
⚡️It’s still early to tell but this is interesting… pic.twitter.com/f8Zqhb0eUw
— War Monitor (@WarMonitors) August 23, 2023
Ο επικεφαλής της Wagner φέρεται να έχει χρησιμοποιήσει το αεροπλάνο, μεταξύ άλλων και λίγο μετά την αποτυχημένη ανταρσία του, όταν το αεροπλάνο αναχώρησε από την Αγία Πετρούπολη για τη Λευκορωσία το πρωί της 27ης Ιουνίου.
Αξίζει να σημειωθεί πως το δυστύχημα σημειώθηκε στην συμπλήρωσε ακριβώς δύο μηνών από την ανταρσία κατά του ρωσικού στρατού.
Πλάνα που πιστοποιήθηκαν από το BBC δείχνουν τη στιγμή που ένα αεροπλάνο τυλίγεται στις φλόγες μετά την πτώση του από τον ουρανό στο Κουζενκίνο της Ρωσίας. Ακολουθούν μερικές εικόνες από το εν λόγω βίντεο, που δείχνουν την κάθοδο του αεροπλάνου:
Η πρώτη αντίδραση του Κιέβου
Άμεση ήταν η πρώτη ουκρανική αντίδραση λίγη ώρα αφότου βρέθηκε νεκρός ο αρχηγός της Wagner, Γεβγκενί Πριγκόζιν, ύστερα από πτώση ιδιωτικού τζετ στη Μόσχα, ενώ το Κρεμλίνο διατηρεί μέχρι στιγμής σιγή ιχθύος.
Ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, Μιχάιλο Ποντόλιακ, έγραψε στο Twitter δείχνοντας τον Ρώσο πρόεδρο πίσω από την κίνηση και αφήνοντας αιχμές για τον Αλεξάντρ Λουκασένκο: «είναι σαφές ότι ο Πούτιν δεν συγχωρεί. Περίμενε τη στιγμή. Είναι επίσης προφανές ότι ο Πριγκόζιν υπέγραψε θανατική καταδίκη για τον εαυτό του τη στιγμή που πίστεψε στις παράξενες "εγγυήσεις'' του Λουκασένκο».
«Η εντυπωσιακή απομάκρυνση του Πριγκόζιν και της διοίκησης του Βάγκνερ δύο μήνες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος είναι ένα μήνυμα του Πούτιν προς τις ρωσικές ελίτ ενόψει των εκλογών του 2024: "Πολεμήστε! Η απιστία ισοδυναμεί με θάνατο"» πρόσθεσε ο σύμβουλος του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Μπάιντεν: Σπάνια να μην βρίσκεται πίσω από κάτι που συμβαίνει στη Ρωσία ο Πούτιν
«Δεν μας εκπλήσσει», ήταν το πρώτο σχόλιο του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν μετά την είδηση θανάτου του αρχηγού της Wagner, Γεβγκενί Πριγκόζιν.
Σύμφωνα με το Bloomberg, μιλώντας ο Μπάιντεν για την πτώση του ιδωτικού τζετ είπε τα εξής ενώπιον δημοσιογράφων: «Δεν γνωρίζω με βεβαιότητα τι συνέβη, αλλά δεν εκπλήσσομαι».
«Δεν υπάρχουν πολλά που συμβαίνουν στη Ρωσία πίσω από τα οποία να μην κρύβεται ο Πούτιν, αλλά δεν γνωρίζω αρκετά για να ξέρω την απάντηση. Γυμνάζομαι εδώ και μιάμιση ώρα» πρόσθεσε ενώ έβγαινε από γυμναστήριο στη Λίμνη Τάχο όπου βρίσκεται για διακοπές.
Η εξαφάνιση μετά την ανταρσία
Ο Πριγκόζιν είχε εξαφανιστεί σε μεγάλο βαθμό από τα φώτα της δημοσιότητας αφού ηγήθηκε της βραχύβιας εξέγερσης, η οποία είδε τους μισθοφόρους μαχητές του να καταλαμβάνουν για λίγο ένα στρατιωτικό αρχηγείο στη νότια Ρωσία και να βαδίζουν προς την πρωτεύουσα, σοκάροντας τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τη στρατιωτική ηγεσία της χώρας. Στο πλαίσιο μιας συμφωνίας που μεσολάβησε με τον Πούτιν ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο Πριγκόζιν συμφώνησε να ματαιώσει την ανταρσία με αντάλλαγμα την απονομή χάριτος και τη δυνατότητα μετεγκατάστασης των μαχητών του στη Λευκορωσία.
