Ο νέος Πρόεδρος του Ιράν και οι σαρωτικές κυβερνητικές αλλαγές στην Αίγυπτο

Σάββατο, 6/7/2024 - 22:04
Μαζούντ Πεζεσκιάν

Στο Ιράν η σημερινή ανάδειξη στο προεδρικό αξίωμα του μεταρρυθμιστή Μασούντ Πεζεσκιάν έχει πράγματι προκαλέσει αισιόδοξα σχόλια στα διεθνή μέσα ότι είναι πιθανόν να αποτελεί μία ισχυρή ένδειξη πως το καθεστώς της Τεχεράνης προτίθεται να αλλάξει σελίδα. Ωστόσο, όπως τόνισε στο αποψινό κεντρικό δελτίο του ALPHA ο Γαβριήλ Χαρίτος, αναλυτής του σταθμού μας για ζητήματα Μέσης Ανατολής και ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι ο Πεζεσκιάν δεν έχει την θεσμική δυνατότητα να πραγματοποιήσει θεαματικές αλλαγές στην φυσιογνωμία της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Όπως επεσήμανε ο κ. Χαρίτος, ο Πεζεσκιάν κατά την διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας εξέφρασε την πρόθεσή του γίνουν αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της Αστυνομίας Ηθών, αρμόδια να ελέγχει τον ενδυματολογικό κώδικα των γυναικών σε δημόσιους χώρους. Από την άλλη όμως, στα δύο τηλεοπτικά ντιμπέιτ που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα, αυτό το ακανθώδες ζήτημα δεν συζητήθηκε με ιδιαίτερες λεπτομέρειες, με αποτέλεσμα ο νυν Πρόεδρος του Ιράν να μην αναγκαστεί να εκφράσει μία καθαρή θέση.

Από την άλλη, όμως, είναι σαφές ότι ο Πεζεσκιάν θα προσπαθήσει να φιλελευθεροποιήσει την οικονομία της χώρας και να μειώσει τον κρατικό παρεμβατισμό και κατέστησε ξεκάθαρο ότι θα εργαστεί για να βελτιώσει τις σχέσεις του Ιράν με τις δυτικές χώρες και με τις γειτονικές αραβικές σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου.

Όπως ανέφερε ο Γαβριήλ Χαρίτος, βασιζόμενος σε τοποθετήσεις Ιρανών αξιωματούχων σε τοπικά ΜΜΕ, είναι γεγονός ότι το Ιράν έχει θορυβηθεί από το ενδεχόμενο μίας εκλογικής νίκης του Ντόναλντ Τραμπ τον ερχόμενο Νοέμβριο. Με αυτό το δεδομένο, δεν αποκλείεται ο νέος Ιρανός Πρόεδρος να θελήσει να αξιοποιήσει το «παράθυρο ευκαιρίας» να βελτιώσει τις σχέσεις της χώρας του με τις Ηνωμένες Πολιτείες πριν τις αμερικανικές προεδρικές κάλπες, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές του να επιτευχθεί μία αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία Ιράν-ΗΠΑ για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, προκειμένου να μειωθούν οι δυτικές κυρώσεις προς την ταλαιπωρημένη ιρανική οικονομία.

Εν αναμονή της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για την εκεχειρία στη Γάζα

Από αύριο αναμένεται να γίνουν γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες για την διαδικασία επανέναρξης των συνομιλιών με στόχο την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Όπως ανέφερε ο Γαβριήλ Χαρίτος, η ισραηλινή πλευρά δεν έχει προβεί σε κάποια άλλη επίσημη δήλωση για το θέμα, πέραν της χθεσινοβραδινής ανακοίνωσης του Πρωθυπουργικού Γραφείου στην Ιερουσαλήμ ότι τις αμέσως επόμενες ημέρες η ισραηλινή διαπραγματευτική ομάδα με επικεφαλής τον διοικητή της Μοσάντ, Νταβίντ Μπαρνέα, πρόκειται να συναντηθεί με Καταρινούς και Αιγύπτιους διαμεσολαβητές – με την Ντόχα να συνεχίζει, κατά πάσα πιθανότητα, να αποτελεί το επίκεντρο των επαφών. Ωστόσο, στο Ισραήλ δεν έχουν αναιρεθεί οι χθεσινές δημοσιογραφικές διαρροές που ανέφεραν ότι «τα ανοιχτά ζητήματα παραμένουν πολλά» και ότι «οι συνομιλίες είναι δυνατόν να διαρκέσουν έως και ένα μήνα ακόμα» μέχρι τις τελικές υπογραφές της συμφωνίας εκεχειρίας.

