Κινδυνεύει η Μεσόγειος από Τσουνάμι; Είμαστε προετοιμασμένοι να το αντιμετωπίσουμε; Η Λάρνακα θα είναι η πρώτη παραθαλάσσια κοινότητα της Κύπρου η οποία θα αποκτήσει σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και σχέδιο εκκένωσης για τσουνάμι και θα αναγνωριστεί ως «Tsunami Ready».
Μιλώντας στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση η Ανώτερη Γεωλογική Λειτουργός Συλβάνα Πηλείδου εξηγεί πως λειτουργεί το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και τι γίνεται στη Λάρνακα.
Τι είναι το τσουνάμι;
Ένα τσουνάμι γεννιέται όταν έχουμε μια απότομη και έντονη μετατόπηση μεγάλου όγκου νερού σε οποιονδήποτε υδάτινο σχηματισμό, είτε είναι μεγάλος ωκεανός, είτε μικρή θάλασσα, είτε λίμνη, είτε φράγμα.
«Η Μεσόγειος κινδυνεύει γιατί υπάρχουν και πάρα πολλές πηγές τσουνάμι στην περιοχή μας», τονίζει η κ. Πηλείδου.
Όπως αναφέρει η κ. Πηλείδου, ένας μεγάλος σεισμός ο οποίος θα προκαλέσει μετακίνηση του θαλάσσιου πυθμένα, άρα θα μετατοπίσει τη στήλη νερού πάνω από τον πυθμένα, θα χάσει την ισορροπία της και θα ξεκινήσει αυτή την κυματική κίνηση που ονομάζουμε τσουνάμια.
Προσθέτει ότι μπορεί να προκληθεί από οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει μετατόπηση νερού, όπως μια υποθαλάσσια έκρηξη υφαιστείου, μια υποθαλάσσια κατολίσθη, ακόμα και πτώση μετεωρίτη στη θάλασσα.
Τσουνάμι και Κύπρος
Σύμφωνα με τα στοιχεία, όπως αναφέρει η κ. Πηλείδου, ένα τσουνάμια θα μας επηρεάσει κάθε μερικές εκατοντάδες χρόνια και εντός μια 20ετίας πριν από 800 χρόνια είχαμε στην Κύπρο δύο τσουνάμι από εντελώς διαφορετικές πηγές που επηρέασαν τις πόλεις μας και προκάλεσαν καταστροφές.
«Η Κύπρος έχει πληγεί στο παρελθόν από το φαινόμενο, έχουν καταστραφεί οι πόλεις, τα κάστρα της, τα λιμάνια της και το φαινόμενο θα συνεχίσει να επαναλαμβάνεται.»
Όπως εξηγεί, η Κύπρος επηρεάζεται από πολλές πηγές, και από τοπικούς σεισμούς, και από υποθαλάσσιους, και από περιφερειακούς σεισμούς, συνήθως από το χώρο της Ρόδου και Κρήτης, και από υποθαλάσσιες κατολισθήσεις στα ανατολικά μας από μεγάλους σεισμούς που συμβαίνουν στο ρήγμα της Νεκράς Θάλασσας.
Τσουνάμι ready πόλη η Λάρνακα
Η Κύπρος, αρχίζοντας από την πόλη της Λάρνακας, προετοιμάζει τις υπηρεσίες και τους πολίτες της για την περίπτωση τσουναμιού. Όπως αναφέρει η κ. Πηλείδου, πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο «τρέχει» η ΟΥΝΕΣΚΟ, η οποία προσεγγίζει τις περιοχές που κινδυνεύουν από τσουνάμι και προσφέροντας χρηματοδότηση και εμπειρογνωμοσύνη για να κάνουν μια αρχή.
«Στόχος μας είναι να χαρτογραφήσουμε σε όλη την ακτογραμμή της Κύπρου τη ζώνη κινδύνου, να παραδώσουμε τους χάρτες σε Κοινότητες και Δήμους για να προχωρήσουν σε σχέδια εκκένωσης. Εμείς σαν χώρα ξεκινήσαμε από το μηδέν αφού δεν είχαμε Εθνικό Σχέδιο αντιμετώπισης ενός τσουνάμι ή σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης.»
Η εφαρμογή άρχισε στη Λάρνακα, το 2021 ξεκίνησαν τα γραφειοκρατικά και η ουσιαστική δουλειά άρχισε το 2022.
Η κ. Πηλείδου τονίζει ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων και συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Σημειώνει ότι το σχέδιο μας θα πρέπει να είναι κατάλληλο να προσαρμοσθεί στα δεδομένα, αφού το φαινόμενο μπορεί να σημειωθεί σε μερικά δευτερόλεπτα ή σε μερικές ώρες.
Επί του παρόντος, στη Λάρνακα ετοιμάστηκαν οι χάρτες εκκένωσης και έχουν δημοσιευθεί και άρχισε η εγκατάσταση σημάνσεων στους δρόμους. Απομένουν αρκετοί μήνες δουλειάς για ολοκλήρωση των υποδομών και ενημέρωση του κόσμου.
Η κ. Πηλείδου επισημαίνει ότι το σύστημα δεν θα λειτουργήσει σε περιπτώσεις κατολίσθησης, έτσι οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν ποια είναι αυτά τα σημάδια της φύσης που θα μας δείξουν ότι έρχεται τσουνάμι, ώστε να απομακρυνθούν εγκαίρως, όπως:
- σεισμός μεγάλης έντασης ή παρατεταμένος
- ήχος από τη θάλασσα
- αλλαγή της στάθμης της θάλασσας
Σημείωσε επίσης ότι το κυπριακό σύστημα έλαβε ειδοποίηση για κίνδυνο για τσουνάμι 6-7 λεπτά μετά τον μεγάλο σεισμό που καταγράφηκε στην Τουρκία και έφτασε ως ένα κύμα το οποίο μετρήθηκε στα βόρεια και ανατολικά παράλια της Κύπρου.
Ποιες πόλεις κινδυνεύουν περισσότερο
Όπως αναφέρει η κ. Πηλείδου, οι πόλεις που κινδυνεύουν περισσότερο από ένα τσουνάμι, από πλευράς της έντασης του κύματος που περιμένουμε είναι η Πάφος και η Λεμεσός.
Γιατί επιλέχθηκε η Λάρνακα;
Η Λάρνακα, ως περιοχή, έχει επιλεχτεί για το χαμηλό υψόμετρο και επίπεδη τοπογραφία της (μέγιστη τρωτότητα στο τσουνάμι), την ανάπτυξη και μεγάλη επισκεψιμότητα του παραλιακού μετώπου ολόχρονα και για το γεγονός ότι στο παραλιακό μέτωπο της υπάρχουν εξαιρετικά κρίσιμες υποδομές όπως είναι το αεροδρόμιο.
