Του Dr. Bibek Debroy*
Πρόσφατα, η Ινδία γιόρτασε τα 75 χρόνια της Ανεξαρτησίας. Η ιδέα του Amrit Kaal το επεκτείνει στα επόμενα 25 χρόνια, έως το 2047, όταν η Ινδία θα κλείσει 100 χρόνια Ανεξαρτησίας. Η Ινδία του 2023 είναι διαφορετική από τη χώρα του 1947 και εκείνη του 2047 θα είναι διαφορετική από τη σημερινή με τρόπους που λίγοι μπορούν να προβλέψουν. Αν κάποιος ανατρέξει πίσω, πόσοι θα είχαν άραγε μαντέψει σωστά τις αλλαγές που έγιναν στην Ινδία τα τελευταία 25 χρόνια;
Ο κόσμος είναι αβέβαιος και μακροπρόθεσμα ακόμη περισσότερο. Ενώ το μέλλον είναι πάντα αβέβαιο, η τρέχουσα παγκόσμια κατάσταση του κόσμου έχει διαποτιστεί με μια πρόσθετη δόση αβεβαιότητας: Covid, γεωπολιτικές εντάσεις, κατάρρευση του πολυμερούς συστήματος και περιφερειακότητα, υποχώρηση των προηγμένων χωρών από την παγκοσμιοποίηση και η επίφοβη λέξη «ύφεση» ψελλίζεται σε ορισμένες από αυτές τις χώρες. Αυτά είναι εξωτερικά σοκ που έχουν επιβληθεί στην Ινδία, όπως και σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς, και υπογραμμίζουν την κατάρρευση θεσμών που παρέχουν παγκόσμια δημόσια αγαθά. Παρεμπιπτόντως, η παγκόσμια διακυβέρνηση δεν έχει ακόμη αποδεχτεί την άνοδο οικονομιών όπως η Ινδία.
Ο Λόρδος Keynes αναφέρεται συχνά, συνήθως εκτός πλαισίου. Ένα κλισέ απόσπασμα είναι το «Μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί». Αν διαβάσει κανείς το πλήρες κείμενο (The Tract on Monetary Reform, 1923), θα διαπιστώσει ότι η πρόθεση δεν ήταν ακριβώς αυτή που μεταφέρουν τα out-of-context αποσπάσματα.
Υπάρχουν πολλά πράγματα που είναι αβέβαια, στο παρόν και στο μακροπρόθεσμο μέλλον. Υπάρχουν όμως και πολλά που είναι βέβαια. Μέσα σε αυτό το φάσμα της βεβαιότητας, είναι αδύνατο να αμφισβητηθεί η ραγδαία οικονομική άνοδος της Ινδίας. Σε έκθεση της Goldman Sachs ο μέσος πραγματικός ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για την Ινδία ήταν περίπου 5,5%. Αυτή η έκθεση δεν είχε αριθμό για το 2047, αλλά είχε ένα για το 2045. Το 2045, το συνολικό ΑΕΠ της Ινδίας προβλέπεται να είναι 18,8 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ λίγο πάνω από 12.000 δολάρια ΗΠΑ.
Κανένας από τους λόγους πίσω από τις αισιόδοξες προβλέψεις δεν έχει ακυρωθεί από την παρούσα αβεβαιότητα – αύξηση των ποσοστών αποταμίευσης/επενδύσεων ως αποτέλεσμα της δημογραφικής μετάβασης και της αύξησης του εισοδήματος, κινητήριες δυνάμεις ανάπτυξης σε πιο αποτελεσματικές αγορές γης, εργασίας και κεφαλαίου και αύξηση της παραγωγικότητας.