Έκτοτε, ο Πριγκόζιν εθεάθη στη γενέτειρά του, την Αγία Πετρούπολη, να συμμετέχει σε μια σύνοδο κορυφής Ρωσίας-Αφρικής και σε ένα θολό βίντεο που τραβήχτηκε σχεδόν στο σκοτάδι και υποτίθεται ότι τον δείχνει να δίνει οδηγίες στα στρατεύματά του στη Λευκορωσία για το πώς να συμπεριφέρονται στη νέα τους βάση στην εξορία.
Τη Δευτέρα, οι λογαριασμοί του Wagner δημοσίευσαν την πρώτη βιντεοσκοπημένη ομιλία του Prigozhin μετά την ανταρσία, όπου ανέφερε ότι θα επικεντρώσει εκ νέου τις προσπάθειές του στην Αφρική.
Евгений Пригожин записал новое видео и рассказал, что несет справедливость и счастье в Африку
На видео Пригожин рассказал о работе в Африке и сообщил о наборе наемников в ряды ЧВК. По словам Евгения Викторовича, сейчас ЧВК «Вагнер» делает Россию еще более великой на всех… pic.twitter.com/Ju1wtXwb31— SVTV NEWS (@svtv_news) August 21, 2023
Το προφίλ του Πριγκόζιν
Ο Yevgeny Prigozhin, όπως αναφέρει η Guardian γεννήθηκε στο Λένινγκραντ, τη σημερινή Αγία Πετρούπολη, το 1961, εννέα χρόνια μετά τον Πούτιν. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν μικρός- η μητέρα του εργαζόταν σε νοσοκομείο, όπως έχει πει ο Prigozhin. Ο νεαρός Prigozhin στάλθηκε σε μια αθλητική ακαδημία, όπου οι καθημερινές δραστηριότητες περιλάμβαναν συχνά ώρες σκι ανωμάλου δρόμου.
Δεν τα κατάφερε ως επαγγελματίας αθλητής και μετά το σχολείο έπεσε σε μια παρέα μικροεγκληματιών. Δικαστικά έγγραφα από το 1981, τα οποία είδε ο Guardian και ανέφερε για πρώτη φορά το ρωσικό ερευνητικό μέσο Meduza, διηγούνται την ιστορία: Σε ηλικία 18 ετών, ο Prigozhin και οι φίλοι του βρέθηκαν μπροστά σε μία γυναίκα βγαίνοντας από ένα μπαρ στην Αγία Πετρούπολη.
Ένας από τους φίλους του Prigozhin απέσπασε την προσοχή της γυναίκας ζητώντας της ένα τσιγάρο. Καθώς εκείνη πήγε να ανοίξει την τσάντα της, ο Prigozhin εμφανίστηκε πίσω της και την άρπαξε από το λαιμό, πιέζοντας την μέχρι που έχασε τις αισθήσεις της. Στη συνέχεια, ο φίλος του έβγαλε τα παπούτσια της, ενώ ο Prigozhin αφαίρεσε επιδέξια τα χρυσά σκουλαρίκια της και τα τσέπωσε. Το κουαρτέτο έφυγε τρέχοντας, αφήνοντας τη γυναίκα πεσμένη στο δρόμο.
Ήταν μία από τις πολλές ληστείες που πραγματοποίησαν ο Prigozhin και οι φίλοι του στην Αγία Πετρούπολη κατά τη διάρκεια αρκετών μηνών, διαπίστωσε το δικαστήριο. Καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλάκισης και πέρασε το υπόλοιπο της δεκαετίας πίσω από τα κάγκελα, χάνοντας τον θάνατο του Μπρέζνιεφ και την περεστρόικα του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Απελευθερώθηκε το 1990, καθώς η Σοβιετική Ένωση βρισκόταν στη δύση του θανάτου της. Επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη.
Τη δεκαετία του 1990, ο Prigozhin δεν ανέφερε σε συζητήσεις ότι είχε περάσει μια δεκαετία στη φυλακή, λένε όσοι τον γνώριζαν. Ενεργοποιούσε τη γοητεία του για να κάνει τη γνωριμία με τους νέους πελάτες του που πετούσαν ψηλά. "Μπορεί να προσαρμοστεί για να ικανοποιήσει οποιονδήποτε άνθρωπο, αν χρειάζεται κάτι από αυτόν. Αυτό είναι σίγουρα ένα από τα ταλέντα του", δήλωσε ο επιχειρηματίας που τον γνώριζε τότε.