Παρ’ όλα αυτά, το συγκρατημένα αισιόδοξο κλίμα στο Ισραήλ συνεχίζεται. Όπως ανέφερε ο Γαβρήλ Χαρίτος, ισραηλινά ΜΜΕ αναφέρουν ότι φέρονται να έχουν ήδη συμφωνηθεί δύο αναπτυξιακά πρότζεκτ αφαλάτωσης στην Λωρίδα της Γάζας, που θα αναλάβουν μία αμερικανική και μία γερμανική τεχνική εταιρεία, σε συνεργασία με δύο παλαιστινιακές εταιρείες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος που ήδη δραστηριοποιούνται στην Δυτική Όχθη. Σημαντικό στοιχείο της πληροφορίας αυτής είναι για τα δύο αυτά πρότζεκτ είναι ενήμερη και η Παλαιστινιακή Αρχή και ότι ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, σε πρόσφατη επίσκεψή του στο Ισραήλ, συζήτησε τις λεπτομέρειες για το συγκεκριμένο θέμα.

Επισημαίνεται ότι ο κ. Χαρίτος είχε μεταδώσει στο κεντρικό δελτίο του ALPHA στις 2/7 την είδηση ότι η κρατική ισραηλινή αρχή ηλεκτρισμού συνεργασία με τοπική παλαιστινιακή εταιρεία παροχής ρεύματος, που δραστηριοποιείται στη Γάζα, άρχισαν από κοινού εργασίες αποκατάστασης του ηλεκτρικού δικτύου στον παλαιστινιακό θύλακα, ύστερα από σχετική απόφαση του ισραηλινού στρατού που ελήφθη στις 19 Ιουνίου. Στόχος των τεχνικών εργασιών είναι να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή το εργοστάσιο αφαλάτωσης στη Γάζα, που θα εξυπηρετήσει περί τα 2 εκατομμύρια αμάχους που διαβιούν στο στρατόπεδο προσφύγων Ντηρ Αλ-Μπάλαχ στο κεντρικό τμήμα της Λωρίδας της Γάζας και στην παραλιακή ανθρωπιστική ζώνη Αλ-Μαουάσι στην νότια Γάζα.  

Ριζικές αλλαγές σε κυβέρνηση, στρατό και αυτοδιοίκηση στην Αίγυπτο

Μεγάλη εντύπωση, αλλά και πολλά ερωτηματικά προκαλεί ο διευρυμένος κυβερνητικός ανασχηματισμός και οι αλλαγές προσώπων-κλειδιά σε σημαντικούς τομείς της δημόσιας διοίκησης, που αποφάσισε την περασμένη Τετάρτη, 3 Ιουλίου, ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι.

Συγκεκριμένα, με αιφνιδιαστικό τρόπο και χωρίς κανέναν ουσιαστικό σχολιασμό από τα αιγυπτιακά μέσα, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος αποφάσισε να αντικαταστήσει τα 20 από τα συνολικά 30 μέλη της κυβέρνησης, επικεφαλής της οποίας διατηρήθηκε ο Πρωθυπουργός Μουστάφα Μαντμπούλι. Μάλιστα, την ίδια μέρα αντικαταστάθηκαν όλοι οι Νομάρχες και των 27 Επαρχιών της χώρας, ως επίσης και ο Αρχηγός των Αιγυπτιακών Ενόπλων Δυνάμεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, μεταξύ των υπουργών που αντικαταστάθηκαν συγκαταλέγεται και ο Υπουργός Εξωτερικών, Σάμεχ Σιούκρι, ο οποίος αποτέλεσε κεντρική προσωπικότητα ως προς την διαμόρφωση της αιγυπτιακής εξωτερικής πολιτικής επί σειρά δεκαετιών, διατηρώντας το ύπατο αξίωμα της διπλωματικής υπηρεσίας της χώρας του από το 2014.

Όπως σχολίασε ο Γαβριήλ Χαρίτος, με αυτήν την δραστικά ακαριαία «αλλαγή του κράτους, κυριολεκτικά μέσα σε μία ημέρα», ίσως να προδίδει ότι το Προεδρικό Μέγαρο στο Κάιρο πιθανόν να ήθελε να προλάβει κάποια ανεπιθύμητη εξέλιξη στο εσωτερικό της χώρας – την οποία τα αιγυπτιακά ειδησεογραφικά μέσα, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν έχουν την πρόθεση να γνωστοποιήσουν. 

Το γεγονός ότι σταθερός στη θέση του διατηρήθηκε ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, Αμπάς Καμέλ, έχει σίγουρα τη σημασία του.

Παρακολουθήστε την ανάλυση και τις πληροφορίες που μετέδωσε ο Γαβριήλ Χαρίτος στο αποψινό κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ALPHA και στην Δήμητρα Μακρυγιάννη