Για να χρησιμοποιήσω την έκφραση ενός οικονομολόγου, η Ινδία εξακολουθεί να βρίσκεται εντός των ορίων των δυνατοτήτων παραγωγής. Για να το πούμε διαφορετικά, η συνολική ανάπτυξη για την Ινδία είναι ένα άθροισμα της ανάπτυξης των κρατιδίων που την απαρτίζουν και τα οποία παρέχουν άφθονο ενδογενές περιθώριο για ανάπτυξη. Αν ο υπόλοιπος κόσμος ήταν πιο ευνοϊκός, η Ινδία θα μπορούσε να είχε αναπτυχθεί κατά 9%. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι το μέλλον θα συνεχίσει να είναι ζοφερό για τα επόμενα 25 χρόνια. Αλλά ακόμα κι αν συνέβαινε αυτό, η Ινδία μπορεί να μην αναπτυχθεί κατά 9%. Ποιος πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης ακούγεται λογικός;
Η απάντηση εξαρτάται από το άτομο που κάνει την πρόβλεψη και τις υποθέσεις. Ο απαισιόδοξος εκτιμητής θα δείξει την παγκόσμια κατάσταση και τις εγχώριες ανεπάρκειες και θα επιλέξει το 5,5%. Ο αισιόδοξος από την άλλη θα δείξει την ενδυνάμωση μέσω της ευκολίας διαβίωσης και της παροχής βασικών ειδών ανάγκης, της ευκολίας επιχειρηματικής δραστηριότητας, των μεταρρυθμίσεων από την πλευρά της προσφοράς και των κεφαλαιουχικών δαπανών της κυβέρνησης της Ένωσης και θα επιλέξει το 7,5%. Αυτό είναι το πρόχειρο εύρος, με την αναγνώριση ότι καθώς μεγαλώνει κανείς, οι ρυθμοί ανάπτυξης επιβραδύνονται.
Ακόμη και με σχετικά συντηρητικούς αριθμούς, όλα δείχνουν ότι η Ινδία θα είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα και αυτό φυσικά θα αντικατοπτρίζεται στην παγκόσμια επιρροή της χώρας. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του πληθυσμού έχει επιβραδυνθεί και είναι τώρα λιγότερο από 1%. Παρόλα αυτά, το 2047, η Ινδία θα είναι η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο, με πληθυσμό περίπου 1,6 δισ. Εκφράσεις όπως η "ανεπτυγμένη χώρα" χρησιμοποιούνται σπάνια αυτές τις μέρες. Ο όρος δεν έχει πλέον συγκεκριμένο ορισμό. Η Παγκόσμια Τράπεζα χρησιμοποιεί όρους όπως μεσαίο εισόδημα.
Σήμερα, η Ινδία ταξινομείται ως οικονομία χαμηλού μεσαίου εισοδήματος και το 2047 αναμένεται να περάσει στην κατηγορία ανώτερου μεσαίου εισοδήματος. Μόλις κάποιος πλησιάσει ένα κατά κεφαλήν εισόδημα των 13.000 δολαρίων ΗΠΑ, το καθεστώς γίνεται υψηλού εισοδήματος. Τότε είναι που μπορούμε να πούμε ότι η Ινδία θα είναι «ανεπτυγμένη».
Υπάρχουν πέντε μεταβάσεις σε εξέλιξη και αυτές θα είναι ακόμη πιο έντονες το 2047. Πρώτον, υπάρχει μια στροφή από την ύπαιθρο προς την αστικοποίηση η οποία και σχετίζεται με την ανάπτυξη. Μέχρι το 2047, σχεδόν το 60% του πληθυσμού της Ινδίας θα αστικοποιηθεί. Δελχί και Καλκούτα με πληθυσμό περίπου 35 εκατομμύρια, Βομβάη με περισσότερα από 40 εκατομμύρια. Δεύτερον, θα υπάρξει μεγαλύτερη επισημοποίηση της οικονομίας η οποία επίσης σχετίζεται με την ανάπτυξη. Οι εργαζόμενοι θα έχουν επίσημες συμβάσεις εργασίας. Οι ινδικές εταιρείες θα γίνουν μεγαλύτερες και πιο αποτελεσματικές, ενσωματωμένες σε παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Τρίτον, το ποσοστό του πληθυσμού που κερδίζει τα προς το ζην από τη γεωργία θα μειωθεί. Το μερίδιο της γεωργίας στο ΑΕΠ θα μειωθεί σε περίπου 5% και το ποσοστό του πληθυσμού που ζει από τη γεωργία δεν θα είναι πάνω από 20%. Τέταρτον, στο πλαίσιο της γεωργίας, θα υπάρξει μια στροφή προς την εμπορευματοποίηση και τη διαφοροποίηση και τις μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις. Πέμπτον, θα υπάρξει μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στη διακυβέρνηση.
Η σημερινή Ινδία είναι μια περήφανη, ανθεκτική και φιλόδοξη χώρα. Το Amrit Kaal σημαίνει ακριβώς αυτό και η χώρα κάνει μεγάλα βήματα στο οικονομικό μέτωπο με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και στιβαρή επιχειρηματικότητα.
* Πρόεδρος του Οικονομικού Συμβουλευτικού Συμβουλίου του Πρωθυπουργού της Ινδίας.