Ο Πούτιν «μπαμπάς»
Στο αποκορύφωμα της πρώτης, μυστικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, το καλοκαίρι του 2014, μια ομάδα ανώτερων Ρώσων αξιωματούχων συγκεντρώθηκε στην έδρα του υπουργείου Άμυνας, ένα επιβλητικό κτίριο της εποχής του Στάλιν στις όχθες του ποταμού Μόσχας. Ήταν εκεί για να συναντήσουν τον Yevgeny Prigozhin, έναν μεσήλικα άνδρα με ξυρισμένο κεφάλι και τραχύ ύφος, τον οποίο πολλοί στην αίθουσα γνώριζαν μόνο ως τον υπεύθυνο για τις συμβάσεις τροφοδοσίας του στρατού.
Όσο περνούσαν τα χρόνια ο φαλακρός άνδρας θα άλλαζε προφίλ και θα γινόταν ένας από τους ισχυρότερους άνδρες στη Ρωσία, δίχως να είναι πολιτικός, ούτε και ολιγάρχης, αποδεικνύοντας πως μπορούσε να ελίσσεται στα σαλόνια αλλά και στον δρόμο...
Τώρα, ο Prigozhin είχε ένα διαφορετικό είδος απαιτήσεων. Ήθελε γη από το υπουργείο Άμυνας που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για την εκπαίδευση "εθελοντών", οι οποίοι δεν θα είχαν επίσημους δεσμούς με τον ρωσικό στρατό, αλλά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να πολεμήσουν τους πολέμους της Ρωσίας.
Σε πολλούς στο υπουργείο δεν άρεσε ο τρόπος του Prigozhin, αλλά ο ίδιος κατέστησε σαφές ότι αυτό δεν ήταν ένα συνηθισμένο αίτημα. "Οι εντολές έρχονται από τον μπαμπά", είπε στους αξιωματούχους του υπουργείου Άμυνας, χρησιμοποιώντας ένα παρατσούκλι για τον Βλαντίμιρ Πούτιν που σχεδιάστηκε για να τονίσει την εγγύτητά του με τον πρόεδρο.
Σύντομα, ο Prigozhin άρχισε να κερδίζει συμβόλαια για την τροφοδοσία μεγάλων κυβερνητικών εκδηλώσεων μέσω της Concord, μιας εταιρείας συμμετοχών που είχε ιδρύσει τη δεκαετία του 1990. Το επόμενο βήμα ήταν οι γιγαντιαίες κυβερνητικές συμβάσεις προμηθειών. Το 2012, κέρδισε περισσότερα από 10,5 δισ. ρούβλια (200 εκατ. λίρες) σε συμβάσεις για την παροχή τροφίμων στα σχολεία της Μόσχας, ανέφεραν ρωσικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα αρχεία από το ρωσικό οικονομικό μητρώο.
Παρόλο που οι ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες ήταν παράνομες στη Ρωσία, εμφανίστηκαν αρκετές ομάδες που φαινόταν να συντονίζουν τις ενέργειές τους με το υπουργείο Άμυνας, αλλά μπορούσαν να λειτουργούν σε απόσταση ασφαλείας. Η Wagner θα γινόταν μακράν η πιο γνωστή από αυτές.
Το υπουργείο παρείχε στον Prigozhin γη στο Μολκίνο στη νότια Ρωσία, δήλωσε η πηγή, όπου εταιρείες που συνδέονται με τον Prigozhin κατασκεύασαν μια βάση συγκέντρωσης μαχητών υπό το πρόσχημα μιας παιδικής κατασκήνωσης. Το Reuters ανέφερε σχετικά με τους φερόμενους δεσμούς του Prigozhin με την τοποθεσία Molkino το 2019.
Με το συνεχώς διευρυνόμενο χαρτοφυλάκιο του Prigozhin ήρθε και ο αυξανόμενος έλεγχος. Ο ακτιβιστής κατά της διαφθοράς και πολιτικός της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι δημοσίευσε έρευνα σχετικά με τις επιχειρηματικές δομές του Πριγκόζιν, κατηγορώντας τον ότι κέρδιζε με διαφθορά συμβάσεις του υπουργείου Άμυνας για να χρηματοδοτεί έναν πολυτελή τρόπο ζωής.
Ρώσοι δημοσιογράφοι που ερευνούσαν τις δραστηριότητες του Prigozhin αντιμετώπισαν απειλές ή εκφοβισμό που πίστευαν ότι σχετίζονταν με το έργο τους. Αφού η Novaya Gazeta διεξήγαγε έρευνα το 2018, ένα κομμένο κεφάλι κριαριού παραδόθηκε στα γραφεία σύνταξης της εφημερίδας. Ο δημοσιογράφος που έγραψε την έρευνα έλαβε ένα νεκρικό στεφάνι στη διεύθυνση του σπιτιού του.
Το πιο σοκαριστικό είναι ότι τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι που ταξίδεψαν στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία το 2018 για να ερευνήσουν τις δραστηριότητες του Βάγκνερ εκεί σκοτώθηκαν σε ενέδρα που φαίνεται να ήταν καλά σχεδιασμένη και συντονισμένη, στην οποία συμμετείχε ένας Ρώσος εκπαιδευτής ασφαλείας με διασυνδέσεις με τον Βάγκνερ. Ο Prigozhin έχει επανειλημμένα αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμειξη στις δολοφονίες.
Μέχρι τότε, οι δραστηριότητες του Prigozhin είχαν εξαπλωθεί σε τουλάχιστον 10 χώρες της Αφρικής, όπου προσέφερε υπηρεσίες ασφάλειας και εκπαίδευσης σε όπλα και εξασφάλιζε δικαιώματα εξόρυξης και άλλες επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Ο Prigozhin έχει επαινέσει την "εξαιρετικά αυστηρή πειθαρχία" του Wagner, η οποία, όπως ισχυρίζεται ένας άλλος πρώην διοικητής, περιελάμβανε τη δολοφονία όσων δεν υπάκουαν στις διαταγές. Ο Αντρέι Μεντβέντεφ, διοικητής του Βάγκνερ, ο οποίος δήλωσε ότι πολέμησε κοντά στον Μπαχμούτ μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου, δήλωσε ότι γνώριζε για τουλάχιστον 10 τέτοιες δολοφονίες και ότι είχε γίνει μάρτυρας σε κάποιες από αυτές προσωπικά.
Μετά την απόφαση του Πούτιν πέρυσι να εξαπολύσει μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία, ο Βάγκνερ έχει επικεντρώσει εκ νέου τις δραστηριότητές του στη γειτονική χώρα της Ρωσίας. Οι τάξεις της έχουν διογκωθεί σε περίπου 50.000, σύμφωνα με εκτιμήσεις των δυτικών μυστικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων χιλιάδων πρώην κρατουμένων που στρατολογήθηκαν από φυλακές σε όλη τη Ρωσία, συχνά προσωπικά από τον Prigozhin.
Πολλοί από αυτούς που γνωρίζουν τον Prigozhin λένε ότι για χρόνια έβλεπε τον εαυτό του ως υπερασπιστή των μικρών ανθρώπων που τα έβαζαν με τις ελίτ, ένας χαρακτηρισμός αταίριαστος, δεδομένου του πλούτου που απέκτησε για τον εαυτό του και την οικογένειά του στην πορεία, τον οποίο όμως χρησιμοποιούσε συχνά.
"Οι άνθρωποι της FSB είναι έξαλλοι μαζί του και τον βλέπουν ως απειλή για τη συνταγματική τάξη", δήλωσε πηγή της ρωσικής πολιτικής ελίτ. "Έχει αυτή τη μεγάλη στρατιωτική ομάδα που δεν ελέγχεται από το κράτος και μετά τον πόλεμο θα θέλουν τις ανταμοιβές τους, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών ανταμοιβών".
Άλλοι αναρωτιούνται αν ο Πριγκόζιν μπορεί να το έχει παρακάνει. Η επανειλημμένη οργή του κατά του υπουργείου Άμυνας που προσπάθησε να "κλέψει" τη νίκη του στο Σολέδαρο έχει κατά καιρούς ακουστεί περισσότερο σαν αδυναμία παρά σαν δύναμη. Άλλωστε, οι γνώστες λένε ότι ο Βάγκνερ βασίζεται στην υλικοτεχνική υποστήριξη και την υποστήριξη πληροφοριών από το υπουργείο Άμυνας για να συνεχίσει τις μάχες του, και ο Πριγκόζιν βασίζεται στη συνεχή εύνοια του Πούτιν για να επιχειρήσει καθόλου.
